Moskva Dostojevskog
Iako je Sankt Peterburg glavni grad u delima Dostojevskog (1821-1881), nije malo istraživača koji su uvereni da je kao izvor nadahnuća tom velikom ruskom i svetskom piscu služila Moskva, njegov rodni grad. Jedna od glavnih adresa ruske prestonice, povezana sa životom i radom autora “Zločina i kazne”, je kuća broj 2. u današnjoj lici Dostojevskog, koja se u piščevom detinjstvu zvala Božedomka.
Iako je Sankt Peterburg glavni grad u delima Dostojevskog (1821-1881), nije malo istraživača koji su uvereni da je kao izvor nadahnuća tom velikom ruskom i svetskom piscu služila Moskva, njegov rodni grad.
Jedna od glavnih adresa ruske prestonice, povezana sa životom i radom autora “Zločina i kazne”, je kuća broj 2. u današnjoj lici Dostojevskog, koja se u piščevom detinjstvu zvala Božedomka.
Otac autora “Bednih ljudi”, Mihail Andrejevič, došao je u leto 1821. godine u bivšu Mariinsku bolnicu za siromašne - da radi kao lekar. Posle Fjodorovog rođenja, porodica je zauzela prvi sprat levog krila bolničke zgrade.
Dom Dostojevskih nije nikada ostajao prazan. Nešto manje od jednog veka nakon njihovog odlaska, u toj kući je 1928. godine osnovan piščev muzej koji je po broju eksponata u vezi sa životom Dostojevskog najvredniji u celom svetu.
Kolekcija je ustanovljena zahvaljujući udovici Fjodora Mihajloviča koja je najbolje i poznavala odnos svog muža prema Moskvi, pa je retke eksponate predala upravo ovde, izjavila je ruskim medijima direktorka muzeja - spomen doma F. M. Dostojevskog u Moskvi Galina Ponomarjova.
Najvredniji eksponat u muzeju je pisaći sto koji se čuva još od 50-ih godina XIX veka.
Sedeći za tim stolom, ruski klasik je napisao nekoliko glava “Braće Karamazova”.
Tema poniženih i uvređenih bila je jedna od glavnih linija stvaralaštva Dostojevskog, a inspiraciju za tu tematiku umnogome je dobijao dok je još kao dete osetio bedu i siromaštvo koje ga je u moskovskom kvartu okruživalo, kao i susreti sa robijašima iz Butirskog kazamata koji su krstarili pod Božedomki.
Svet velikog novca pisac je otkrio u Starosadkom prelazu u kući br. 9, gde se sada nalazi istorijska biblioteka u kojoj su nekada živeli Kumanini, bliski rođaci Dostojevskih.
Sredinom XIX veka, to je bila jedna od najbogatijih i najuticajnijih trgovačkih porodica u Moskvi.
“U kući voljene tetke, koja je bila njegova krštena kuma, okupljalo se samo najbogatije društvo, koje je sve vrednovalo i ocenjivalo po razmeri novčanika. Ta strana života je uticala na stvaranje ‘Idiota’, ‘Kockara’, ‘Zločina i kazne’ i ‘Mladića’”, izjavila je moskovska istoričarka umetnosti Irina Krausova.
Mnoga dela Dostojevskog nastala su i na osnovu praćenja kriminalne hronike. Tako je, na primer, ideju za roman “Nečiste sile” dobio nakon što je u novinama pročitao vest o ubistvu studenta bivše Timirjazevske akademije.
Branko Rakočević
