Emil (B5044)
Novosadska umetnica Andrea Palašti predstavlja se u Likovnoj galeriji Kulturnog centra Beograda izložbom “Emil (B5044)”, posvećenom orangutanu Emilu, nekadašnjoj zvezdi Zoološkog vrta Šenbrun, kojom ukazuje na kompleksne odnose ljudi i životinja, prirode i kulture, kao i istorije i savremenog trenutka.
Izložbu čine serija fotografija i video rad, deo je projekta Šetnja kroz zoološki vrt. Istraživanjem istorije orangutana Emila, ali i njegovog života nakon smrti – u različitim kulturnim i naučnim institucijama, izložba otvara pitanja antropomorfizma, kolonijalizma, ali i ideoloških motiva stvaranja muzejskih kolekcija.
Kao što Dezmond Moris kaže u knjizi The Human Zoo (1969), neprirodno ponašanje životinja u ZOO vrtovima može da nam pomogne da razumemo, prihvatimo i prevaziđemo mehanizme koje život u potrošačkim društvima donosi.
Orangutani su primati poznati po inteligenciji, dugačkim rukama i crveno-braon krznu. Nastanjeni su u Jugoistočnoj Aziji i jedini su čovekoliki majmuni koji žive samotnjački i na stablima najveći deo života. Reč orangutan na malajskom i indonežanskom jeziku znači “čovek-šume” (orang-čovek; hutan-šuma). Orangutani, kao i ostali neljudski primati, često su meta krijumčarenja, koji potom postaju kućni ljubimci, “glumci” u filmovima, marketinški alati u različitim reklamama, poznati stanovnici zooloških vrtova, a nakon smrti i jedinstveni pokazni primerci muzejskih postavki.
Kućni ljubimac srpskog državnog službenika iz Marburga, Emil je između 1927. i 1938. godine bio medijska zvezda i omiljena atrakcija svim turistima u ZOO vrtu – sve dok nije postao pregojazan i toliko depresivan da je odbijao svaki kontakt. Nakon smrti, Emilovi ostaci postali su deo naučnih institucija i muzejskih kolekcija. Jedino lobanja nije pronađena.
Istraživački projekat Andree Palašti nastao je u saradnji sa Zoološkim vrtom Šenbrun, Prirodno-istorijskim muzejom u Beču, Zoološkom kolekcijom Departmana za teorijsku biologiju Univerziteta u Beču.
Andrea Palašti (1984) prevazilazi svojim radom umetničke i kustoske granice u kojima akcenat stavlja na pitanja kulturne geografije, istorije i svakodnevnog života.
Diplomirala je fotografiju na Akademiji umetnosti u Novom Sadu, a doktorirala je na Grupi za teoriju umetnosti i medija Interdisciplinarnih doktorskih studija Univerziteta umetnosti u Beogradu 2015.
Dobitnica je nagrade 54. Oktobarskog salona u Beogradu (2013), kao i nagrade Iskre kulture Zavoda za kulturu Vojvodine (2016).
U sklopu istraživačke stipendije Instituta za savremenu istoriju (Minhen/Berlin, EHRI 2016), boravila je u fotografskim arhivama Državnog arhiva (Koblenc, Nemačka), Wiener biblioteke (London) i Američkog memorijalnog muzeja Holokausta – USHMM (Vašington). Kao stipendistkinja Fondacije kültüř gemma!, radila je na projektu u saradnji sa Narodnim muzejem u Beču, koji se bavio istraživanjem privatnih porodičnih fotografija nastalih za vreme Drugog svetskog rata. Dobitnica je rezidencijalnih programa Q21 MuseumsQuartier (2019) i KulturKontakta (2018); Dig where you stand, Berlin (2016); Nida Art Colony, Tećno-Ecologies residency, Nida, Litvanija (2013) i dr.
Trenutno radi kao docent na Akademiji umetnosti u Novom Sadu, na katedri za Nove likovne medije.
Izložba “Emil (B5044)” biće otvorena do 2. maja.
(SEEcult.org)
