Počeo 5. Kustendorf

Međunarodni filmskli i muzički festival Kustendorf u Drvengradu na Mokroj Gori okupio je na samom početku neke od uticajnih ličnosti evropskog i svetskog filma, među kojima su južnokorejski reditelj Kim Ki-duk, kome je uručena specijalna nagrada, francuska glumica Izabel Iper, američki reditelj Ejbel Ferara i selektor Filmskog festivala u Kanu Tjeri Fremo, a svečanom otvaranju prisustvovao je i ministar kulture, informisanja i informacionog društva Srbije Predrag Marković koji je ocenio da

Međunarodni filmskli i muzički festival Kustendorf u Drvengradu na Mokroj Gori okupio je na samom početku neke od uticajnih ličnosti evropskog i svetskog filma, među kojima su južnokorejski reditelj Kim Ki-duk, kome je uručena specijalna nagrada, francuska glumica Izabel Iper, američki reditelj Ejbel Ferara i selektor Filmskog festivala u Kanu Tjeri Fremo, a svečanom otvaranju prisustvovao je i ministar kulture, informisanja i informacionog društva Srbije Predrag Marković koji je ocenio da je Kustendorf mesto na kojem se stvara i čuva mit o nezavisnoj filmskoj produkciji.

Ceremonija otvaranja petog Kustendorfa počela je specijalnom retrospektivom tog festivala, čiji je osnivač filmski reditelj Emir Kusturica, pa su posetioci imali priliku da na filmskom platnu na naduvavanje, postavljenom na otvorenom u centru Drvengrada, vide scene sa prethodnih festivalskih izdanja na kojima su gostovali, između ostalih, i Džim Džarmuš, Džoni Dep, Fatih Akin, Abas Kjarostami, Nikita Mihalkov, Pavel Lungin, Elija Sulejman...

Svečanom otvaranju u bioskopu “Prokleta avlija” prethodio je i vatromet, uz kuvano vino i muziku orkestra Dejana Petrovića, pobednika Sabora trubača u Guči, a Kusturica je ranije dočekao goste koji su u snežni Drvengrad doputovali helikopterom.

Kusturica je zahvalio Izabel Iper što je došla na festival koji je, kako je istakao, apsolutno van koncepcije koja vlada današnjim svetom, nema reklame i sponzore i neguje iskrenu vezu sa filmom. Posebno je zahvalio i Ferari, autoru filmova “Ubica bušilicom”, “Kralj Njujorka”, “Zli poručnik”, “Sahrana”...

Kusturica je istakao da Ferara predstavlja ono najbolje što je ostalo od nezavisnog američkog filma.

Predstavljajući i “kućne goste”, među kojima je i Tjeri Fremo, jedan od najvažnijih ljudi u svetu filma, Kusturica je posebno zahvalio i srpskoj vladi na podršci koju pruža Kustendorfu, kao i ministru Predragu Markoviću koji je, kako je rekao, otvorenog i širokog srca nastavio da daje podršku festivalu.

Ministar Marković je i sam izrazio zadovoljstvo što je došao na festival koji nema sponzore i istakao da je to mesto “nezavisno samo ako stvara nezavisne vrednosti, a to se može samo u planini”.

“Planina ima pet godišnjih doba, kako bi rekao gospodin Kim Ki-duk, centralni gost ovogodišnjeg festivala - Proleće, leto, jesen, zimu i... proleće. Zahvaljujući tome što imamo dva proleća, mi sa različitih meridijana možemo da se srećemo. Mladi ljudi, kao što smo gospodin Kusturica i ja, iako je on znatno stariji od mene, smatramo da je moguće obaviti velike poslove samo ukoliko se uz to i dobro zabavljate. A Kustendorf je odlično mesto za to”, rekao je Marković.

Selektor Filmskog festivala u Kanu Tjeri Fremo održao je predavanje posvećeno radu i filmovima braće Limijer, pionirima filmske umetnosti, a potom je, uz pesmu grupe Vrelo i pratnju gudačkog orkestra, prikazan kratki filmski omaž Kim Ki-duku, sastvaljen od inserata iz njegovih poznatih filmova.

Kusturica je Kim Ki-duku uručio “Nagradu za buduće filmove”, ističući da je reč o autoru koji objedinjuje mnoge forme i koji podjednako dobro stvara filmove, ma kako god oni bili snimani - već prevaziđenom tridesetpeticom, digitalnom kamerom ili mobilnim telefonom.

Uzvraćajući komplimentima, Kim Ki-duk je rekao da je, kada je radio svoj prvi film, bio inspiran Kusturičinim filmovima.

Prema rečima Kim Ki-duka, kome je posvećen program “Retrospektiva velikana”, nagrada Kustendorfa motivisaće ga da snimi još bolje filmove.

Kim Ki-duk je, na iznenađenje prisutnih, otpevao i pesmu iz filma “Arirang” koji je potom prikazan u okviru programa “Savremene tendencije”, a pobedio je u programu “Izvestan pogled” u Kanu 2011.

Kim Ki-duk u filmu “Arirang”, izolovan od svih, u kolibi okruženoj prirodom, okreće kameru prema sebi i pruža publici neobičnu priču o svom životu i stvaranju, uključujući i mračnu stranu kreativnog procesa koji kao senka prati gotovo svakog velikog umetnika.

Osim Kim Ki-duka, zvezda prvog dana Kustendorfa bila je i Izabel Iper, koja će, kako je najavljeno, održati predavanje o ulozi u filmu “Gospođa Bovari”.

Među gostima koji su već doputovali na Kustendorf su i nagrađivana strip autorka i rediteljka Marđan Satrapi, direktor kompanije “Wild Bunch” Vensan Maraval, producenti Mark Misionije i Olivije Delbos iz kompanije “Fidélité Films”, kao i članovi žirija - iranska glumica Lejla Hatami, zvezda filma “Razvod: Nader i Simin” Ašgara Farhadija, koji je takodje najavljen, zatim francuski producent Pjer Edelman i srpski glumac i producent Zoran Cvijanović, te mladi autori i studenti iz celog sveta, čijih se 20 filmova takmiči za nagrade Zlatno, Srebrno i Bronzano jaje.

Takmičarski program petog Kustendorfa obuhvata filmove odabrane među više od 200 prijavljenih, a dolaze iz Belgije, Velike Britanije, Estonije, Italije, Kanade, Kirgistana, Makedonije, Meksika, Nemačke, Poljske, Portugala, Rusije, SAD, Srbije, Francuske i Španije.

Među gostima petog Kustendorfa najavljeni su i Nuri Bilge Džejlan, braća Darden, Benisio del Toro i mladi glumac Tahar Rahim.

Publika Kustendorfa videće i omaž turskom reditelju Džejlanu, koji će, kao i Kim Ki-duk, održati i nekoliko radionica.

U programu “Savremene tendencije” biće predstavljeni još neki od najboljih filmova nove produkcije i njihovi autori koji će, kao gosti festivala, održati radionice i razgovore sa studentima i publikom - Farhadi će, kako je najavljeno, predstaviti “Razvod: Nader i Simin”, a braća Darden - film “Dečko sa biciklom”, za koji su dobili Gran pri u Kanu (ravnopravno s Džejlanom).

U programu “Savremene tendencije” biće prikazan i novi Ferarin film “4:44 - poslednji dan na Zemlji”, čija se radnja dešava u jednom stanu u Njujorku tokom poslednja 24 časa pre biblijske apokalipse.

Marđan Satrapi, koja je već gostovala na Kustendorfu, predstaviće novi film “Piletina sa šljivama” koji je, nakon već kultnog “Perspepolisa”, ponovo snimila s Vinsentom Parnoom. Novi film Satrapijeve intimna je priča o životu njenog deda-ujaka Nasera Ali Kana, jednog od najpoznatijih iranskih svirača roga, a ujedno je i kompleksan portret života običnih ljudi pre iranske revolucije.

Među gostima petog Kustendorfa najavljen je i Andreas Drezen, koji će predstaviti film “Zaustavljen na putu”, koji je pobedio 2011. u programu “Izvestan pogled” u Kanu. Najavljena je i Frederika Aspok, koja je trijumfovala filmom “Van granica” na 11. Filmskom festivalu u Marakešu.

Počasni gost petog Kustendrofa je i mladi francuski glumac Tahar Rahim, koji se proslavio tumačeći glavnu ulogu u nagrađivanom francuskom filmu “Prorok” Žaka Odijara iz 2009. godine, za koju je osvojio dve nagrade Cezar, kao i Evropsku filmsku nagradu za najbolju mušku ulogu. Film “Prorok” biće prikazan u okviru programa “Velika glumačka dostignuća”.

Novitet Kustendorfa je program “Novi autori”, koji donosi prva dugometražna ostvarenja autora koji se ističu specifičnim filmskim jezikom.

Publika će imati priliku da pogleda otkriće prošlogodišnjeg Kana - film “Corpo Celeste” mlade Alis Rorvaher o bolnom odrastanju devojčice u italijanskoj provinciji u potpunosti podređenoj katoličkoj crkvi. Najavljen je i film “Pelikan Nikostratos” Olivijea Orlea sa Emirom Kusturicom u glavnoj ulozi, te “Priča o mocareli” Eduarda de Angelisa, mladog autora koji je gostovao na prvom Kustendorfu.

Među filmovima u pratećem programu su "Crvenkapa" Zorana Tairovića o tradiciji i kulturi Roma, te "Milena" Čarne Radoičić - portret svestrane slikarke Milene Pavlović Barili.

Peti Kustendorf će, kao i proteklih godina, imati i ponoćni muzički program, a najavljeni su Pelageja (Rusija), Rozenberg trio (Holandija), Stribor (Kusturica) i Trovači (Srbija), Adam Stinga (Moldavija), Sonido Galo Negro (Meksiko) i Orkestar Bobana i Marka Markovića (Srbija).

Prema rečima Kusturice, festivalom u Drvengradu, koji organizuje bez klasične pomoći sponzora, ali uz podršku Ministarstva kulture Srbije, želi da širi “ideju o filmu kao kulturi i nečemu što najbolje internacionalno spaja ljude”.

Kusturica je posredstvom medija poručio i da holivudskim zvezdama poput Anđeline Džoli, koja je nedavno debitovala kao rediteljka filmom “U zemlji krvi i meda”, nema mesta na Kustendorfu.

Prema njegovim rečima, Džolijeva i njoj slični autori bave se propagandom, i u istom rangu kao Brus Vilis, zvezda holivudske hit franšize “Umri muški” koja je proteklih godina ceremonijalno sahranjivana u Drvengradu.

“Promovišemo film koji stvara mitske slike o ljudskom rodu, a ne holivudske, koje su produžena ruka marketinga”, rekao je Kusturica na nedavnoj konferenciji za novinare u Beogradu, na kojoj je petogodišnji život Kustendorfa opisao kao “donkihotovsku borbu” koja razdvaja “dobro od uspešnog u današnjem svetu terora tržišta”.

Za vreme petog Kustendorfa organizovan je poseban autobuski prevoz iz okolnih gradova do Drvengrada - sa Zlatibora je polazak sa autobuske stanice u 15 časova, iz Čajetine (ispred gradske česme) u 15.15 sati, a iz Višegrada (sa gradskog trga) u 15 časova.

Ulaz na sve filmske projekcije, koncerte i radionice je besplatan.

Prošle godine, na četvrtom Kustendorfu, pobedio je ruski film “Šansa” Sonje Karpunine.

Sajt Kustendorfa je www.kustendorf-filmandmusicfestival.org, a program se nalazi i u Kalendaru Portala za kulturu jugoistočne Evrope SEEcult.org.

(SEEcult.org)