KND: Mića Stajčić - 2/3
Milorad Mića Stajčić - “Snovi zaleđenog čoveka 2”, Gradska galerija Požega, 10-28. novembar 2016.
2/3 - Kritičarka na delu: Marija Radisavčević, istoričarka umetnosti
Istoričarka umetnosti Marija Radisavčević smatra da se izložba Milorada Miće Stajčića “Snovi zaleđenog čoveka 2” u Gradskoj galeriji Požega, koju čine skulpturalni prikazi prepoznatljivih simbola američke popularne kulture, odnosno Diznijevi junaci Miki Maus, Pluton, Šilja i Daba, može dvojako čitati – kao kritika globalnog potrosačkog društva, ali i lokalnog kolektivnog zaleđenog stanja svesti. Diznijevi junaci na izložbi, kako je navela u nastavku video serijala Kritika na delu, predstavljaju opšta mesta u detinjstvu mnogih generacija koja, kao prepoznatljivi motivi olakšavaju neposrednu komunikaciju sa publikom.
Umetnik se na satiričan način poigrava likovima sveta mašte, stavlja ih u određene situacije i dodeljuje im određene uloge, nudeći na taj način nekoliko nivoa tumačenja svojih radova.
“I sam naziv izložbe ‘Snovi zaleđenog čoveka’ može biti dvojako tumačen – s jedne strane, može se čitati u kontekstu izloženih likova, odnosno njihovog oca Volta Diznija koji se na neki način može smatrati ocem globalizacije, dok sa druge možemo čitavu tu situaciju reflektovati na društveno-političke prilike u Srbiji i na jedno kolektivno zaleđeno stanje svesti”, navela je Marija Radisavčević.
Izloženi radovi, kako je dodala, mogu se tumačiti sa stanovišta kulturološko-ideološkog fenomena oličenog u samom Dizniju, koji se smatra jednom od ikona 20. veka i koji je simbol ne samo Amerike, već i čitavog potrošačkog društva zbog produkcije koja je stizala u gotovo sve krajeve sveta. Stoga se, kada je reč o opštem kontektu, Stajčićevi radovi mogu shvatiti u kontekstu globalizacije.
“S druge strane, ako se posmatraju pojedinačni radovi, nameće se identifikacija odnosa moći određenih instanci vlasti, odnosno promišlja se odnos svetovne i duhovne vlasti, granica gde jedna počinje, a druga se završava”, navela je Marija Radisavčević, ukazujući i na stejtmente o sve izraženijoj društvenoj nejednakosti, odnosno povlašćenom položaju pojedinaca. Stajčić posredstvom humora na neki način olakšava percepciju stvarnosti koja obiluje abnormalnostima - lakše se kroz humor suočavamo sa svim tim stvarima, navela je Marija Radisavčević.
Kao posebno zanimljiv, izdvojila je rad koji je produciran za izložbu u Požegi - Secirani Pluton ispunjen M&M bombonicama, koji na neki način sumira Stajčićevu kritiku neoliberalnog kapitalizma.
“S jedne strane daje se kritika potrošačkog društva kroz upotrebu simbola američke popularne kulture koja je predstavljena kroz Plutona, koji je ispunjen bombonicama M&M koje su takođe globalno rasprostranjen proizvod. Sa druge strane referisanje na retoriku Dejmijana Hersta je na neki način simbol i otelotvorenje neoliberalne kulturne matrice u okviru koje se zapravo insistira i na komercijalizaciji umetnika, umetnosti i institucija”, navela je Marija Radisavčević, dodajući da se u tom kontekstu nužno nameće pitanje položaja samog umetnika i umetnosti u kapitalističkom sistemu proizvodnje u kojem je profit najbitniji.
*U prvoj epizodi Kritike na delu o izložbi Milorada Miće Stajčića govori istoričarka umetnosti Ksenija Marinković.
Projekat KRITIKA NA DELU, koji realizuje NFC "Filmart“, u saradnji sa portalom SEEcult.org, podrazumeva produkciju kratkih video emisija na temu odabranih značajnih izložbi koje se u Srbiji realizuju u 2016. godini. Cilj je revitalizovanje likovne kritike u oblasti savremenih vizuelnih umetnosti i ukazivanje na značajnu edukativnu ulogu kritičke reči namenjene široj publici.
Svaku izložbu koja je u fokusu pratiće po tri priloga iz ugla različitih likovnih kritičara/kustosa/istoričara umetnosti, koji će biti emitovani na portalu SEEcult.org i njegovom YouTube kanalu, kao i na Fb strani projekta Kritika na delu
_ _ _
Produkcija: NFC Filmart, Požega, 2016.
Partner: SEEcult.org, Beograd
Urednica: Slađana Petrović Varagić
Reditelj: Dejan Petrović
Snimatelj/montažer: Sreten Vuković
Grafički dizajner: Uroš Pavlović
Podrška: Ministarstvo kulture i informisanja Srbije
(SEEcult.org)
