Vera u pozorišni, pozorijanski trag
Sterijino pozorje u Novom Sadu, koje u 66. izdanju nudi deset predstava iz regiona objedinjenih sloganom “Zlu vremenu, uprkos”, svečano je otvorio 18. juna glumac Svetozar Cvetković, koji je u tradicionalnoj besedi istakao značaj pozorišta i u najtežim vremenima, ističući veru u trag koji ostavlja.
“Ovaj grad – Novi Sad i ovaj prostor – Srpsko narodno pozorište, uspeli su da sačuvaju jedini svetao mrak naše prošlosti kao zalog za sadašnjost ali i budućnost, i to ne samo scenske umetnosti već našeg bitisanja i duhovnog identiteta”, poručio je Cvetković, trostruki dobitnik Sterijine nagrade, koji se obratio publici 66. Pozorja u punoj velikoj sali SNP-a uoči riječke “Gospođe ministarke”.
Navodeći u šta sve više ne veruje, ali napominjući i da nije pesimista, mada ni u to ne veruje, Cvetković je naveo da nema baš mnogo razloga da veruje u ljude, u oblike, u prirodu, u suze i smeh, u ljubav doživljenu, u prijateljstvo, u svetlost i tamu, u ono što vidi i čuje – izgubio je poverenje.
“Pregoreo, izgoreo, u pepelu nestao, u dimu izdahnuo – šta tražim tu... kad, ipak NE VERUJEM. Vreme me je naučilo, pokoja seda proređena vlas, bol u leđima jutrom ranim, zaboravljeni tekst koji sam savršeno znao, da život saopštava svoje trajanje, te da je naš trag u tom trajanju iracionalan ali ipak postojeći. Trag. U koji verujem. Onaj mali, nevidljivi, koji vetar peskom zametne, a ipak ostaje tu. Od mog je verovanja opstalo ono najvažnije – dodir ruke jedne dugokose devojke sa šiškama u mraku ugašenih reflektora na lokalnoj sceni negde u Jugoslaviji (osamdesete godine prošloga veka), i njene reči dok zurimo u prašnjavu tminu i nevidljivost naše budućnosti: ‘Taj mračni prostor koji me privlači!!!’
Miris dasaka pod nogama, vonj slučajno prosute čašice vinjaka po inspicijentskom pultu, suflerka dok pali svoju lampicu da osvetli reči koje mi nadolaze, kašalj iz sedmog reda što neće stati ni kad nas svetlo obasja, zadah tela onih koji mi se približavaju... Dok skačemo u mrak i ostavljamo trag. U koji verujem! I dok tu, u tom mraku, i sad za ovom zavesom, ne tek tamo neki, već jedinstveni i osetljivi ljudi prevrću svoje misli po rečima koje će nam uzbuđeno saopštiti, dok im trema znoji dlanove jer pred njima je najvažnije veče u životu, isto kao ono juče i taman tako kao ono sutra, još važnije, znam da nečija ruka dodiruje partnersku, a pogled sa nestrpljenjem zuri u ‘taj mračan prostor moje verujuće mladosti’”, naveo je Cvetković, koji je u besedi pomenuo mnogobrojne kolege iz celog regiona koje su ostavile trag svetlosti u mraku, počev od Mire i Bojana Stupice do Igora Vuka Tirbice i Mire Furlan...
“I ko sve nije tu u jedinom svetlom mraku za koji se rađamo i nestajemo, za koji tako iracionalno živimo i kome trag svoj ostavljamo. Taj trag je pozorište, taj trag je Pozorje, koje traje... E, u to verujem, verujte mi i vi”, poručio je Cvetković.
Program 66. Sterijinog pozorja počeo je predstavom riječkog HNK Ivana pl. Zajca “Gospođa ministarka” – klasikom Branislava Nušića, u režiji Tatjane Mandić Rigonat, a u selekciji Milivoja Mlađenovića publika će videti u konkurenciji za nagrade još devet predstava iz Srbije, Hrvatske i Bosne i Hercegovine. Riječka "Gospođa ministarka", sa Oliverom Baljak u naslovnoj ulozi - kojom obeležava i 40 godina umetničkog rada u HNK Ivana pl. Zajca, gostovaće 20. juna i u Narodnom pozorištu u Beogradu
U konkurenciji za prestižne Sterijine nagrade su i: "Deobe" Dobrice Ćosića, u dramatizaciji Spasoja Ž. Milovanovića i režiji Juga Radivojevića, nastalu u koprodukciji SNP-a, Narodnog pozorišta u Nišu i Narodnog pozorišta Priština sa sedištem u Gračanici, te autorski projekat Andraša Urbana "Vitezovi Lake male" Pozorišta "Deže Kostolanji" iz Subotice, koje učestvuje i u selekciji Druga scena (off program) predstavom “Poetika gledanja”, takođe u režiji Urbana. Takmičarski program obuhvata i predstave "Kus petlić" Aleksandra Popovića, u režiji Milana Neškovića i izvođenju Narodnog pozorišta u Subotici, "Derviš i smrt" Meše Selimovića, u dramatizaciji i režiji Dejana Projkovskog, u produkciji Narodnog pozorišta Republike Srpske iz Banjaluke, "Radio Šabac" Olge Dimitrijević, u izvođenju Šabačkog pozorišta, "Ako dugo gledaš u ponor" prema motivima istoimenog romana Enesa Halilovića, autorski projekat Zlatka Pakovića, u produkciji Regionalnog pozorišta Novi Pazar/Kulturnog centra Novi Pazar, "Velika depresija" Filipa Grujića, u režiji Marka Čelebića, u produkciji SNP-a i Centra za razvoj vizuelne kulture iz Novog Sada, "Tiho teče Missipi" Vladimira Tabaševića, u režiji Ivice Buljana i u produkciji Beogradskog dramskog pozorišta, te "Šindlerov lift" Darka Cvijetića, u dramatizaciji i režiji Kokana Mladenovića, a u produkciji Kamernog teatra 55 iz Sarajeva.
U međunarodnom programu Krugovi, koji je sveden na region zbog posledica pandemije korona virusa, našle su se tri predstave, dok su dve odabrane za program Druga scena.
Mlađenović je u netakmičarski program Krugovi uvrstio predstave “Hotel ‘Zagorje’” - autorski projekat Anice Tomić i Jelene Kovačić prema motivima romana Ivane Bodrožić, u izvođenju Gradskog dramskog kazališta “Gavela” iz Zagreba, “Dečak je govorio Bogu” Damira Mađarića, u režiji Sama M. Strelca, u izvođenju Hrvatskog narodnog kazališta u Osijeku, te “Kreketanje” Almira Bašovića, u režiji Aleša Kurta i izvođenju Narodnog pozorišta u Tuzli.
U selekciji Druga scena (off-program), osim Urbanove “Poetika gledanja”, našla se i predstava “Kao da kraj nije ni sasvim blizu” Maje Pelević, u režiji Nikole Zavišića i produkciji Bitef teatra.
Sterijino pozorje dobilo je, inače, saglasnost Kriznog štaba za povećanje kapaciteta gledališta, pa je pušten u prodaju dodatni kontigent ulaznica za gotovo sve predstave u konkurenciji za nagrade.
Festivalski sajt je pozorje.org.rs, a program se nalazi i u Kalendaru portala SEEcult.org.
*Foto: SP Fb screenshot
(SEEcult.org)
