13. DokuFest zove na promene

Međunarodni festival dokumentarnog filma DokuFest u Prizrenu, jedan od najvećih te vrste u regionu, predstavlja od 16. do 24. avgusta izuzetan program od oko 240 filmova iz više od 50 zemalja, a ovogodišnjim sloganom poziva na promene, pa i počinje dokumentarcem “Svakodnevna pobuna” braće Riahi o pobunama protiv režima širom sveta.

Za 13. DokuFest prijavljeno je ukupno oko 2.400 filmova, a uz one koji su odabrani za šest takmičarskih programa (balkanska i međunarodna konkurencija, filmovi na temu ekologije i ljudskih prava, međunarodna selekcija kratkih filmova i nacionalna konkurencija), publika će videti i još nekoliko desetina uzbudljivih dokumentaraca iz celog sveta, zaključno sa filmom “20 stopa od zvezda” Morgana Nevila o pratećim vokalima nekih od najvećih muzičkih zvezda 20. veka.

Prema rečima umetničkog direktora DokuFesta Vetona Nurkolarija (Nurkollari), ovogodišnja selekcija pokazuje da, osim dokumentarnog filma, nema druge umetničke forme koja je sposobna da nas tako dovede do suza, usreći, odvede nas na mesta horora ili podstakne da ustanemo i poželimo da promenimo svet u kojem živimo, i to sve u isto vreme.

Tematskom koncepcijom "Promeni se, ne krij se", 13. DokuFest predstavlja i filmove mladih reditelja, i majstora dokumentaristike, i debitanata, i renomiranih autora onih koji se ponovo vraćaju na scenu.

      Svakodnevna pobuna

Film “Svakodnevna pobuna”, odabran za otvaranje, nije samo film, već je, kako su istakli organizatori, i edukativno sredstvo za promene, koje nam daje vrednu lekciju: promene zavise od tebe i mene, i ne postoji ništa moćnije od nas.

      Boj za, Siniša Gačić

Balkanski takmičarski program obuhvata filmove “1973” Stefana Ivančića i “Pogrebnik” Dragana Nikolića iz Srbije, “Šuma” Siniše Dragina iz Srbije/Rumunije, “Autofokus” Borisa Poljaka, “Goli” Tihe K. Gudac i “Mič – Dnevnik šizofreničara” Damira Čučića iz Hrvatske, “Boj za” Siniše Gačića, “Karpotrotter” Matjaža Ivanišina i “Projekat: rak” Damjana Kozolea iz Slovenije i “Život je” Vladimira Perovića iz Crne Gore.

     Pogrebnik, Dragan Nikolić

U konkurenciji filmova sa Balkana su i “Anija” Rolanda Sejka (Italija/Albanija), “Evaporating Borders” Ive Radivojević (SAD/Kipar), kao i film autora sa Kosova “Brenda ka dritë” (Rea Surroi & Dardan Selimaj), britanski “Honey on Wounds” (Iulia Stoian), “Kismet” Nine Marie Paschalidou (Grčka/Kipar), “Living with Leviathan” (Şirin Bahar Demirel) iz Turske, “Love & Engineering” Tonislava Hristova iz Bugarske, “SK 2014” (Emilio Guerra Delgado, Guillermo Carreras-Candi, Kumjana Novakova - BiH, Makedonija i Španija) i belgijski “Waiting for August” Teodore Ane Mihai.

     Šuma, Siniša Dragin

Filmovi iz regiona našli su se i u međunarodnom programu kratkih ostvarenja, pa su tako u konkurenciji i “Leto bez meseca” Stefana Ivančića i animirani film “Rabbitland” Ane Nedeljković i Nikole Majdaka mlađeg iz Srbije, te “Pragovi” Dijane Mlađenović iz Hrvatske.

     Rabbitland, Ana Nedeljković/Nikola Majdak ml.

Među atrakcijama međunarodnog takmičarskog programa su filmovi renomiranih autora kao što su Marshal Curry, Harutyun Khachatryan, Göran Hugo Olsson i Lucy Walker, kao i ostvarenja manje poznati, ali pođednako interesantnih autora, kao što su Lois Patinho i Johanna Hamilton. Posle nedavnog 17. Motovuna, čija je publika imala prva priliku da ga vidi, biće prikazan i film “20.000 dana na Zemlji” o Niku Kejvu, koji potpisuje australijski tandem Ian Forsyth i Jane Pollard.

      20.000 dana na Zemlji, Forsajt-Polard

I selekcije filmova o ljudskim pravima i ekologiji donose radove nekih od najistaknutijih autora današnjice, kao što su Sergei Losnitza (Maidan), Hubert Sauper (We Come as Friends), Rithy Pahn (The Missing Picture) i Wim Wenders i Juliano Ribeiro Salgado, koji nude duboko humanistički portret jednog od najvećih živih fotografa, Sebastiana Salgada u filmu “The Salt of the Earth”.

     Majdan, Sergej Loznica

Zemlja u fokusu ove godine je SAD, koja će biti predstavljena sa gotovo 30 filmova, uključujući dokumentarce kao što su “Harlan County USA” (Barbara Kopple), “Hoop Dreams” (Steve James) i “Hearts and Minds” (Peter Davis).

DokuFest će odati počast austrijskom reditelju Mihaelu Glavogeru (Michael Glawogger), koji je preminuo u aprilu ove godine, a prikazaće sva tri filma iz njegove trilogije “Globalizacija” (Megalopolisi, Sjaj kurvi, Smrt radnika).

     Sjaj kurvi

Poseban fokus je i na austrijskoj eksperimentalnoj filmskoj sceni i njenom nasleđu, a među atrakcijama programa su i filmovi o muzici, tehnologiji, kao i o nedavnim konfliktima na Bliskom Istoku, pitanjima klime i ljudskih prava…

Među specijalnim programima je i selekcija posvećena muzici na filmu, a među odabranim naslovima iz sveta je i “Živan pravi pank festival” mladog autora Ognjena Glavonića iz Srbije.

Žiri programa “Balkan Dox” čine umetnički direktor festivala Filmer A Tout Prix u Briselu Alexander Weiss, srpska rediteljka Ivana Todorović, prošlogodišnja laureatkinja Dokufesta i programska direktorka Hot Docsa, najvećeg severnoameričkog festivala dokumentarnog filma, Charlotte Cook, dok će filmove u međunarodnoj konkurenciji ocenjivati britanski filmski kritičar Neil Young, reditelji i producenti Sergio Oksman iz Madrida i David Fisher iz Izraela, producentkinja Marion Döring iz Berlina i suosnivač nezavisne filmske laboratorije LabA u Atini Vassily Bourikas.

I ostala četiri takmičarska programa imaju zasebne žirije, a filmove na temu ljudskih prava ocenjivaće, između ostalih, i direktor najvećeg regionalnog festivala dokumentarnog filma ZagrebDoxa Nenad Puhovski.

Najboljim balkanskim filmom na 12. Dokufestu 2013. godine proglašen je srpski “Ja, kad sam bila klinac, bila sam klinka” Ivane Todorović, dok je u međunarodnoj konkurenciji pobedio švedski “Belleville Baby” Mie Engberg.

Festivalski sajt je http://dokufest.com, a program se nalazi i u Kalendaru Portala za kulturu SEEcult.org.

(SEEcult.org)