Novi Tvrđava teatar - Računa li budućnost na nas?

Ambijentalni pozorišni festival “Novi Tvrđava teatar” započeo je 11. izdanje 26. avgusta u Vili Stanković u Čortanovcima muzičkom predstavom “Utopija danas” autora Marka Grubića, koja uključuje elemente performansa, video arta i dokumentarno-igranog filma, a bavi se kritikom kapitalizma, kao i mogućim narednim ustrojstvom vladavine veštačke inteligencije (AI). Do 2. septembra biće izvedeno još šest predstava iz regiona, u selekciji umetničke direktorke festivala Vide Ognjenović, pod sloganom “Računa li budućnost na nas?”

Festival je otvorio glumac Radoje Čupić, prvak Srpskog narodnog pozorišta, navodeći da su prema statistici najopasnije životinje za ljude – komarci i da zato “činjenica da smo se hrabro okupili u prirodi pokazuje našu potrebu da osetimo snagu, mudrost, lepotu i radost pozirišta”.

“Kad padne mrak i upale se reflektori, mi smo ovde kao pod nekom zaštitnom kupolom, okruženi crnom šumom i mrakom. U toj našoj kupoli stanuju divni likovi i mudri pisci koji će nas ponekad uplašiti i zabrinuti, ali i nasmejati i razvedriti. Ova magija prirode savršeno se spaja sa magijom pozorišta. Ovo je naša sigurna kuća izvan svakog zla”, rekao je Čupić.

Predstava “Utopija danas” dobila je veliki aplauz, uz ocene publike da je zanimljiva za gledanje, ali uznemirujuća zbog sadržaja.

Koncept, originalnu muziku i video, tekst prvog dela predstave i songova, kao i kostime potpisuje Marko Grubić, a tekst drugog dela predstave Milena Bogavac. Muziku izvodi grupa Vroom.

U predstavi glume i pevaju Tamara Radovanović, Danilo Milovanović i Aleksa Jovčić, uz učešće reditelja Grubića (bas gitara i elektronika) i Branislava Potića (bubanj).

U prvom delu predstave postavlja se teza: jedan od najvećih društvenih problema trenutno je raspodela materijalnih dobara u kojoj 2208 najbogatijih stanovnika planete poseduje preko 10 biliona (10 000 000 000 000) dolara (kapital, koji svake godine raste), naspram miliona ljudi, koji žive u siromaštvu ili finansijskoj neizvesnosti. Uz to, dobra (kojih ima u izobilju) često se proizvode na ekološki neodgovarajući način, a kontekst ubrzanog razvoja veštačke inteligencije, koja munjevito uništava postojeća radna mesta, probleme čini jos većim.

Drugi deo predstave prikazuje moguću sliku sveta najbliže budućnosti: većina čovečanstva nije (kao u većem delu istorije) deo potlačene, nego beskorisne klase. Gotovo sve poslove obavlja AI (odluke vlade takodje donosi veštačka inteligencija), a dobra se raspodeljuju tako da je građanima obezbedjeno materijalno blagostanje. Zamišljena hipotetička slika društva je umereno optimistička: ne živimo u tehno-feudalizmu ili robovlasništvu, već u tehno-socijalizmu. U nizu scena vide se životi  nekoliko likova u ovakvim okolnostima.

“Šta mlad ili sredovečan čovek radi, kako ‘troši0 vreme i kako se oseća bez tzv. egzistencijalnih problema? Ili, drugim rečima, kako izgleda nesmetani ‘čeoni sudar’ sa smislom života?”, neka su od pitanja koja postavlja autor, iznoseći na samom kraju predstave, čiji su koproducenti Centar za kulturu Tivat, SKC Novi sad, Bitef teatar, KC Grad (Beograd) i “Trinidad” (Novi Sad), jedini logičan zaključak.

U konkurenciji za nagrade su i predstave “Let iznad kukavičjeg gnezda” Kena Kizija u režiji Gorana Damjanca (Narodno pozorište Prijedor), “Audicija” Aleksandra Galina u režiji Vladimira Milčina (Pozorište “Vojdan Černodrinski” i NUCK “Marko Cepenkov”, Prilep), “Nije smrt biciklo da ti ga ukradu” Biljane Srbljanović u režiji Andreja Nosova (Narodno pozorište Beograd), “Sirote” Denisa Kelija u režiji Renate Vidič (Gledališče Koper Teatro Capodistria), te “Zub oca” Ernea Verebeša, prema romanu “Pop Ćira i pop Spira” Stevana Sremca, u režiji Andraša Patakija (Srpsko pozorište u Mađarskoj, Budimpešta i Narodno pozorište Subotica).

Članovi žirija su pozorišna kritičarka Nataša Gvozdenović i glumci Milovan Filipović i Sonja Damjanović.

U čast nagrađenih, biće izvedena predstava “Pijani“ Ivana Viripajeva u režiji Janka Cekića i produkciji Fakulteta savremenih umetnosti u Beogradu.

Festival organizuje Udruženje građana “Novi tvrđava teatar”.

Festivalski sajt je tvrdjavateatar.com, a pogram se nalazi i u Kalendaru portala SEEcult.org.

(SEEcult.org)