1 na 1
Galerija Artget Kulturnog centra Beograda predstavlja od 10. maja izložbu petoro kustosa koji su odabrali po jedan rad jednog ili dvoje umetnika, posvećen nekim od aktuelnih problema u društvu, kao što su politika pamćenja, percepcija žena u turbo-folku, sudbina lokalnih medija, konzumerizam i migrantska kriza.
Kustos Ivan Manojlović, koji je i umetnički direktor Artgeta u 2018. godini, predstavlja Nikolu Radića Lucatija, Jelena Matić odabrala je Ivu Kontić i Maju Maksimović, Andrea Palašti - Slobodana Šušnjevića, Ana Panić - Andreja Đerkovića, a Slađana Petrović Varagić - Stefanu Savić.
U osnovi tog kustoskog procesa je igra, koja ima određena pravila i ograničenja, a pravila ove igre su dosta jednostavna: jedan kustos, jedan umetnik i jedan zid. To formalno pravilo prati i tematsko – izabrani umetnik, odnosno njen ili njegov rad treba da se oslanja, ilustruje, pokreće neki od aktuelnih društvenih problema, naveo je Manojlović u tekstu za katalog.
Izložba-igra, kako je dodao, polazi od pretpostavke da se u današnjem svetu revolucije sprovode svakodnevno – politički, društveno i tehnološki i da se procesima digitalne produkcije, aproprijacije, prikazivanja i distribucije slike istovremeno beleže i izazivaju društvene promene. Društvene i političke transformacije koje su se dogodile u poslednjih nekoliko godina ne bi bile moguće bez te revolucije koja je zahvatila fotografsku sliku.
Nikola Radić Lucati učestvuje na izložbi radom “Kohabitacija” kojim nastavlja vizuelna i arhivska istraživanja koja za temu imaju sistemsko “zaboravljanje”, negaciju, a zatim i reviziju istorijskih činjenica. Fotografišući reklamni pano (bilbord) ispred prostora na kojem se od avgusta do decembra 1941. nalazio logor smrti za Jevreje i Rome “Topovske šupe”, Radić Lucati ukazuje na možda poslednju fazu u aktuelnoj politici pamćenja – aproprijaciju i privatizaciju. Umesto muzejsko-memorijalnog mesta, uskoro ćemo imati tržni centar.
Nikola Radić Lucati, Kohabitacija, 2018.
Lucati je završio Akademiju umetnosti u Jerusalimu i fotografiju na umetničkim školama Kamera Obskura i Kališer u Tel Avivu. Istražuje fenomene na raskršću istorije, ljudskih prava i kulture kroz prizmu fotografije, teksta i instalacije. Njegov recentni rad posvećen je istoriji Holokausta i politikama sećanja – njihovoj intepretaciji i reprezentciji.
Iva Kontić i Maja Maksimović predstavljaju se radom “She Under the Plumtree” kojim kroz fotografije, video rad i knjigu, ispituju prezentaciju, percepciju i ulogu žene kao objekta u spotovima i pesmama aktuelnih pevača i pevačica pop-folka.
“Turbo-folk muzika, jedna od mnogobrojnih anomalija našeg društva poslednje decenije XX veka, nastavlja da postoji i danas. ‘Usavršavajući’ svoj kič i primitivizam kroz TV-rijalitije i razna muzička takmičenja i parade transformisao se u mejnstrim žanr pop-folk”, navela je Jelena Matić povodom tog projekta, koji su umetnice realizovale u saradnji sa fotografima Ivanom Modrlanović i Igorom Andrićem.
Fotografije predstavljaju ilustraciju pesama pojedinih izvođača. Postavljajući sebe u određena okruženja, šminkom, provokatnim pozama, garderobom, dodacima, naglašavanjem atributa ženske seksualnosti, rečju kič stajlingom, umetnice nam se kroz fotografije i video rad paradoksalnim, gotovo ironičnim situacija, prikazuju kao pevačice ove vrste muzike. Za razliku od fotografija i video rada, knjiga predstavlja zbirku tekstova popularnih pop-folk pesama. Razmatranjem prikazivanja i uloge žene u današnjem društvu, rad Ive Kontić i Maje Maksimović, kako je navela Jelena Matić, ujedno i upravo zbog veoma upečatljivo izrežiranih scena, proizvodi kod posmatrača svojevrsni efekat zbunjenosti, jer nije siguran da li su u pitanju stvarne ili izrežirane scene.
Iva Kontić, Maja Maksimović, She Under the Plumtree, 2018.
Iva Kontić diplomirala je na Akademiji lepih umetnosti Brera u Milanu, završila je master studije na Goldsmit koledžu u Londonu, a doktorske studije na Univerzitetu umetnosti u Beogradu.
Maja Maksimović završila je diplomske i master studije grafičkog dizajna na Fakultetu primenjenih umetnosti u Beogradu. Saradnica je Kulturnog centra Beograda, a sa dizajnerkom Jelenom Lugonjom je osnovala studio BrukaNotes.
Slobodan Šušnjević, zvanično fotoreporter “Dnevnika”, učestvuje na izložbi radom “Preprodaja privremenog poseda” kojim odbacuje reprezentacijsku ulogu reportažne fotografije, te istupa sa neispravnim i oštećenim reklamnim light boxovima nađenim na zidu prilaznog hodnika u zatvorenu štampariju.
Najstarija novinsko-izdavačka kuća u Vojvodini, “Dnevnik” je pokrenut kao informativno-politički dnevni list ilegalno za vreme Drugog svetskog rata 1942. godine pod imenom “Slobodna Vojvodina”. Od januara 1953. izlazi pod imenom “Dnevnik”. Predstavljao je najvažniji izvor informacija u Vojvodini, kao i važno sredstvo za kreiranje javnog mnjenja. Danas, nakon 76 godina, njegova štamparija je zatvorena, dok se prazni poslovni prostori u zgradi “Dnevnika” izdaju trećim licima.
Izbledele i fragmentarne fotografije Šušnjevića, kako je navela kustoskinja Andrea Palašti, ukazuju na glavnu upravnu zgradu i štampariju “Dnevnika”, anticipirajući tako na simbolički način buduća dešavanja i okolnosti. “Pozajmljeni” artefakti Šušnjevića funkcionišu poput (forenzičkih) materijalnih dokaza – indeksa, onoga što leži skriveno unutar zatvorenih vrata “Dnevnika”. Njegova strategijska aproprijacija konkretno ilustruje problem političkih i ekonomskih pritisaka, nedostatka novinarskih sloboda, sumnjivih privatizacija ali i neizvesne sudbine “lokalnih medija”.
Slobodan Šušnjević, Preprodaja privremenog poseda, 2018.
Šušnjević je završio Pedagošku akdemiju, a zaposlen je kao fotoreporter. Učestvovao je u u organizovanju novosadske biciklističke Kritične mase, svakog 6. aprila obeležava stradanje Narodne biblioteke Srbije postavljajući policu sa knjigama u javne govornice, premešta fraktale svakodnevnice i veruje u zadrugarstvo, sveobuhvatno pojednostavljivanje života i spasenje kroz stvaralaštvo. Član je Asocijacije fotoreportera Vojvodine i neformalne grupe ECCE PILAT.
Andrej Đerković učestvuje na izložbi radom “Need Different” (2015) koji problematizuje temu globalizacije i konzumerizma kroz dve fotografije koje prikazuju dva reda. Oba reda su fotografisana iz istog ugla, ali predstavljaju dva poretka, spajajući tako dva različita perioda umetnikovog života.
Konfrontirajući fotografiju reda za vodu u razrušenoj Dobrinji, kvartu unutar opkoljenog Sarajeva iz 1993. godine i reda ispred Apple Store u Ženevi 20 godina kasnije, Đerković sugeriše dihotomiju reda u neredu ratnog okruženja i nereda u redu karakterističnog za Švajcarsku, čime razbija klišee. Suština tog rada je druga dihotomija koja se ogleda u tome što su na te dve fotografije suprotstavljeni građani i potrošači. Na prvoj se vide ljudi koji mirno čekaju da bi zadovoljili nasušnu potrebu za vodom, dok su na drugoj ljudi koji su nestrpljivi da zadovolje puku želju da kupe najnoviji model najprodavanijeg telefona na svetu, koji se iz želje pretvorio u pseudopotrebu. Mnogi veruju da je moraju zadovoljiti po svaku cenu i u što kraćem vremenu zbog čega se i guraju u redu da što pre dođu do predmeta žudnje koji više nema upotrebnu koliko označiteljsku vrednost i identitetsko-reprezentativni i identifikacijski značaj, jer smo ono što kupujemo, kako nam to marketinške propagandne mašinerije sugerišu.
Natpis “Need Different”, kao centralni deo triptiha, ispisan prepoznatljivim fontom firme Apple, kritički propituje poznati slogan “Think Different” kampanje te kompanije iz 1997. godine, postavljajući krucijalno pitanje da li su scene poput one sa prve fotografije neophodne za opstanak potrošačke kulture reprezentovane scenom sa druge fotografije, koja je u osnovi liberalnog kapitalizma, a tako i neodrživog ekonomskog razvoja, navela je kustoskinja Ana Panić.
Andrej Đerković, Need Different, 2015.
Umetnik i fotograf Andrej Đerković (Sarajevo, 1971) završio je Školu primijenjenih umjetnosti u Sarajevu, a redovno izlaže od 1994. godine. Radi fotografske portrete poznatih ličnosti, sarađuje sa kompanijama Benetton i Swatć. Jedan je od osnivača Kolekcije Ars Aevi muzeja suvremene umetnosti u Sarajevu. Živi i radi u Ženevi i Sarajevu.
Stefana Savić fotografijom “My sky is your sky”, suočavajući pojmove stvarnosti i reprezentacije, preispituje način prikazivanja migranata u izmenjenom kontekstu.
“U migrantskoj krizi 21. veka fotografija je pokazala dualnost svoga uticaja. S jedne strane, ona je moćno svedočanstvo o užasu rata, traženju sigurnosti i pravde, dok se sa druge strane otkriva njena nemoć da urazumi one koji su izdali čovečanstvo. Polemika o etičnosti i senzacionalizmu u fotografiji u opštem kolapsu humanosti dovela je do redefinisanja samog pojma etičnosti“, navela je kustoskinja Slađana Petrović Varagić.
Fotografija Stefane Savić, nasuprot očekivanih grupnih prikaza ljudi na granicama, u kolonama, izbegličkim kampovima, predstavlja izdvojenu žensku figuru prikrivenog identiteta u enterijeru.
“Ova migrantkinja ne čeka, ne traži. Sa fotoaparatom u rukama, ona otkriva aktivnu ulogu u svom privremenom okruženju. Posmatrač biva primoran da promišlja izvan očiglednog i očekivanog, pa plavetnilo plošne pozadine improvizovanog fotografskog studija iščitavamo kao plavetnilo neba učitavajući ono što nedostaje, a to su narativi slobode, bezgraničnog i jednakopripadajućeg prostora. Promenom konteksta i citatnošću, menja se ‘značenje’ i tražilac postaje jedan od nas”, navela je kustoskinja.
Stefana Savić, My sky is your sky
Vizuelna umetnica i fotografkinja Stefana Savić diplomirala je na Katedri za fotografiju Akademije umetnosti BK u klasi Milana Aleksića. Interdisciplinarne master studije teorije umetnosti i medija završila je na Univerzitetu umetnosti u Beogradu. Izlagala je na brojnim grupnim i samostalnim izložbama. Danas predaje na Novoj akademiji umetnosti u Beogradu.
Izložba “1 na 1” biće otvorena do 31. maja, kao i ostale majske izložbe u galerijskim prostorima KCB-a.
(SEEcult.org)
