4. Desire - Apolitika
Festival “Desire Central Station” u Subotici i u četvrtom izdanju, od 23. do 30. novembra, predstavlja zanimljiv pregled regionalne produkcije kroz izbor angažovanih predstava iz Srbije, Hrvatske, Slovenije i Mađarske, objedinjenih temom “Apolitika”, koje se bave odnosom pojedinca i društva.
Četvrti “Dezire” festival, koji organizuje Pozorište “Kostolanji Deže” (Kosztolányi Dezső) prema koncepciji svog direktora i nagrađivanog reditelja Andraša Urbana, počelo je predstavom “Zoran Đinđić” beogradskog Ateljea 212, u režiji Olivera Frljića, i koncertom Ramba Amadeusa. Tokom vikenda je izvedena i predstava “Zato sam srećan” Gledališča Glej i Zavoda Poza iz Ljubljane (Jure Novak, Katarina Stegnar, Urška Brodar), koja ima više izvođenja, s obzirom da je predviđena za manji broj gledalaca.
Slovensko mladinsko gledališče iz Ljubljane gostuje predstavom “Klasni neprijatelj”, u režiji Boruta Šeparovića iz Hrvatske, kao i Frljićevim komadom “Proklet bio izdajica svoje domovine”, a publika je imala priliku da vidi i komad “Klovnovi u Ulici alhemičara” Metanoje Artopedija iz Segedina, u režiji Zoltana Peroviča.
Publika festivala “Dezire” ima priliku da vidi i koreografiju Dragane Bulut iz Beograda “Pass It On”, kao i još jednu predstavu inspirisanu atentatom na srpskog premijera - “Ubiti Zorana Đinđića”, u produkciji Studentskog kulturnog centra Novi Sad koju je režirao Zlatko Paković prema motivima drame koju je napisao sa Rajkom Đurićem kao “osvetu svima onima koji su priželjkivali Đinđićevo ubistvo i njime se okoristili”.
Biće izvedena i predstava “Svršimo s Božjim sudom part one” Antonena Artoa, prema koncepciji Senke Bulić i Tomislava Ćurkovića, u produkciji
Kazališta Hotel Bulić i Tvornice kulture iz Zagreba, te komad “Naš razred” Pozorišta Jožef Katona iz Budimpešte koji je, prema tekstu Tadeuša Slobođaneka, režirao Gabor Mate.
Među gostima je i Porodica bistrih potoka, jedinstvena umetničko-ekološka komuna na ovim prostorima, koja će izvesti predstavu “Stid” u režiji svog osnivača Božidara Mandića.
Publika će videti i delo “Vojcek ili skica vrtoglavice” Pozorišta Jel, u režiji i koreografiji proslavljenog Jožefa Nađa, a u završnici festivala i tri predstave Pozorišta “Kostolanji Deže” - “Grad demona - Pass-port Subotica/Szabadka”, “Sam Đavo - Pass-port Szeged/Segedin” i “Pass-port Europe”, u režiji Andraša Urbana.
Te tri predstave govore o srpsko-mađarskoj granici i životu ljudi na dve suprotne strane zvanične granice Evropske unije i Balkana. Procesu pozorišnih proba prethodila je neka vrsta sociološkog istraživanja - glumci su istraživali život i kvalitet življenja ljudi s obe strane granice, šta oni misle o sebi, o drugima, i jedni o drugima. Tokom intimnih razgovora traženi su odgovori na tzv. pitanja različitosti i sličnosti u okvirima određenih zajednica i gradova, kao i u odnosima ljudi koji žive na prostorima koje preseca granica.
Reč je o projektu nastalom u koprodukciji sa Udruženjem MASZK iz Segedina, a finansiran je od Evropske unije u okviru IPA prekograničnog programa Mađarska-Srbija.
U samoj završnici, 30. novembra, Pozorište “Kostolanji Deže” proslaviće i 18 godina od osnivanja odlukom lokalnih vlasti Subotice, tokom kojih se iskristalisalo kao eksperimentalno, alternativno i umetničko pozorište tog grada, prepoznatljivo po osobenom radu i estetici reditelja Urbana. Trupa ima svega pet stalnih glumaca, a proteklih godina je učestvovala na mnogobrojnim eminentnim pozorišnim festivalima u Evropi, ali i u Indiji i Brazilu.
Pozorište “Kostolanji Deže” stavlja naglasak na savremeni studijski rad koji se organski vezuje za realnost, kako lokalnog, tako i globalnog života. Njegove predstave pokazuju da i eksperimentalni komadi mogu da dobiju status mejnstrima, a da istovremeno, po umetničkim standardima, zauzmu istaknuto mesto u regionu.
Poverenje u izbor tog teatra pokazala je i ove godine publika festivala “Dezire”, koja je gotovo razgrabila ulaznice.
Festival “Dezire”, inače, nazvan je po nadimku subotičkog pesnika i pisca Dežea Kostolanjija, a prethodio mu je serijal umetničkih programa koji su održavani od 2006. godine kao “Dezireov tramvaj”.
Prvi festival “Dezire” održan je 2009. godine na temu “Zapad” (West), predstavivši predstave iz sedam zemalja u regionu, počev od “Nore” sarajevskog East-West centra i Harisa Pašovića, preko koreografija nekih od najznačajnijih savremenih plesača današnje Evrope, Pala Frenaka i Andreje Ladanji, ekstravagantnog Ive Dimčeva, do slovenačke trupe Via Negativa i Bacača sjenki iz Hrvatske. Drugo izdanje festivala 2010. godine održano je na temu “Sever-jug”, a treće 2011. godine na temu “Istok”.
Festivalski sajt je www.desirefestival.eu, a program se nalazi i u Kalendaru Portala za kulturu jugoistočne Evrope SEEcult.org
(SEEcult.org)
