Vrh evropske animacije na 15. Balkanimi

Evropski festival animiranog filma Balkanima predstavlja od 2. do 6. oktobra u Domu kulture “Studentski grad” na Novom Beogradu više od 160 ostvarenja iz zemalja širom Evrope, a posebnu pažnju posvetiće domaćoj produkciji, pa je ovogodišnja novina nagrada za najbolji srpski animirani film koja će biti dodeljena u konkurenciji ostvarenja iz svih kategorija (autorski, studentski filmovi i animirani spotovi).

Takmičarski program 15. Balkanime svakoga dana otvoriće po jedan animirani film iz domaće animirane kinematografije, izuzev trećeg festivalskog dana, koji će početi filmom "III" poljske autorke Marte Pajek, koji je privukao veliku pažnju ranije ove godine u Kanu.

Na 15. Balkanimi biće prikazana tri srpska ostvarenja koja su do sada osvojila nagrade na značajnim internacionalnim festivalima: “Muzičke traume” reditelja Miloša Tomića, animirani film “Eho” u režiji Boriše Simovića i Koste Rakićevića, te “Neputovanja” Nikole Majdaka i Ane Nedeljković, čija je svetska premijera bila na Berlinalu.

Radovi iz tih filmova biće prikazani i na izložbi o animiranim filmovima domaćih autora “SEDAM - Nova srpska animacija: proces rada”, kojom zvanično počinje festivalski program, a obuhvata crteže, skice, 3D modele, scenografije, lutke i druge materijale koji prikazuju kompleksan proces rada na animiranom filmu.

Od nagrađivanih autora iz regiona, u takmičarskom program su i slovenački “The Box” Dušana Kastelice koji je pre dve godine bio član žirija Balkanime, te animirani film “Biciklisti” hrvatskog autora Veljka Popovića, koji je nagrađen u Anesiju.

Među filmovima iz više od 25 evropskih zemalja na 15. Balkanimi su i ostvarenja iz Belgije, Belorusije, Bugarske, Bosne i Hercegovine, Danske, Češke, Estonije, Francuske, Mađarske, Nemačke, Italije, Irske, Izraela, Litvanije, Letonije, Makedonije, Holandije, Poljske, Rusije, Slovačke, Švajcarske, Španije, Turske i Velike Britanije. Selekcija predstavlja presek najznačajnih animiranih ostvarenja iz prethodne godine, od kojih su mnoga osvojila nagrade na prestižnim festivalima.

Studentski takmičarski program obuhvata 44 animirana filma, od kojih su četiri nastala kao diplomski i master radovi studenata Fakulteta primenjenih umetnosti u Beogradu. Dva srpska studentska animirana filma deo su nastavka projekta “Radiovizija”, koji je 2017. prikazan na Balkanima.

Međunarodni žiri za glavni takmičarski program čine Sebastian Sparer (Francuska), Dimitrije Vojnov (Srbija) i Martina Meštrović (Slovenija), dok će studentski program ocenjivati Katrin Novaković (Hrvatska), Vojin Vasović (Srbija) i Žarko Ivanov (Makedonija).

Kao posebno važnu novinu organizatori su najavili nagradu za najbolji srpski animirani film, za koju konkurišu ostvarenja iz svih kategorija (autorski, studentski film i animirani spotovi). Planirano je da nagradu za najbolji domaći film svake godine dodeljuje po jedan strani član žirija, a ove godine tu čast će imati hrvatski teoretičar animiranog filma Nikica Gilić.

Dečji takmičarski program nudi u dva bloka filmove za decu od dve do šest godina, te od šest do 12 i za sve ostale koji se osećaju kao dete. Odluku o najboljem ostvarenju doneće žiri sastavljen od petoro dece koja pohađaju radionicu za animirani film u Dečjem kulturnom centru. Za najmlađe je pripremljen i poseban revijalni program sa festivala Anesi. Inače, svi filmovi za decu su titlovani, a program će biti ponovljen i u DKCB-u.

Pored bogatog takmičarskog programa, 15. Balkanima nudi i niz revijalnih programa, uključujući Panoramu evropskog i Panoramu balkanskog animiranog filma. Osim toga, publika će prvi put moći da prisustvuje delu revijalnog programa koji obuhvata animirane video spotove iz niza zemalja, uz muziku i druženje.

Na 15. Balkanimi posebno će biti predstavljena savremena italijanska animacija kroz program Animacioni 5 sa radovima nagrađivanih autora nastalih u poslednje dve godine.

Član žirija Sebastian Sparer prikazaće nagrađene animirane filmove sa festivala Anesi, a publika će, kao i do sada, imati priliku da vidi i debitantske filmove mladih animatora iz centralne i istočne Evope (VAF New Talents 2018).

Dramaturg i član žirija Dimitrije Vojnov, koji se ovih dana našao u centru pažnje javnosti povodom otkazivanja snimanja filma “Mezimica”, čiji je scenarista, održaće predavanje “Reči nisu dovoljne - scenario za animirani film”. Analiziraće poznate primere iz istorije animiranog filma i govoriti o mogućnosti pisanog scenarističkog predloška, uz poziv publici da učestvuje u polemici.

Najavljeno je i predavanje “Šta nakon Zagrebačke škole crtanog filma?” koje će održati član žirija dr Nikica Gilić sa Univerziteta u Zagrebu, a kroz primere animiranih filmova, ukazaće na puteve zagrebačke animacije od 1970-ih do danas.

Masterklas o pisanju scenarija za animirani film održaće Pavle Zelić, jedan od najznačajnijih scenarista na domaćoj strip sceni.

U okviru programa Na kafi sa autorima, domaći i gostujući autori predstaviće svoje sadašnje i buduće filmove u vidu prezentacija o svom procesu rada.

U saradnji sa MEDIA deskom Srbija i Jugoslovenskom kinotekom, 15. Balkanima organizuje i dvodnevni edukativni program u oblasti animiranog filma, u koji su uključeni CEE Animation (Matija Šturm, Češka) i nezavisna produkcija za proizvodnju umetničkih animiranih filmova Art Shoot (Agne Adomene, Litvanija). Obuka je namenjena ograničenom broju autora i producenata, a deo tog programa biće otvoren i za javnost.

Prošle godine, na 14. Balkanimi, Gran pri je osvojio švajcarski film “59 sekundi” o jednom od najrazornijih italijanskih zemljotresa, najboljim filmom u regionu proglašen je “Ježeva kuća” hrvatske autorke Eve Cvijanović, dok je najbolji studentski bio francuski “Alal vera” grupe autora. Film “Ježeva kuća”, nastao prema slavnoj pripoveci Branka Ćopića, osvojio je i nagradu dečjeg žirija 14. Balkanime.

Festival Balkanima, čiji je osnivač i organizator DKSG, prevashodno je pokrenut radi pružanja podrške razvoju srpske scene animiranog filma, ali i uključivanja autora sa prostora Balkana u savremene tokove i tendencije te umetničke forme. Idejni tvorac Balkanime i prvi umetnički direktor tog festivala je profesor Nikola Majdak (1927-2013), jedan od pionira domaćeg animiranog filma.

Balkanima je podržan od Ministarstva prosvete, nauke i tehnološkog razvoja i Ministarstva kulture i informisanja Srbije.

Ulaz na sve programe 15. Balkanime je besplatan.

Festivalski sajt je balkanima.org, a program se nalazi i u Kalendaru portla SEEcult.org.

(SEEcult.org)