110 godina od rođenja Lubarde
Kuća legata obeležava 110 godina od rođenja Petra Lubarde 27. jula - izložbom u njegovom legatu u Beogradu i otkrivanjem umetnikove biste, čiji je autor Sreten Stojanović. Lubardin jubilej biće obeležen i na Cetinju - predavanjem o umetnikovoj slici Noć u Crnoj Gori i svečanom akademijom u Vladinom domu.
Izložba u Legatu Petra Lubarde, koja će biti otvorena na dan umetnikovog rođenja, obuhvata radove iz umetničke kolekcije kompanije Tarkett, zbirke koja je bila u vlasništvu dr Blaža Kusovca, kolekcionara i bivšeg ambasadora Jugoslavije u Indiji, a nakon njegove smrti prodata je preduzeću Sintelon iz Bačke Palanke (sadašnja kompanija Tarkett).
Umetničku kolekciju kompanije Tarkett čine tri umetničke zbirke: zbirka ikona, zbirka XX veka (koju čine radovi Nadežde Petrović, Zore Petrović, Rista Stijovića, Mila Milunovića, Mihaila Vukotića, Jovana Bijelića, Petra Omčikusa i Lazara Vujaklije), i zbirka Petra Lubarde.
Lubarda je u toj kolekciji zastuplјen sa 36 slika iz različitih faza umetničkog rada. Zbirka ne zauzima važno mesto u kolekciji Tarkett samo zbog svoje brojnosti, nego i zbog važnog mesta Lubarde na jugoslovenskoj likovnoj sceni.
Umetničko stvaralaštvo Lubarde predstavljeno je na izložbi izborom 11 slika, koje pokrivaju raspon od 30-ih godina XX veka - Portret Crnogorca (Savo Ivov, 1933) i Ljubotinj I (1937) do preloma i promene likovnog izraza radovima iz 50-ih godina XX veka, među kojima su Gavran (1951), Guslar (1952), Narovi (oko 1955), Srđa Zlopogleđa (1957) i druge.
Izložba “Petar Lubarda, umetnička kolekcija kompanije Tarkett”, čija je autorka Dina Pavić, predstavlјa deo projekta obeležavanja 110 godina od rođenja umetnika i želјa da se predstavi segment bogate kolekcije koja danas nije samo rezultat individualne kulturne svesti jednog kolekcionara, kakav je bio dr Blažo Kusovac, već je i deo šire materijalne i kulturne tradicije, navela je Kuća legata koja je tokom 2014. godine organizovala i obeležavanje 40 godina od smrti Lubarde (1907-2014), slikara snažnih, emotivnih kompozicija epskih razmera, koji je uveo jugoslovensko slikarstvo 50-ih godina 20. veka u novo razdoblje savremene umetnosti..
Povodom 110 godina od rođenja Lubarde, Narodni muzej Crne Gore, u saradnji sa Ministarstvom kulture, organizuje 26. jula u Galeriji Umetničkog muzeja (memorijalna soba Petra Lubarde) na Cetinju predavanje istoričara umetnosti Petra Ćukovića “Noć u Crnoj Gori. Geneza i značenja jedne Lubardine slike”. U Vladinom domu biće odrzana svečana akademija, na kojoj su najavljeni ministar kulture Janko Ljumović, gradonačelnik Cetinja Aleksandar Bogdanović i predsednica Fondacije Petar Lubarda Đina Lazar, u ime organizatora. Tim povodom u Biljardi će biti otvorena i izložba radova učenika “Lubarda kao inspiracija”.
Noć u Crnoj Gori
Predavanje predstavlja, kako je istakao Narodni muzej, deo programa obeležavanja značajnog jubileja umetnika koji je iza sebe ostavio grandiozno slikarsko delo.
Rođen 1907. godine u oficirskoj porodici u Ljubotinju u Crnoj Gori, nedaleko od Cetinja, Lubarda je od 1950. živeo je i radio u Beogradu, gde je i preminuo 13. februara 1974.
Lubardin legat otvoren je u decembru 2014. godine u obnovljenoj vili na Dedinju, u kojoj je živeo taj uticajni slikar koji je značajan broj dela zaveštao Beogradu.
Lubarda je u Beogradu 1925. upisao umetničku školu (profesori Beta Vukanović, Ljuba Ivanović i Ilija Šobajić), koju je napustio 1926. i otišao u Pariz, gde je ostao do 1932. U Beogradu je potom boravio do 1938. godine, kada ponovo odlazi u Pariz, gde ostaje do 1940. Vreme okupacije proveo je u nemačkom zarobljeništvu, a posle oslobođenja kraće je boravio na Cetinju, gde je, između ostalog, bio i jedan od osnivača Umetničke škole.
Lubarda je dobitnik je brojnih prestižnih nagrada i međunarodnih priznanja. Među njima su Gran pri na Svetskoj izložbi 1937. u Parizu, prva nagradu u Hagu na Internacionalnoj izložbi slikarstva 1939, prva savezna nagrada FNRJ na Cetinju i prva republička nagrada Crne Gore 1948, internacionalna otkupna nagrada na II Bijenalu u Sao Paolu 1953, prva nagrada na III Bijenalu u Tokiju i Oktobarska nagrada grada Beograda, 1955, nacionalna nagrada Gugenhajma u Njujorku 1956, umetnička povelja Rabindrant Tagore u Kalkuti 1970. Herderova nagrada u Beču 1973... Odlikovan je i Ordenom bratstva i jedinstva.
Lubarda je bio otkriće na Bijenalu u Sao Paolu 1953. godine. Međunarodni žiri mu je jednoglasno dodelio jednu od glavnih nagrada.
U Beogradu je imao 2008. prvu veliku retrospektivu posle 40 godina, a organizovana je povodom stogodišnjice njegovog rođenja. Izložbu “Lubarda 1907-2007. Između slike prirode i prirode slike”, čiji je autor Petar Ćuković, organizovali su bili Muzej savremene umetnosti u Beogradu i Narodni muzej Crne Gore sa Cetinja, a održana je u Muzeju istorije Jugoslavije. Predstavila je oko 180 radova iz svih faza Lubardinog stvaralaštva. Posle retrospektiva održanih u MSUB-u 1967. godine i Galeriji SANU 1969. godine, to je bila prva velika reprezentativna izložba Lubarde u Beogradu, a ujedno i povod i prilika za novo i kritičko čitanje njegovog opusa koji je simptomatičan i paradigmatičan za jugoslovensku umetnost 20. veka.
Lubarda je bio redovan član Srpske akademije nauka i umetnosti i Jugoslovenske akademije znanosti i umjetnosti u Zagrebu.
(SEEcult.org)
