Kako je stvarao Stravinski
Beogradski festival igre predstavlja 5. aprila u Sava centru po mnogima najveću zvezdu britanske i svetske plesne scene, nagrađivanog savremenog koreografa Akrama Kana, partnera Žilijet Binoš i Silvi Gilem, čije je delo neobičnog naslova “iTMOi (in the mind of igor)” svojevrsni osvrt na način na koji je stvarao Igor Stravinski.
Predstava “iTMOi (u igorovim mislima)” Akram Kan kompanije iz Londona, premijerno izvedena 2013. godine, istražuje dinamiku kojom je Stravinski transformisao svet klasične muzike prizivajući emocije kroz simbole, više nego kroz samu izražajnost, dok su obrasci su potekli iz okvira koji predstavlja ženu koja igra do smrti.
Prema rečima Kana, za njega je taj pristup izuzetno interesantan pre svega kao početna stanica novog istraživanja koje se ne bavi isključivo korišćenjem simbola i načina na koji je Stravinski stvarao, već i razotkrivanjem ljudskih karaktera.
“Pukotina u umu, smrt u telu, rođenje u duši, sve nas to podseća koliko su misao i mašta divlji i spontani. Pored toga, kreacija ovog dela uz tri različita kompozitora (Nitin Sawhney, Jocelyn Pook, Ben Frost), otvara pred nama niz različitih zvučnih svetova, gde je Stravinski ključ, vodič, mapa”, naveo je Kan, jedan od najpriznatijih koreografa svoje generacije u Britaniji.
Rođen u Londonu 1974. godine, u porodici poreklom iz Bangladeša, Kan je počeo da igra u sedmoj godini. Učio je kod izuzetnog katak plesača i pedagoga Sri Pratapoa Pevera, da bi kasnije nastavio da sledi njegovu tradiciju. Scensku karijeru je počeo već u 14. godini, kada je izabran da igra u čuvenoj “Mahabharati” Pitera Bruka. Produkcija je gostovala širom sveta od 1987. do 1989, a uspeh je rezultirao i TV verzijom.
Nakon perioda u kome je izučavao savremenu igru i radio sa trupom X-Group Project Ane Tereze de Kersmaker u Briselu, Kan je 90-ih počeo da stvara prve samostalne predstave, podjednako posvećen klasičnom katak repertoaru i modernom izrazu. Sopstvenu kompaniju osnovao je 2000. godine, kao svojevrsnu platformu za inovacije i mogućnost sve raznovrsnije saradnje sa umetnicima drugih disciplina, od pozorišta, filma i muzike, do književnosti i vizuelnih umetnosti.
Bio je koreograf sa stalnim angažmanom i stalni saradnik Centra Southbank do aprila 2005, kao prvi umetnik koji je dobio taj status iako nije muzičar. Trenutno je stalni saradnik londonskog Sadlers Velsa, koji je jedan od koprodiucenata predstabe.
Njegova postavka “In-I” nastala je u saradnji sa oskarovkom Žilijet Binoš, vizuelnom dizajnerkom Aniš Kapor i kompozitorom Filipom Šepardom.
Nakon premijere u Nacionalnom teatru u Londonu (2008), produkcija je otpočela veliku međunarodnu turneju. Ostale postavke su “Sveti monstrumi” sa Silvi Gijem i “Varijacije” sa Londonskom simfonijetom u čast 70. rođendana kompozitora Stiva Rajha. Predstava “Nula stepeni” koju potpisuje i Sidi Larbi Šerkauji, nominovana je za nagradu “Lorens Olivije”, a osvojila je prestižnu australijsku Halpman nagradu za koreografiju (2007).
Raniji poznati naslovi Kana su “Kaash” (2002) sa Anišom Kaporom i “ma” (2004) prema tekstu Hanifa Kurejšija, za koju je osvojio Southbank Show Award (2005).
Kan je bio koreograf koncerata Kajli Minog u Australiji (2006) i Velikoj Britaniji (2007). Dobitnik je brojnih priznanja, uključujući Nagradu za koreografiju Fondacije Džervud (2000), Nagradu za izuzetnog početnika od Dance Critics' Circle (2000) i Time Out Live (2002). Zatim, nagradu Movimentos festivala (2004)… Primio je i nagradu za izuzetna dostignuća u međunarodnoj igri koju dodeljuje ITI-UNESCO (2007), Helpman nagradu za najboljeg muškog igrača (Sidnej, 2007), kao i počasni doktorat Univerziteta De Montfort za doprinos britanskoj umetnosti (2004).
Njegova plesna kompanija potvrdila se kao jedna od najistaknutijih inovativnih plesnih grupa, za čije predstave vlada ogromno interesovanje vodećih svetskih festivala i teatara. Sledeći načela poštovanja tradicije i modernog, ali i istovremenog pomeranja njihovih granica, trupa Akrama Kana proslavila se i svojim interkulturalnim i interdisciplinarnim saradnjama.
Trupa Akrama Kana dobila je nekoliko prestižnih priznanja, uključujući nagradu “Lorens Olivije” za “Nula stepeni” (2006), nagradu Sautbenk za “bahok” (2009) i “Gnosis” (2010), ngradu kritike u kategoriji najbolje nove predstave za “Vertikalni put” (2010).
Beogradski festival igre predstavlja od 30. marta do 14. aprila u Beogradu, a delom i u Novom Sadu, Pančevu i Vršcu, 11 produkcija istaknutih plesnih kompanija iz desetak zemalja iz celog sveta, među kojima su i Veliki kanadski balet iz Montreala, švajcarska trupa Cimerman & de Pero, kao i postavka jednog od najpopularnijih koreografa današnjice Adonisa Fonjadakisa, koja će imati svetsku premijeru upravo na 11. BFI-ju.
Publika 11. BFI-ja imaće priliku da pogleda vrhunske plesne produkcije, autore i izvođače iz SAD, Švajcarske, Francuske, Velike Britanije, Australije, Italije, Nemačke, Kanade i Belgije, čime će taj festival, kako je najavila Aja Jung, opravdati “reputaciju vodeće plesne manifestacije u regionu”.
BFI se već sedam godina zaredom održava uz podršku kompanije Vip mobile koja, pored nagrade “Vip poziva”, doprinosi razvoju umetničke igre u Srbiji i kroz projekat za najmlađe “Vip talenti” i podršku Nacionalnoj fondaciji za igru.
BFI se i ove godine održava uz podršku Delegacije Evropske unije u Srbiji, i pod pokroviteljstvom Grčke, predsedavajuće Saveta EU.
Festivalski sajt je www.belgradedancefestival.com, a program se nalazi i u Kalendaru Portala za kulturu jugoistočne Evrope SEEcult.org
(SEEcult.org)
