Jubileji srpskog stripa
Salon stripa u Beogradu obeležava u osmom izdanju nekoliko jubileja srpske strip scene - 60 godina stripa u Leskovcu i 15 godina leskovačke škole stripa “Nikola Mitrović Kokan”, te pet godina portala “UPPS!”, koji je osnovalo u Beogradu Udruženje za promociju i produkciju stripa.
Salon stripa u Beogradu obeležava u osmom izdanju nekoliko jubileja srpske strip scene - 60 godina stripa u Leskovcu i 15 godina leskovačke škole stripa “Nikola Mitrović Kokan”, te pet godina portala “UPPS!”, koji je osnovalo u Beogradu Udruženje za promociju i produkciju stripa.
Na pitanje šta Leskovac čini strip centrom?, jedan od voditelja leskovačke škole “Nikola Mitrović Kokan”, Marko Stojanović, odgovara podsećanjem na Kokana, barda svekolikog jugoslovenskog stripa, jednog od nosećih stubova legendarne edicije “Nikad Robom” i člana tima koji je radio na popularnim avanturama Mirka i Slavka.
Povodom osmog Salona stripa u beogradskom Studentskom kulturnom centru, organizovanog od 30. septembra do 3. oktobra, Stojanović podseća i na Miodraga Veličkovića, strip crtača i karikaturistu, koji je dobitnik 105 nagrada iz celog sveta (Italije, Kanade, Japana, Turske, Koreje, Tajvana…), a potpisao je više do 10.000 objavljenih strip kaiševa svog junaka Bocka.
Takođe, iz Leskovca je i Mija Kulić, koji je nekoliko godina uspešno crtao licencnog Toma i Džerija za belgijske izdavače, uz izradu stripova za magazin “Gespenster” nemačkog izdavača Bastei-Verlag.
“Ako ‘Đački Zabavnik’ pokojnog Jovana Pop Kocića, sa svojih tridesetak brojeva prošaranih stripovima Nikole Mitrovića Kokana, Srđana Nikolića Peke, Mije Kulića, Mirka Vasiljevića, Ninoslava Miljkovića, Ivana Stamenkovića, nije dovoljan, onda bi ‘Arsenal’ mogao da donese prevagu”, naveo je Stojanović povodom jubileja leskovačkog stripa, podsećajući da je sredinom 90-ih jedini strip časopis koji je objavljivao radove domaćih autora bio upravo “Arsenal”.
“Arsenal” je u šest brojeva izbacio na scenu čitavu generaciju strip autora, poput Srđana Nikolića Peke, Jurice Dikića, Milisava Bankovića, Igora Stoiljkovića, Dejana Stankovića, Ivana Stojanovića Fikija, Gorana Tasića, Saše Stanojkovića, kao i samog Stojanovića, generaciju koja je mahom ponikla u leskovačkoj školi stripa…
Iz leskovačke škole, koju su započeli Nikola Mitrović Kokan i Mija Kulić 1995. godine, a danas je pod vođstvom Srđana Nikolića Peke i Stojanovića, iznikle su i balkanske smotre mladih strip autora, najstariji strip festival na prostoru bivše SFRJ. Festival ulazi u 14. godinu i jedini je takve vrste na Balkanu, a jedinstven je i po tome što ima pedagoški karakter i jedini je na ovim prostorima na kojem se strip autorima dodeljuju godišnje cehovske nagrade.
Stojanović je, inače, u saradnji sa Milisavom Bankovićem i Denisom Dupanovićem, objavio četiri strip albuma kod francuskog izdavača Septieme Choc, a u saradnji sa Srđanom Nikolićem Pekom započeo je serijal “Vekovnici” u “Politikinom Zabavniku” (za sada, pet albuma), nakon čega je Peka preuzeo s belgijskim scenaristom Mišelom Dufranom izradu serijala “Odessa” za belgijskog izdavača Casterman.
U prilog Leskovcu kao strip centru je i to što književnik Saša Stojanović u njemu objavljuje magazin za Balkan “Think Tank” koji, uz to što u svakom broju sadrži tekstove o stripu i stripove svakih par brojeva, donosi i specijalno izdanje posvećeno devetoj umetnosti.
Beogradski Salon stripa obeležava i petogodišnjicu portala “UPPS!”, jednog od glavnih projekata Udruženja za promociju i produkciju stripa, koje je u avgustu 2005. godine osnovala grupa strip ljubitelja i kolekcionara, u cilju promovisanja stripa kao medija, izdavača, autora, škola stripa i teorijskih radova na polju stripa na području Srbije i Crne Gore (a i šire).
Iznikao iz strip foruma koji su u nekoliko navrata jenjali prebivalište, sajt www.upps-sajt.com u početku je sadržao uglavnom tekstove koje su pisali su članovi udruženja predvođeni predsednikom Vladimirom Ćukom.
Iz pera Vladimira Tadića, Darka Đokića, Aleksandra Mićića, Milana Jovanovića, Dušana Mladenovića i Sergeja Karova, nikle su prve rubrike čija je redovitost zavisila od slobodnog vremena mladih strip entuzijasta.
Pomoć iskusnijih strip delatnika stigla je brzo - Marko Stojanović, Dejan Stojiljković, Aleksandar Manić, Boris Lazić i Milan Konjević, doprineli su nastanku nekoliko redovnih sedmičnih kolumni.
Prema navodima Predraga Ikonića (Peđe Slavnog), jedno od najvećih blaga UPPS sajta je njegov Leksikon, podeljen po kategorijama.
Udruženje UPPS svojevremeno je pokrenulo i akciju formiranja strip biblioteke pri Domu za nezbrinutu decu u Zvečanskoj ulici u Beogradu, a aktivnosti na produkciji započete su izdavanjem strip albuma “Elazar” autora Dejana Nenadova, akademskog slikara rođenog u Novom Sadu koji trenutno živi i radi u Amsterdamu.
Osmi Salon stripa u SKC-u predstavlja, uz nagrađene i odabrane radove sa konkursa, na koji se prijavilo 230 učesnika iz 29 zemalja, i španskog scenaristu Enrika Sančeza Abulija (Enrique Sanćez) kao specijalnog gosta, a obuhvata i prezentacije međunarodnih projekata “Čudovišta” i “Comix Culture”.
Među gostima je i rumunski scenarista Marian Miresku, prošlogodišnji dobitnik Gran prija, a prvobitno najavljeni pariski kolekcionar stripa Žan-Mark Beznije (Jean-Marc Besnier), koji je trebalo da predstavi izložbu kolekcije svetskih majstora stripa, neće doći, iz porodičnih razloga. Umesto njegove izložbe, biće predstavljeni radovi domaćeg autora Darka Perovića prema scenariju gosta Abulija.
Salon stripa organizuje Srećna galerija SKC-a, a program se nalazi i u Kalendaru Portala za kulturu jugoistočne Evrope SEEcult.org
(SEEcult.org)
