Slikari, ratnici, svedoci

Muzej savremene umetnosti u Beogradu (MSUB) i Srpska akademija nauka i umetnosti najavili u izložbu slikara i fotografa u srpskoj vojsci tokom Prvog svetskog rata, koja obuhvata više od stotinu slika službenih ratnih slikara, uz isto toliko fotografija službenih fotografa srpske vojske, dopisnika i foto-amatera, kao i slikarki, dobrovolјnih bolničarki, te drugih umetnika učesnika u ratu, bilo u svojstvu vojnih obveznika ili dobrovolјaca.

Izložba “Slikari / Ratnici / Svedoci”, čija je autorka Žana Gvozdenović, biće otvorena 1. februara u Galeriji SANU, a posvećena je stogodišnjici Prvog svetskog rata (1914-1918).

Postavka, kako je saopštio MSUB, na najbolјi način oslikava veliku, raznorodnu i dinamičnu umetničku scenu u Srbiji s početka 20. veka, sazdanu na nemogućoj kontradiktornosti – u kataklizmi ratnog vihora i stradanja dogodio se umetnički procvat dostizanjem vrhunaca slikarskog stila u izbeglištvu – specifičnog srpskog impresionizma.

Postavka u Galeriji SANU obuhvate dela: Nadežde Petrović, Koste Miličevića, Mališe Glišića, Milana Milovanovića, Miloša Golubovića, Vladimira Becića, Vase Eškićevića, Vase Pomorišca, Paška Vučetića, Živorada Nastasijevića, Natalije Cvetković, Mihaila Milovanovića, Velјka Stanojevića, Dragomira Glišića i drugi.

  Dragiša Stojadinović, Kakvi smo stigli na Krf, 1916. (Vojni muzej, Beograd)

Takođe, biće predstavlјene i autorske fotografije Vladimira Becića, Miloja Igrutinovića, Riste Šukovića, Riste Marjanovića, Stanislava Krakova, Đorđa Stanojevića, Andre Popovića, Dragolјuba Pavlovića, Jovana Lovčevića,  kao i stranih autora:  Katarine Šturceneger, Arčibalda Rajsa, Samsona Černova, Arijela Verdžisa i Andre Taponijea. Neki od njih su u dvostrukom svojstvu - i slikari i fotografi.

   Nadežda Petrović, Oficir, 1914. (Muzej savremene umetnosti Beograd)

Na izložbi će biti predstavlјena dela iz više muzejskih i dokumentacijskih zbirki, kao što su: MSUB, Vojni muzej, Muzej grada Beograda, Narodni muzej u Smederevskoj Palanci, Zavod za zaštitu spomenika kulture grada Beograda, Narodna biblioteka Srbije, Biblioteka SANU, Univerzitetska biblioteka “Svetozar Marković”, Galerija Matice srpske, Narodni muzej Šabac i Narodni muzej u Beogradu, a ekskluzivno su najavljeni i Kralјevski ratni muzej u Londonu (Imperial War Museum London) i Umetnički muzej u Milvokiju (Milwaukee Art Museum).

  Kosta Miličević, Portret Milana Lukovica, 1914. (Muzej savremene umetnosti Beograd)

Izložbu prati višejezični katalog sa studijskim tekstovima na srpskom, engleskom, francuskom i ruskom jeziku.

Pored opšteg teksta kataloga, kontekstualno koncipiranog, širi kontekst umetničkim dešavanjima daju i tekstovi kataloga iz oblasti istorije fotografije, srpske književnosti ratnog perioda, kao i istoriografski tekst o srpskim, izbeglicama tokom Prvog svetskog rata.

Katalog sadrži i često romaneskno intonirane, potresne biografije ratnih slikara i ratnih fotografa.

   Risto Šuković, Kupanje u moru srpskih vojnika u Govinu, 1916. (Vojni muzej, Beograd)

Autor celokupnog projekta je Žana Gvozdenović, dok je autor segmenta o ratnim fotografijama istoričarka umetnosti Milena Marjanović, a dizajn potpisuju Nenad Marković i Andreja Nјežić.

Izložba će biti otvorena do 2. aprila.

*na vrhu: Miloš Golubović, Zbogom, deco moja, 1915/1916 (Muzej savremene umetnosti Beograd) - detalj

(SEEcult.org)