Srpsko-kineska filmska saradnja

Zvaničnici Jugoslovenske kinoteke i Filmskog centra Srbije (FCS) potpisali su ovih dana u Beogradu sa kineskim partnerima memorandume o saradnji, koji bi trebalo da doprinesu intenziviranju saradnje dve zemlje u oblasti očuvanja i afirmisanja filmske baštine, ali i filmske proizvodnje i razmene.

U Kini se godišnje snimi čak 700 filmova, uz sve veću posetu publike i samim tim zarade u bioskopima, pa je ta zemlja sada drugo po veličini filmsko tržište na svetu (iza SAD), rečeno je 18. septembra na okruglom stolu u Jugoslovenskoj kinoteci, na kojem su, u organizaciji FCS-a, učestvovali članovi visoke kineske filmske delegacije i veliki broj srpskih filmskih autora i poslenika, kao i predstavnici Ministarstva kulture i informisanja Srbije.

Prethodno su direktor Kineskog filmskog muzeja Čen Džićiang i direktor Jugoslovenske kinoteke Jugoslav Pantelić potpisali Memorandum o saradnji koji, prema rečima Pantelića, daje mogućnost Jugoslovenskoj kinoteci za sveobuhvatnu saradnju sa kineskim filmskim institucijama koja je započeta 2016. godine potpisivanjem Memoranduma sa Kineskim filmskih arhivom. Ti protokoli podrazumevaju uzajamno čuvanje i promovisanje filmske baštine dve zemlje, razmenu filmskih programa, kao i učestvovanje u zajedničkim projektima čiji je cilj afirmacija i promocija kineskog, odnosno srpskog filma.

I FCS je potpisao Memorandum o razumevanju sa Pekinškim okružnim biroom za štampu, publicistiku, radio, film i televiziju, koji se tiče poboljšanja saradnje filmskih industrija dve zemlje i promocije zajedničkog razvoja.

Prema rečima direktora FCS-a Bobana Jevtića, tim spozraumom su omogućene koprodukcije, razmena filmova na festivalima i generalno  unapređenje odnosa u oblasti filma u naredne četiri godine, uz mogućnost obnavljanja ugovora.

Sporazumom je predviđena saradnja na pitanjima: pronalaženja mehanizama za prikazivanje sprskih filmova u Kini i kineskih filmova u Srbiji, podsticanja filmskih distributera u Kini i Srbiji da uvoze, distribuiraju i prikazuju srpske i kineske filmove, podsticanja filmskih stvaralaca i kompanija na produkciju, distribuciju i prikazivanje srpskih i kineskih filmova, kao i preporučivanja filmova koji bi učestvovali na festivalima u obe zemlje, podsticanja producentskih kuća na koprodukciju filmova od zajedničkog interesa, podsticanja i pružanja podrške filmskim arhivima ili filmskim institutima da razmenjuju arhive i održavaju izložbe zasnovane na principima jednakosti i zajedničke koristi, te pružanja pomoći filmskim stvaraocima da posete relevantne insitute u obe zemlje u cilju treninga.

Visoka kineska filmska delegacija, u kojoj su bili direktor Pekinškog gradskog biroa Hu Dung, direktor Odeljenja za film tog biroa Han Fanghaj, direktor Kineskog filmskog muzeja Čen Džićiang i direktor Pekinške kompanije za ulaganje i razvoj Žo Maofej, posetila je pre potpisivanja Memoranduma Jugoslovensku kinoteku, u kojoj će 25. septembra biti otvorena izložba posvećena 112-godišnnjici kineske kinematografije. Ta izložba do sada je gostovala u SAD,  Švajcarskoj, Rusiji i Belorusiji.

Poseta visoke kineske filmske delegacije i potpisivanje sporazuma sa partnerima u Beogradu deo je programa manifestacije

Saradnja sa Kinom je i na vrhu agende međunarodnih aktivnosti Ministarstva kulture i informisanja Srbije, istakla je na okruglom stolu u Kinoteci Ivana Zečević.

Kineski filmski zvaničnici istakli su da je centar kineske filmske industrije Peking, u kojem posluje više od 4.000 kompanija koje se bave filmom i radi 1.400 bioskopskih sala.

Zahvaljujući politici otvorenosti, koju vode Vlada Kine i gradske vlasti Pekinga, sve je više i međunarodnih koprodukcija. Cilj koprodukcionih projekata, kako je rečeno, jesu filmovi koji će istovremeno biti kvalitetni, prijemčivi za publiku i ostvariti ekonomsku dobit.

Gosti iz Kine su objasnili da je za koprodukcije ista procedura kao za snimanje domaćeg kineskog filma, počev od odobravanja projekta od nadležnih, zatim sklapanja finansijske konstrukcije, preko izbora ekipe koja će raditi do dogovora o podeli zarade. Međutim, za kinesko-srpske koprodukcije glavni cilj je jačanje saradnje i prijateljstva, a dobit je za sada u drugom planu.

Hu Dong je podsetio na popularnost u Kini partizanskog filma “Most” i rekao: “Hoćemo da napravimo novi most, da zajednički snimamo filmove. Došli smo kod vas sa ogromnom nadom da ćemo što pre početi konkretnu saradnju”.

FCS je već obavio konkurs za film sa srpsko-kineskom tematikom i odabrao projekte “Veverice” Strahinje Mlađenovića, “Kineski bez muke” Miroslava Momčilovića i “Čudotvorac” Gorana Radovanovića.

Prema rečima člana Komisije FCS-a Nenada Dukića, filmskog kritičara i producenta, na konkurs je stigao veliki broj prijava, od kojih je bilo moguće izdvojiti čak sedam-osam projekata koji u potpunosti zadovoljavaju kriterijume kineskih partnera. To nisu veštačke simbioze srpskih i kineskih elemenata, već ozbiljni projekti u sinematičkom smislu, ocenio je Dukić.

Filmski autor Miroslav Momčilović rekao je da njegov scenario polazi od istinite priče o susretu srpskog stonoteniskog asa i kineske konobarice, koja i sama igra stoni tenis. On je poziva u klub, ona pokazuje izuzetan talenat i, u filmski nadograđenoj priči, postaje šampionka. Projekat Strahinje Mlađenovića je o susretu Srpkinje i Kineza, koji su izgubili svoje partnere, a upoznaju se u prodavnici kineskih narodnih rukotvorina i otkrivaju da su srodne duše. Ideja filma je da pokaže kako je umetnost univerzalni sistem komunikacije koji može da spoji osobe sa dva različita kraja sveta. Projekat “Čudotvorac” Gorana Radovanovića je, prema obrazloženju Komisije, zasnovan na istinitoj priči koja se plete oko ličnosti i delatnosti fudbalskog trenera Bore Milutinovića, koja ima globalnu prepoznatlјvost. Narativna struktura filma sačinjena je od tri priče koje se prepliću u različitim geografskim, istorijskim i kulturnim kontekstima, povezujući karaktere u Srbiji i Kini.

U diskusiji je učestvovalo više srpskih autora, producenata i drugih filmskih poslenika, a direktor FCS istakao je da je to početak saradnje koja treba da se odvija u više pravaca.

“Koprodukcije su važne, ali mi smo zainteresovani i za razmenu filmova, njihovu distribuciju radi upoznavanja publike, zatim za razmenu televizijskih filmova i serija, kao i za razmenu studenata filmskih akademija i za redovne susrete sa kineskim filmskim profesionalcima, možda jednom godišnje u okviru Festa. Ovo je velika prilika za nas. Cilj okruglog stola bio je da se upoznamo i sada treba raditi”, zaključio je Boban Jevtić.

Bliske veze Jugoslovenske kinoteke sa kineskim partnerima, kako je rekao Jugoslav Pantelić 17. septembra prilikom posete kineskih filmskih zvaničnika, započete su pre dve godine na Kongresu Svetske federacije filmskih arhiva (FIAF) u Bolonji, a među rezultatima je prošlogodišnja reprezentativna revija digtalno restaurisanih klasika kineske kinematografije.

Pažnju kineskih filmskih zvaničnika, kako je rekao Pantelić, privukao je i novi boj magazina “Kinoteka” koji sadrži tekst sa zapažanjima iz Kine nekadašnjeg direktora Jugoslovenske kinoteke i jednog od najznačajnijih jugoslovenskih reditelja Vladimira Pogačića.

Kinoteka poseduje i veliki broj jugoslovenskih i srpskih plakata za kineske filmove, kao i kineskih plakata jugoslovenskih filmova, što će beogradska publika moći da vidi na predstojećoj izložbi. Akcenat je na najpopularnijem žanru u istoriji obe kinematografije, odnosno podžanru partizanskog filma, sa ostvarenjima kao što su “Most”, “Diverzanti” i “Valter brani Sarajevo”.

Goste je interesovala i Pantelićeva pozicija umetničkog direktora Festa, s obzirom da su uključeni u realizaciju Pekinškog filmskog festivala.

“Otkrio sam im male tajne, koji će kineski filmovi biti na predstojećem 46. Festu, dok su se oni prisetili da je poslednji srpski film prikazan na festivalu u Pekingu bio ‘Krugovi’ Srdana Golubovića, u glavnom takmičarskom programu. Naveo sam određene kineske reditelje, poput Čena Kajgea, Žanga Jimoua ili Žia Žang Kea, pa i Vivijen Kju, kao ličnosti koje bi srpska i beogradska publika volela da upozna, ne samo kroz njihovo stvaralaštvo, već i lično. Dobio sam uveravanja da to može da bude još jedan od oblika saradnje i Kinoteke i Festa i organizacija na čijem su čelu članovi kineske delegacije”, izjavio je Pantelić.

Poseta kineskih filmskih zvaničnika je deo manifestacije “Dani Pekinga u Beogradu”, u okviru koje je održan još niz susreta u različitim oblastima, a tim povodom je u Kinoteci prikazana i kinesko-indijska koprodukcija “Kung-fu Joga” sa Džekijem Čenom u glavnoj ulozi, koji je u Kini a prvom mestu gledanosti, a ostvario je zaradu od 260 miliona dolara.

Kinoteka je za tu priliku bila ukrašena crvenim lampionima, fenjerima i tradicionalnim kineskim figurama koje dočaravaju filmske scene i važne nacionalne događaje.

Direktor Kineskog filmskog muzeja Čen Džićiang pozdravio je prisutne na, kako je rekao, ulasku kineskog filma na veliko platno Srbije - otvaranjem svetske turneje manifestacije “Projekcija kineskog filma”. Podsetivši na izuzetnu popularnost filma “Valter brani Sarajevo” u Kini, on je istakao da je taj film “uspostavio most empatije i zajedničkih sećanja između dva naroda”.

Čen Džićiang je rekao da je prikazivanje kineskog filma u Srbiji pozitivna reakcija na Deklaraciju o strateškom partnerstvu koju su u junu 2016. potpisali predsednici Si Đinping i Tomislav Nikolić, a koja podrazumeva i proširenje kulturne razmene dve zemlje.

“Naša je želja da sa ljudima iz srpske kinematografije, naročito iz Jugoslovenske kinoteke, uspostavimo dugoročnu saradnju po pitanju razmene znanja i profesionalnih iskustava”, rekao je on, najavljujući izložbu “112 godina kineskog filma”, specijalni projekat Kineskog filmkog muzeja, osnovanog 2005. godine - na stogodišnjicu kineskog filma.

Zgrada Kineskog filmskog muzeja, koja se prostire na 40.000 kvadratnih metara, ima 20 izložbenih sala, šest sala za projekcije i kolekciju od više od 100.000 predmeta. Do sada ju je posetilo više od četiri miliona ljudi.

Direktor Pekinške kompanije za ulaganje i razvoj Žo Maofej istakao je da je Srbija prva zemlja srednje i istočne Evrope koja je uspostavila sa Kinom strateške partnerske odnose, a da je film važan medij u promociji i kulturnoj razmeni dva naroda.

*Foto: Marko Rupena

(SEEcult.org)