Ikonostasi izama

Veza istorije, potrošačke kulture Zapada, političkih sistema i religija, kao i fenomen zla, tema su crteža Aleksandra Todorovića koji će biti predstavljeni od 26. aprila u novobeogradskoj Blok galeriji, a prema navodima autora, ne afirmišu nijednu ideju ili politički sistem, već prikazuju neminivno zlo koje nastaje iz njih, gušenje individualnosti i svođenje čoveka na bezličnu masu koju treba indoktrinirati.

Todorović je nazvao tu seriju radova “Ikonostasima izama”, zbog komun-izma, kapital-izma i nac-izma.

Formu za njihovo izvođenje preuzeo je sa ikonostasa koji u klasičnoj umetnosti prikazuju raspeće, u koje je onda simbolima i prikazom istorijskih ličnosti smestio predstavnike tri politička sistema koje najširi auditorijum može identifikovati - komunizma, kapitalizma i nacizma, kao tri pola koji opisuju fenomen političkog usmerenja uopšte.

“Time sam hteo da potcrtam vezu koja se javlja kod samih političkih sistema bilo koje vrste ka autoritetu i hijerarhiji koja stvara svoje heroje, idole i antiheroje, sledbenike i apostole, propagatore ideja, vernike, kao i mučenike koji se žrtvuju za te sisteme, što je direktna paralela sa Isusovim stradanjem, i religijom kao fenomenom uopšte”, naveo je Todorović, koji je deo radova iz tog serijala predstavio u februaru u galeriji Klupče u Beogradu.

Stil crteža je stripski, ilustrativan i karikaturalan, čime je Todorović želeo da pojača vezu sa marketinško prihvatljim načinom izražavanja i promocijom ideja. U ovom slučaju te ideje su politički sistemi koji se, poput svakog proizvoda, moraju reklamirati, plasirati i na kraju konzumirati od najširih društvenih masa, te forma plakata i ilustrativnost postaju logičan izbor.

Stoga je i forma radova prilagođena plakatu, dok lažno data trodimenzionalnost radova, sa iscrtanim, a ne plastično izvedenim ramovima, rezbarijama i pozlatama, ima za cilj da potcrta masovnu, plakatsku potrošnju samih ideja, i samim tim da ukaže na lažnost obećanja tih političkih dogmi o nekim novim kapitalističkim, komunističkim ili nacističkim utopijama.

Prema rečima Todorovića, likovi koji se javljaju na radovima predstavljaju spoj onih ličnosti koje smo putem istorije koju pišu pobednici, kao i onih koje smo upoznali gledajući TV, stripove i drugu masovnu pop kulturu, svi mi upoznali ili ih manje više i znamo, a to su političari-mučenici i političari-sledbenici, i one sive mase, tj. potrošači-narod. Taj narod je neprofilisan i bezličan (iz perspektive političara-manipulatora), te im je Todorović dao formu lutaka za kraš testove, čime je ukazao na manipulativnu vezu koja se stvara na relaciji političara-tiranina-despota i naroda. Narod je pritom taj koji trpi sve posledice sudara ideja koje oni sprovode u ime svojih gospodara i same surove stvarnosti, koja se protivi sistemu i dogmi bilo koje vrste.

“Krajnji rezultat tog po narod nesrećnog braka zvanog političar-narod predstavlja zlo, koje se krije u upravljačima sveta u formi bolesnih ambicija ka kontroli orvelovskog tipa (mada forma države-gulaga nije obavezna, sasvim je dobra i forma države materijalnog i tehnološkog obilja i američkog sna, a duhovnog i moralnog dna), koje se kroz narod i sisteme vrednosti konstantno multiplicira i umnožava”, naveo je Todorović.

Todorovićevi radovi tako ne prikazuju afirmativno nijednu ideju ni politički sistem, već prikazuju neminivno zlo koje nastaje iz njih, gušenje individualnosti i svođenje čoveka na bezličnu masu koju treba indoktrinirati, dok svaka afirmativna misao u umovima onih koji gledaju te radove predstavlja rezutat sopstvene naklonosti ka nekom od ova tri pola. Ta naklonost pak predstavlja rezultat programiranja mase od malih nogu, kroz školu, kulturu i masovne medije.

Todorović je radove podelio na dva dela - u prvom triptihu je reč o ličnostima i događajima koje su na svetskom planu postali sami za sebe simboli ideja koje su predstavljali.

Drugu seriju čine četiri rada, koji obrađuju te fenomene lokalno na nivou ovdašnjeg društva (srpskog, balkanskog i post-jugoslovenskog) iz perioda novije srpske istorije.

“Samim tim ti radovi imaju i više intimizma, jer živeći ovde na ovim prostorima kao čovek i umetnički autor, imao sam mogućnost da mnoge prikazane scene i sam vidim pa i da učestvujem u njima, bilo kao posmatrač, bilo kao učesnik”, naveo je Todorović, napominjući da je u tim radovima prisutan i lik arhetipa političara, obrađivanog u njegovim manjim crtežima, koji u njegovom sistemu predstavlja svojom pojavom i pohlepom sam početak zla, i kao takav se krije u svima nama.

Rad koji povezuje taj manji triptih u jednu celinu zove se “Ikonostas Srbizma” i on prikazuje neke opšte karakteristike društva, tzv. globalnu sliku propasti sistema. Podređeni mu triptih obrađuje društvo secirajući ga na tri pola - srbo-komunistički, srbo-nacistički i srbo-kapitalistički, preuzimajući u velikoj meri kompoziciju prve serije triptiha, kao i elemente sa “Ikonostasa Srbizma”, vodeći računa o lokalnoj priči i njenim specifičnostima i uvodeći neke kompozicijske novine (simboli kruga, kvadrata i trougla koji predstavljaju jednakost komunizma, konzervativizam nacizma, odnosno klasnu hijerarhiju kapitalizma).

Rođen u Beogradu 1982. godine, Todorović je završio Fakultet likovnih umetnosti (master) 2007.

Samostalno izlaže imao je u Novom Sadu, trsteniku, Zrenjaninu i Beogradu, a učestvovao je i na kolektivnim izložbama u Beogradu, Kini, Bugarskoj, Francuskoj…

Izložba “Ikonostasi izama” biće otvorena u Blok galeriji do 9. maja.

(SEEcult.org)