U slavu Mije Aleksića, 100 godina nakon rođenja
Stogodišnjica rođenja velikana srpskog glumišta Mije Aleksića (1923-1995) biće obeležena tokom septembra i oktobra različitim programima Jugoslovenske kinoteke u Beogradu i Kulturnog centra “Mija Aleksić“ u Gornjem Milanovcu, najavili su 8. septembra na konferenciji za novinare upravnik Muzeja Kinoteke Marjan Vujović i direktor Kulturnog centra Dragan Arsić.
Retrospektiva jednog od najpopularnijih domaćih glumaca počinje 26. septembra u Kinoteci, kada će na dve projekcije biti prikazana muzička komedija “Pusti snovi” (1968) u režiji Soje Jovanović, digitalno restaurisana u okviru projekta A1 Kinoteka.
Naredna dva dana u Kinoteci, a od 29. septembra do 1. oktobra u Muzeju Kinoteke u Kosovskoj biće prikazano ukupno 12 filmova različitih žanrova u kojima je Mija Aleksić plenio talentom i za komične i za dramske role. Među njima su “Na mesto, građanine Pokorni” (1964) Radivoja Lole Đukića, “Čovek iz hrastove šume” (1964) Miodraga Miće Popovića, “Skupljači perja” (1967) Aleksandra Saše Petrovića, “Varljivo leto ’68” (1984) Gorana Paskaljevića...
U septembru će u Gornjem Milanovcu, a 17. oktobra u Kinoteci, biti postavljena nova, dopunjena dokumentarna izložba o Miji Aleksiću, koja je priređena 2013. godine povodom 90-godišnjice njegovog rođenja, a od tada je proputovala region. Autor izložbe je Boban Stefanović, urednik programa Kulturnog centra “Mija Aleksić”.
Stefanović je zahvalio na materijalima i eksponatima dobijenim u saradnji s Kinotekom i drugim ustanovama, kao i od porodice velikog glumca.
Iz Arhiva Kinoteke su, kako je dodao Vujović, posebno doprineli Aleksandar Saša Erdeljanović i Marijana Cukućan. Izložba obuhvata i lične predmete i nagrade Mije Aleksića, koji će od sledeće godine biti deo njegovog legata u Jugoslovenskoj kinoteci.
Manifestacija Dani Mije Aleksića biće održana od 26. septembra do 10. oktobra u Kulturnom centru koji od ove godine nosi ime tog legendarnog glumca, rođenog u Gornjoj Crnući (opština Gornji Milanovac).
Na svečanom otvaranju biće uručena nagrada “Mija Aleksić – Biti glumac”, ustanovljena 2018. godine, a ovogodišnji laureat je Branimir Brstina, saopštio je direktor Dragan Arsić i dodao da se to priznanje za izuzetan doprinos umetnosti glume dodeljuje na predlog prethodnih dobitnika (Nenad Jezdić, Nebojša Dugalić, Gordan Kičić, Vesna Trivalić i Olga Odanović).
Stogodišnjica rođenja Mije Aleksića biće obeležena i premijerom pozorišne predstave “O solo Mijo”, prema tekstu Božidara Kneževića, u režiji Ivice Vidanovića.
Ideja je da se na duhovit način i u atmosferi nekadašnjeg vremena prikaže šta je sve bio Mija Aleksić, koji je ostavio izuzetan trag na televiziji, radiju, filmu i pozorištu, rekao je izvršni producent tog projekta Ognjen Rakčević.
Okosnica “Dana Mije Aleksića” je savremeno stvaralaštvo - pozorišna, filmska, likovna, muzička i vizuelna umetnost, a upotpunjuju je oblasti koje se odnose na prikupljanje i dokumentovanje kulturnog nasleđa.
Paralelno će biti održan deveti Međunarodni filmski festival Gornji Milanovac, čiji je cilj promocija filma, kao i edukacija u oblasti audiovizuelne kulture.
Festivalski program obuhvata tri takmičarske selekcije: Filmovi za tebe (evropski dugometražni igrani i dokumentarni film), Kratka forma (filmovi do 15 minuta) i Filmsko stvaralaštvo dece i omladine (filmovi do 15 minuta autora do 19 godina), kao i revijalni program domaćih klasika.
U pripremi je i monografija o Miji Aleksiću, rekao je Stefanović.
Sin Mije Aleksića, Velibor Aleksić, izjavio je da još niko nije imao ovakvo obeležavanje stogodišnjice rođenja. “Zahvalan sam svima. Kad jedna institucija uzme ime vašeg oca i kad vidite koliko je ljudi zaleglo za sve ovo, onda su vam puni i duša i srce”, dodao je.
Milosav Mija Aleksić, rođen 26. septembra 1923. u Gornjoj Crnući, preselio se 1933. godine s porodicom u Kragujevac. U matičnu knjigu Srpskog narodnog pozorišta okruga kragujevačkogupisan je 1943. Iste godine odigrao je prvu ulogu u predstavi Devojačka kletva. Iz Kragujevca je prešao u Narodno pozorište Beograd, 1949. Prva uloga u ovom pozorištu bio je stražar u Hamletu. Iz Narodnog prelazi u Jugoslovensko dramsko pozorište 1951, ali se u Narodno pozorište vraća 1965. Igrao je i na scenama drugih pozorišta (Atelje 212, Humorističko pozorište Beograd ...).
Tokom blistave karijere ostvario je niz značajnih uloga: Pomet (Dundo Maroje, Držić), Sceledro (Hvalisavi vojnik, Plaut), Proka (Ožalošćena porodica, Nušić), Ževakin (Ženidba, Gogolj), Smerdjakov (Braća Karamazovi, Dostojevski), Čeda Urošević (Gospođa ministarka, Nušić), Prisipkin (Stenica, V. Majakovski), Kristofer Man (Vilovnjak sa zapadnih strana, Dž. M. Sing), Dunja (San letnje noći, Šekspir), Ujka Blagoje (Gospođa ministarka, Nušić), Tartif (Tartif, Molijer), Zganarel (Don Žuan, Molijer), Sirano (Sirano de Beržerak, Rostan), Vule Pupavac (Podvala, M. Glišić), Arkadije (Šuma, Ostrovski), Jevrem Prokić (Narodni poslanik, Nušić), Pop Ćira (Pop Ćira i pop Spira, S. Sremac), Ričard Treći (Ričard Treći, Šekspir), Policijski provokator (Policajci, S. Mrožek), Jovanča Micić (Put oko sveta, Nušić), Agaton (Ožalošćena porodica, Nušić), Bonja (Zvono za našeg profesora, V. Ivanović), Vili Loman (Smrt trgovačkog putnika, A. Miler) ...
Filmski debi ostvario je 1950. godine u kratkometražnom filmu Muva Branka Ćelovića. Igrao je u više od 50 filmova. Za glumačke bravure dobio je mnogobrojne nagrade i najviša društvena priznanja, među kojima su: Zlatna arena (Pula, 1962), Lovorov vijenac (Festival malih scena Jugoslavije, Sarajevo, 1962), Plaketa Radio Beograda (1969), Pečat Narodnog pozorišta u Beogradu (1973), Statueta ćurana (Dani komedije, Jagodina, 1973), Sterijina nagrada (1976, 1994), Plaketa Televizije Beograd (1978), Zlatni mikrofon Radio Beograda (1979), Dobričin prsten (1982), Plaketa Branislav Nušić (Nušićevi dani, Smederevo, 1990), Gran pri Ćele kula (Festival glumačkih ostvarenja jugoslovenskog igranog filma - Filmski susreti Niš, 1992), Kristalna prizma (Akademija filmske umetnosti i nauke, 1993).
Preminuo je u Beogradu 12. marta 1995. godine.
(SEEcult.org)
