Dokumentarci 19. SFF-a
Sarajevski filmski festival (SFF) prikazaće u takmičarskom programu dokumentarnog filma dvadesetak ostvarenja iz regiona, koji se bave različitim pitanjima današnjice, uključujući porodične i šire društvene odnose, posledice finansijske krize, položaj marginalizovanih grupa, imigrantske probleme, prepreke zdravstvenih sistema, ali i tekovine nedavne prošlosti na prostoru bivše Jugoslavije.
Sedam dokumentaraca na 19. SFF-u, koji će biti održan od 16. do 24. avgusta, imaće svetske premijere, četiri internacionalne, a ostali regionalne, dok će van konkurencije biti održana gala projekcija češko-hrvatskog filma “Okupacija, 27. slika” o Lordanu Zafranoviću. Taj film izazvao je veliku pažnju nedavno u Karlovim Varima, a režirao ga je Pavo Marinković.
Svetske premijere imaće hrvatski film “Autofocus” Borisa Poljaka o crkvi Sv. Nikole iz 12. veka koja postaje svake godine turistička atrakcija, “Beg” nagrađivanog mladog reditelja Srđana Keče iz Srbije, priča o tri Romkinje u različitim životnim situacijama, kao i crnogorski film “Lud za tobom” Danila Marunovića o životu i ljubavi pacijenata u ustanovi za osobe sa mentalnim poremećajima.
Iz BiH će biti prikazani “Pacijent” Zdenka Jurilja iz Bosne i Hercegovine o stanju čoveka pre, za vreme i posle operacije srca, te “Rob” Pjera Žalice, potresna priča o prikupljanju novca za operaciju deteta u inostranstvu, kao i “U potrazi za porodicom” (Chris Leslie, Oggi Tomić), koprodukcija sa Velikom Britanijom, snažna i duboka priča ispričana u prvom licu o identitetu i osećaju pripadnosti, ličnom i nacionalnom.
U konkurenciji je i slovenački film “Kišobrani” Hane Slak, rađen u koprodukciji sa BiH i Nemačkom, a posvećen odavanju počasti žrtvama u Srebrenici koje je za neke privatna stvar, a za druge grupno političko okupljanje. Kišobrani se pritom koriste kao zaštita: ne samo da štite od jarkog podnevnog sunca, već nude i zaštitu od tuđih radoznalih pogleda, a i način su da se suzi vidno polje. Kamere se koriste na sličan način: pomažu da se vidi, ali i da se ne vidi previše toga, te da se održi distanca.
Internacionalnu premijeru na 19. SFF-u imaće dokumentarni film Marte Popivode “Jugoslavija, kako je ideologija pokretala naše kolektivno telo”, koprodukcija Srbije, Francuske i Nemačke, koja se bavi izvođenjem ideologije u javnom prostoru, putem masovnih performansa od 1945. do 2000. godine, a posebno je fokusirana na masovne državne izvedbe (omladinske radne akcije, prvomajske parade, sletove povodom Dana mladosti...), kao i na javne proteste ('68, studentske i građanske demonstracije 90-ih u Beogradu, 5. oktobar 2000...).
Internacionalne premijere imaće i film “Mama Evropa” Petre Seliškar iz Slovenije, intiman dijalog majke i njene petogodišnje ćerke za vreme putovanja južnom Evropom, zatim rumunski “Tu… mislim, tamo” Laure Capatane-Juller o devojčicama čiji su roditelji na pečalbi u Španiji, te i hrvatski “U braku sa Švajcarcem” Arsena Oremovića o žrtvama kredita u švajcarskim francima u Hrvatskoj.
Regionalne premijere na 19. SFF-u imaće “Anplagd” Mladena Kovačevića o sviranju u list i “Ja kada sam bila klinac, bila sam klinka” Ivane Todorović iz Srbije o životu transvestita u Beogradu, prikazan u takmičarskom programu 63. Berlinala.
Najavljeni su i grčki film “Čistači” Konstantinosa Georgousisa o jačanju neonacističke stranke Zlatna zora za vreme finansijske i društvene krize u Grčkoj, kao i grčka porodična priča “Piljar” Dimitrisa Koutsiabasakosa.
Iz Hrvatske će biti prikazani filmovi “Gangster te voli” Nebojše Slijepčevića o provodadžisanju i konzervativnoj prirodi hrvatskih muškaraca, te “Presuda” Đure Gavrana o emotivnoj reakciji više hiljada građana na glavnom zagrebačkom trgu na izricanje presude hrvatskim generalima pred Haškim tribunalom.
Biće prikazan i austrijski film “Moji očevi, moja majka i ja” (Paul-Julien Robert) o najvećoj evropskoj komuni Friedrichshof, koju je osnovao 70-ih bečki aktivista Otto Muhl, te “Sickfuckpeople” (Jury Rechinsky),
dokumentarni triptih o grupi dece beskućnika, koji su uspeli da prežive, odrastu i i počnu da žive kao zreli ljudi.
Regionalnu premijeru imaće i azerbejdžanski dokumentarac “Moja porodica, moji rođaci” (Rodion Ismailov) o upoznavanju devojčice iz mešovitog braka sa tradicijom, kulturom i moralom rođaka u Azerbejdžanu, te “Regina” (Diana Groo), koprodukcija Mađarske, Velike Britanije i Nemačke - životna priča Regine Jonas, prve žene rabina na svetu, rekonstruisana na osnovu jedne jedine fotografije, uz poseban način korišćenja arhivskog materijala.
Regina Jonas je živela u Berlinu 30-ih godina 20. veka, kada po zakonima judaizma žena nije mogla biti rabin. Ipak, 1935. uspela je da pronađe liberalnog rabina koji je pristao da je zaredi, a sinagogu je dobila u vreme kada je većina njenih kolega ili emigrirala ili bila uhapšena. Kada joj je bilo 37 godina, upoznala je ljubav svog života, rabina Josefa Nordena, a njihova ljubavna pisma su jedino što je nadživelo holokaust.
Van konkurencije biće prikazan dokumentarac o Lordanu Zafranoviću tokom njegovog egzila u Pragu “Okupacija, 27. slika”. Film prati Zafranovićev uspon od talentovanog autsajdera do proslavljenog jugoslovenskog režisera hvaljenog ratnog filma “Okupacija u 26 slika”, koji je bio u trci za Zlatnu palmu u Kanu 1979.
Zafranovićeva životna priča je nekonvencionalni prikaz uspona i padova, otkrivajući ustupke koje je napravio kako bi preživeo kao umetnik za vreme komunizma, te sve propuštene prilike i loše proračune koji su doveli do njegove nemogućnosti da se prilagodi u kasnijim godinama života. Film pokušava da odgovori na pitanje da li je harizmatični Zafranović izdajnik naroda ili žrtva istorijskih okolnosti zbog toga što je, kako sam kaže, samo hteo da bude ono što jeste i da snima filmove.
Prošle godine, na 18. SFF-u, Rumunija je trijumfovala u takmičarskom programu dokumentarnog filma - Srce Sarajeva dobio je film “Ugasi svetlo” Ivane Mladenović.
Publika SFF-a izdvojila je među dokumentarcima film “Marina Abramović: Umetnik je prisutan” o retrospektivnoj izložbi i maratonskom performansu te proslavljene umetnice poreklom iz Srbije u njujorškom Muzeju moderne umetnosti 2010. godine.
(SEEcult.org)
