Rijeka slavljenički i zvanično – Evropska prestonica kulture 2020.
Rijeka je 1. februara zvanično postala Evropska prestonica kulture 2020. godine, uz irski Galvej, a 24-slavljenički program počeo je još u jutarnjim satima na ulicama i trgovima, dok je centralni događaj, nakon svečanog otvaranja u Hrvatskom narodnom kazalištu Ivana pl. Zajca, organizovan u večernjim časovima u riječkoj luci. U “Operi industriale”, nastaloj prema muzičkom predlošku riječkog umetničkog dvojca JMZM (Josip Maršić i Zoran Medved), u orkestraciji kompozitora Frana Đurovića, otvaraju se važne identitetske teme Rijeke i Evrope, a program u režiji Dalibora Matanića donosi zvuk, muziku i buku, efekte koji nastaju kombinacijom svetlosti i tame, te snažne simbole Rijeke i Evrope.
Na više lokacija na području riječke luke nastupa više od 120 izvođača, među kojima su DB Indoš – Kuća ekstremnoga glazbenog kazališta sa Rumoristima kao izvođačima, posebno atraktivan finski hor muškaraca koji vrište zveckaju i viču – Mieskuoro Huutajat, mešoviti Pevački hor otvaranja EPK, predvođen Jekom Primorja pod vođstvom Igora Vlajnića, orkestar gudača i duvača na violončelima, kontrabasima, klarinetima, trubama i trombonima, 25 riječkih gitarista, deset bubnjara, plesači, te radnički orkestar brusilica, varilaca i iskri. Deo publike takođe učestvuje u izvođenju “Opere industriale” zvonjavom, navijanjem i stvaranjem buke, čime postaju živi instrument koji predstavlja ljude – najsnažniji deo identiteta grada.
Zvaničnoj ceremoniji otvaranja programa Rijeka 2020 u HNK-u prisustvovale su mnogobrojne ličnosti kulturnog i javnog života, kao i predstavnici ministarstava kulture zemalja Jugoistočne Evrope koji su prethodno održali još jedan godišnji sastanak, usvojivši deklaraciju koja poseban akcenat stavlja na jačanje regionalne saradnje u oblasti kulture i kreativnih industrija, te na planu turizma, obrazovanja, zaštite životne sredine i zdravlja, u duhu Agende Ujedinjenih nacija 2030.
Na riječkim ulicama, kako su istakli organizatori, već od samog jutra vlada veselo i slavljeničko raspoloženje, uprkos kišnom vremenu, a u 24-časovnom “tulumu” na više od 30 lokacija najavljeno je 70 događaja, u čiju je organizaciju uključeno više od 40 udruženja, preduzetnika, umetničkih organizacija i brojnih pojedinaca.
“Ponosni smo što od danas Rijeka i zvanično postaje Evropska prestolnica kulture. Svojim sugrađanima, malima, velikima, penzionerima i brojnim uvaženim gošćama i gostima, Rijeka danas uistinu nudi raznoliku kulturnu zabavu. Dok su u jutarnjem programu dominirale plesne, dramske i muzičke izvedbe, te nastupi dečjih horova, vokalnih grupa i plesača, naveče nas u riječkoj luci očekuje središnji deo događanja, ‘Opera industriale’”, istakla je direktorka Rijeke 2020 Emina Višnić na konferenciji za novinare, pozivajući sve sugrađane i goste da se pridruže.
Program za koji se danima tražila karta više - Antituristička tura riječkim turističkim autobusom pod vođstvom glumica Tanje Smoje i Jelene Lopatić vozio je Rijekom publiku već od 10 sati, a u prvoj se turi pridružio, kako je i obećao, riječki gradonačelnik Vojko Obersnel. Antituristička tura ponudila je sasvim drugačiji pogled na Rijeku, autoironičan i tipičan “riječki”.
Ujedno, na riječkom Korzu, u sklopu programa Rijeka, koraci i vrijeme, zainteresovani su imali priliku da prošetaku kroz 116 godina bogatu riječku istoriju pomoću vremenske linije duge 232 metra, a mesto u kulturnom programu našla je i impozantna riječka ribarnica, gde su tokom prepodneva održani pop up nastupi Vokalnog studija Rijeka.
Bogato muzičko prepodne u Rijeci okupilo je sve generacije - učenici Osnovne škole Vežica uz dečje pesme, brojalice i uspavanke na svojim ili jezicima svojih roditelja prikazali su kako izgleda “Detinjstvo u Luci različitosti”, mešajući pritom brojne evropske jezike.
Muziku su posetiocima i prolaznicima u Kružnoj darovali članovi mešovitog hora Matice umirovljenika grada Rijeke, pod vođstvom maestra Vinka Badjuka i Damira Badurine, a u celodnevna događanja uključena je i Udruga ugostitelja Primorsko-goranske županije programom koja u više kafića i trgova u centru organizuje muzičke nastupe, koktel spektakle i zabavu.
Okupljanje publike za praćenje centralnog dela programa predviđeno je u 19 sati u Riječkoj luci. Prostor za publiku proteže se na svim gatovima - Adamićev, De Franchescijev, Karoline Riječke, Riva Boduli, Molo longo. Na Molo longo poziva se publika koja želi da učestvuje u izvedbi, a posebno deca s roditeljima, srednjoškolci i studenti. Tu će publika dobiti zvona kojima će u određenim momentima programa moći da učestvuje u izvedbi. Na delu Adamićevog gata predviđen je poseban prostor za ugodnije praćenje programa osobama s invaliditetom.
Pauza za koncertne nastupe rok, pop, džez i bluz izvođača i nastupa Dj-eva širom Rijeke predviđena je samo za vreme jednočasovnog trajanja „Opere industriale“, a od 21 sat u klubovima i na otvorenom nastupaju brojni bendovi - od Jonathana, Parafa, Fit, Denis&Denis, The Siidsa, preko Udruge riječkih rokera iz 60-ih i 70-ih, sve do Marka Tolje, Duleta Bonace, Šajete i brojnih drugih.
Svi programi besplatni su za posetioce, a posebno za ovu priliku radno vreme svih ugostiteljskih objekata je produženo.
Program Rijeke 2020, inače, obuhvata više od 600 pojedinačnih događaja, u kojima će učestvovati više od 300 organizacija iz Hrvatske i 40 zemalja Evrope i sveta.
Veče uoči svečanog preuzimanja titule EPK, u Muzeju moderne i savremene umetnosti otvorena je izložba Davida Maljkovića “S kolekcijom”, koja na atipičan način prestavlja kolekciju tog muzeja od osnivanja 1948. godine do danas. MMSU ni danas nema stalnu izložbenu postavku, pa kroz Maljkovićevu prostornu rekonfiguraciju, muzejska kolekcija postaje prisutna, dobija novu pojavnost, a i sami radovi postaju više od običnih artefakata – dobijaju novo značenje, aktuelnost i društvenu relevantnost.
*Foto: Svečano otvaranje u HNK Ivana pl. Zajca - Marin Aničić i Petar Fabijan; događaji na ulicama i trgovima - Davor Dragičević & Dalibora Bijelić; konferencija za novinare tima svečanog otvaranja i programa Rijeke 2020 - Marin Aničić
(SEEcult.org)
