Vetar se u noći podigao i odneo nam planove
Izložba desetoro umetnika različitih generacija i kolektiva iz Srbije, koji konceptualno pristupaju fotografiji i koriste je kao sredstvo istraživanja kompleksnih društvenih i političkih fenomena i kulturnih tranzicija, biće otvorena 8. decembra u Galeriji 937 u Pitsburgu, a postavku kustosa Slađane Petrović Varagić i Miroslava Karića prati i program srpskih dokumentarnih filmova.
Na izložbi “Vetar se u noći podigao i odneo nam planove” (The Wind Got Up in the Night and Took Our Plans Away), u organizaciji Rejčel Klipa (Rachel), učestvuju: Aleksandrija Ajduković, Milan Aleksić, Ivan Arsenijević, Boris Burić, Goranka Matić, Vesna Pavlović, Ivan Petrović, Katarina Radović, Mihailo Vasiljević i Srđan Veljović, kao i kolektivi Belgrade Raw, Jednostavno rečeno i Kamerades.
Ivan Arsenijević, Untitled #3, iz “Ljudi iz baraka”, 1999, ljubaznošću autora
Radovi predstavljeni na izložbi donose prikaze savremenog urbanog i ruralnog života kao i istorijskih događaja koji su se odvijali u Jugoslaviji i nakon njenog raspada, posebno od 1980-ih do danas, pokazujući na koji način je fotografija odražavala promene u političkim i ideološkim sistemima i njihov uticaj na kulturne vrednosti.
Prema navodima kustosa, izložba analizira i dokumentarne prakse kroz umetnička dela koja su rezultat dugoročnih istraživanja, pokazujući kako fotografija može da zabeleži i dešifruje načine na koje ljudi percipiraju promenljivu stvarnost i sa njom ostvaruju interakciju. Odabrani radovi desetoro umetnika i tri kolektiva predstavljaju tranziciju kroz koju Srbija prolazi – od socijalizma do kapitalizma – kroz lične uspomene, istorijski revizionizam, industrijsko nasleđe, izolaciju tokom 1990-ih, pa do osvrta na društvena kretanja danas.
Raspon tema omogućava raznovrsne poglede na fotografiju i omogućava posetiocima da upoznaju složene istorijske narative Srbije, naglašavajući ideju da je pejzaž ljudskih sudbina višeslojan i da su sva mesta na svetu u stalnom stanju tranzicije.
Aleksandrija Ajduković, Bića iz budućnosti, 2023, ljubaznošću autorke
Za 9. decembar najavljena je moderirana diskusija koju će organizatorka izložbe Rejčel Klipa voditi sa kustosima Miroslavom Karićem i Slađanom Petrović Varagić i sa umetnicom Vesnom Pavlović.
Ivan Petrović, So i svetlo, 2014-2023, ljubaznošću autora
Kamerades, Dirty Season, 2016, ljubaznošću autora
Izložbu “The Wind Got Up in the Night and Took Our Plans Away” prati filmski program u bioskopu Haris teatar, koji obuhvata nagrađivana ostvarenja dokumentarista iz Srbije, kao i javnu umetničku instalaciju kolektiva Belgrade Raw u ulici zvanoj Tito Way u centru Pitsburga.
Izložba je i nazvana “Vetar se u noći podigao i odneo nam planove” prema poslovici u uvodnom delu nagrađivanog filma “Muzej revolucije” Srđana Keče, koja je referenca na plan o izgradnji velikog muzeja revolucije prema nacrtima Vjenceslava Rihtera iz 1961. godine.
Program srpskog dokumentarnog filma reditelja mlađe generacije, koji će biti predstavljen u Picburgu tokom trajanja izložbe, obuhvata osam kratkometražnih, srednjemetražnih i dugometražnih dokumentarnih filmova koji su imali svetske premijere, prikazivanja ili su bili nagrađivani na najznačajnijim međunarodnim festivalima dokumentarnog filma kao što su IDFA, Roterdam FF, Vision du Reel, Cinéma du Réel, DocLisboa, Lokarno, Toronto, Solun i Peking filmski festivali, Viennale, Ji.hlava IDFF, Hot Docs, DOK Lajpcig i drugi.
Program se bavi temom slobode, arhitekture, kulturnog nasleđa Srbije i brojnim drugim pitanjima domaće društvene svakodnevice, a počinje 15. decembra filmovima “Portret umirućeg džina” Stefana Đorđevića i “Muzej revolucije” Srđana Keče.
Za 12. januar najavljeni su filmovi “Rampart” Marka Grbe Singa i “Prizvan i pozvan” Luke Papića i Srđe Vuča, a 9. februara biće prikazani “Prilagođeni” film Dejana Petrovića i “Pejzaži otpora” Marte Popivode, dok će 15. marta na programu biti “Centar” Ivana Markovića i “Govori da bih te video” rediteljke Marije Stojnić.
Katarina Radović, I'm Going to Live a Hundred Years!, 2012-2023, ljubaznošću autorke
Mihailo Vasiljević, Familiar Objects, 2012-2021, ljubaznošću autora
Milan Aleksić, Američke ikone iz serije “Američke ikone”, 1985-1991, ljubaznošću autora
Izložbu predstavlja Kulturni fond Picburga (Pittsburg Cultural Trust), uz sponzorstvo Njujorške fondacije za umetnost i uz finansijsku podršku fondacija The Heinz Endowments i Trust for Mutual Understanding.
Srđan Veljović, Prokletije, maj 1991, iz serije “Devedesete”, 1991, ljubaznošću autora
Izložba će biti otvorena u Galeriji 937 do 17. marta 2024.
*Boris Burić, By Other Means, 2020-2023, ljubaznošću autora
(SEEcult.org)