Manojlović - Prodanoviću
Dobitnik nagrade za moderni umetnički senzibilitet Fonda “Todor Manojlović” je slikar i pisac Mileta Prodanović iz Beograda, koga odlikuje, kako je istaknuto u obrazloženju, “polivalentnost kreativnog angažmana, strast i snaga umetničke vizije”.
Dobitnik nagrade za moderni umetnički senzibilitet Fonda “Todor Manojlović” je slikar i pisac Mileta Prodanović iz Beograda, koga odlikuje, kako je istaknuto u obrazloženju, “polivalentnost kreativnog angažmana, strast i snaga umetničke vizije”.
Predsednica UO Fonda “Todor Manojlović” Vladislava Gordić-Petković i član UO Boško Milin saopštili su 17. februara na konferenciji za novinare u Biblioteci grada Beograda da je Prodanović 19. dobitnik tog priznanja, koje se dodeljuje svake godine umetnicima iz raznih oblasti stvaralaštva čije delo ostvaruje autentičnu, provokativnu saglasnost sa bićem i stvaralaštvom Manojlovića (1883-1968), pesnika, dramskog pisca, esejiste, književnog i likovnog kritičara i prevodioca.
Prema navodima UO Fonda “Todor Manojlović, Prodanovićeva proza temelji se na toposu čuda i kazne: fenomen natprirodnog i neobjašnjivog vešto se varira u funkciji preispitivanja individualnih i kolektivnih grehova, a granične pojave sa kojima se njegovi junaci suočavaju imaju i terapeutski i smrtonosan učinak.
Prodanovićeva proza varira teme sukoba revolucije i tradicije, a u novije vreme upotrebljava tranziciju kao konstrukt o stanju duha i morala jedne nacije. Njegovi tranzicioni junaci su bahati i samozadovoljni koliko i ideološki pobednici iz prethodnih ratova, a i sam tranzicioni proces neka je vrsta divlje revolucije na polju duha i tela, u sferi morala i kulture. Tranzicija je novi prevrat koji lukavi i beskrupulozni prilagođavaju svojim materijalističkim potrebama. Njihovi banalni trijumfi, koliko i njihova zgranutost nad čudom koje te trijumfe nagriza i kvari, verifikuju se u ispovedanju, u verbalizaciji uspeha i košmara pođednako, navedeno je u obrazloženju.
Navodeći i da je odavno zbunjujuća dvostruka priroda umetničkog angažmana Prodanovića - vizuelna i pripovedna, UO Fonda “Todor Manojlović” ocenio je i da je Prodanovićev novi roman “Ultramarin” kruna njegovog spisateljskog rada i da ga je moguće čitati kao ilustrovani, autobiografski esej, ali i kao roman-putopis. Negde u tom žanrovskom zbunjivanju, kako je istaknuto, nalazi se najveće bogatstvo knjige koja je i opora i nostalgična, i kritička i eskapistička, nalazimo nesvakidašnju kreativnu sintezu.
U “Ultramarinu” se, kako je istaknuto, prepliće nostalgično esejiziranje sa oštrim potezima društvene kritike i lucidnim opažanjima umetnika.
“’Ultramarin’ od čitaoca traži aktivno učešće, razumevanje i prepoznavanje, traži nesvakidašnju vizuelnu investiciju ali ga ne vodi u predele snova, već u prošlost, stvarnost i politiku. ‘Ultramarin’ preispituje figuru oca kao kontinuiranu i tajanstvenu opsesiju srpske kulture, analizira maskulinitet i identitet, sazrevanje i političku artikulaciju, i ovo je roman o svevidećoj i svevodećoj figuri oca, o umetnosti kao nadogradnji ljubavi i tehnologiji kao oruđu za snove. Mističnost tehnologije, bilo da govorimo o tehnikama slikanja, moćnim mašinama poput automobila i brodova, kod
Prodanovića jeste odlučujući faktor saznavanja sveta”, naveo je UO Fonda “Todor Manojlović”.
Posebno je istaknuta i važnost vizuelne identifikacije reči u opusu Prodanovića, koja je “odavno vidljiva i zaslužuje da dobije dominantno mesto u srpskoj teoriji i kritici”.
Rođen 1959. u Beogradu, Prodanović je 1983. završio Fakultet likovnih umetnosti u Beogradu, na kojem je i magistrirao 1985. godine, a specijalističke studije nastavio je u Londonu, na Royal College of Arts. Od 1990. radi kao asistent, a potom i kao docent na FLU.
Izlagao je na pedesetak samostalnih i grupnih izložbi u Jugoslaviji i u više evropskih gradova.
Od 1983. godine objavljuje prozu, esejističke tekstove iz oblasti vizuelnih umetnosti, publicistiku i putopis.
Autor je deset romana (Večera kod Svete Apolonije, Novi Klini, Pas prebijene kičme, Pleši, čudovište, na moju nežnu muziku, Crvena marama sva od svile, Ovo bi mogao biti Vaš srećan dan, Vrt u Veneciji, Eliša u zemlji svetih šarana, Kolekcija i Ultramarin), četiri knjige priča, dve knjige putopisa (Oko na putu i Povorka čudesa) i knjige eseja “Stariji i lepši Beograd”.
Dobitnik je više nagrada u oblasti književnosti i likovne umetnosti, uključujući nagradu “Lazar Trifunović” za likovnu kritiku 1993. godine, književnu stipendiju Fonda "Borislav Pekić" za projekat književnog dela 1996. godine, nagradu Fonda "Ivan Tabaković" za likovnu umetnost 1996. godine, nagradu 40. Oktobarskog salona 1999. godine, prvu nagradu na konkursu za neobjavljeni rukopis časopisa "Arkzin" iz Zagreba 2000. godine, nagradu Grada Beograda za književnost i prevodno stvaralaštvo 2003. godine, nagradu “Sava Šumanović” za izuzetne domete u likovnom izrazu, kao i Vitalovu nagradu 2008.
Njegovi radovi prevođeni su na engleski, nemački, španski, poljski, bugarski i mađarski jezik.
Ime dobitnika nagrade Fonda “Todor Manojlović” objavljuje se svake godine 17. februara, na dan rođenja Todora Manojlovića.
Nagrada će Prodanoviću biti svečano uručena u martu u Zrenjaninu.
UO Fonda “Todor Manojlović” čine predsednica Vladislava Gordić Petković, književna teoretičarka i kritičarka, redovna profesorka na Odseku za anglistiku Filozofskog fakulteta u Novom Sadu, glumac Predrag Miki Manojlović, teatrolog Boško Milin, docent na odseku Dramaturgije Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu, književnik i prevodilac, glavni urednik VBZ-a u Beogradu Vladimir Arsenijević i akademski slikar Radovan Živankić, direktor Savremene galerije Umetničke kolonije “Ečka” u Zrenjaninu.
Fond "Todor Manojlović" Gradske narodne biblioteke "Žarko Zrenjanin" iz Zrenjanina osnovan je 1991. radi očuvanja imena i popularisanja dela Todora Manojlovića, zavičajnog stvaraoca koji je po svojim postignućima i uticajima daleko nadmašio lokalne okvire, a godinama je bio zanemaren u književnosti i kritici.
Budući da u 2011. Fond “Todor Manojlović” slavi 20 godina rada, Gradska narodna biblioteka “Žarko Zrenjanin” najavila je raznovrsne programe u Zrenjaninu kojima će taj jubilej biti obeležen.
Nagrada Fonda “Todor Manojlović” sastoji se od novčanog iznosa, povelje i objavljivanja knjige laureata nagrade u ediciji “Feniks” Gradske narodne biblioteke “Žarko Zrenjanin”.
Dosadašnji dobitnici su: Miodrag Pavlović za 1992. godinu, Milorad Pavić (1993), Miodrag B. Protić (1994), Đorđe Balašević (1995), Dušan Kovačević (1996), Marina Abramović (1997), Miroljub Todorović (1998), Momo Kapor (1999), Pavle Ugrinov (2000, Jovan Hristić (2001), Jovica Aćin (2002), Vida Ognjenović (2003), Miroslav Josić Višnjić (2004), Radovan Vučković (2005), Oto Tolnai (2006), Muharem Pervić (2008), Milena Marković (2009) i Želimir Žilnik, dobitnik za 2010.
U okviru edicije “Feniks” do sada su objavljene knjige: “Ulazak u Kremonu” Miodraga Pavlovića, “Leteći hram” Milorada Pavića, “Otmica Evrope” Miodraga B. Protića, “Dodir svile” Đorđa Balaševića, “Sveti Georgije ubiva Aždahu” Dušana Kovačevića, “Recept za zapaljenje jetre” Miroljuba Todorovića, “Sarajevske priče” Mome Kapora, “Stvor - ponor” Pavla Ugrinova, “U traganju za pozorištem” Jovana Hristića, “Duge senke kratkih senki” Jovice Aćina, “Putovanje u putopis” Vide Ognjenović, “Hiljadu i jedna reč” Miroslava Josića-Višnjića, “Vojvođanska književna avangarda” Radovana Vučkovića, “Pesnik od svinjske masti” Ota Tolnaija i “Šuma blista” Milene Marković.
(SEEcult.org)
