70. Beogradski festival dokumentarnog i kratkog filma - Martovski festival
Jubilarni, 70. Beogradski festival dokumentarnog i kratkometražnog filma – Martovski festival, jedan od najstarijih u Evropi i svetu, prikazaće od 28. marta do 2. aprila u Domu omladine Beograda 101 film u trci za nagrade, uz raznovrstan revijalni program svetskog, regionalnog i domaćeg filma, kao i razgovore sa autorima, promocije knjiga, tribine i predavanja.
Svečano otvaranje biće u znaku ekskluzivne regionalne premijere dugometražnog dokumentarnog filma “Na brodu Adaman” (Sur l’Adaman) francuskog reditelja Nikole Filibera, koji je ranije ove godine osvojio Zlatnog medveda za najbolji film na 73. Berlinalu, a bavi se jedinstvenom dnevnom bolnicom - plovećim objektom na Seni u srcu Pariza, koja prima odrasle osobe koje pate od mentalnih poremećaja. Tim na čelu te ustanove spada u one koji pokušavaju da se maksimalno odupru propadanju i dehumanizaciji psihijatrije.
Svetske festivalske premijere imaće ostvarenja “Moj Branko ne laže” o Branku Ćopiću, autora Branka Lazića, i “Živeti Bitlse” Nebojše Grabeža.
Publika će imati priliku da pogleda svetske filmske premijere renomiranih autora iz Srbije i regiona: Vere Vlajić “Avanture karikature”, Momira Matovića “Dani od snova”, Zorana Amara “Nepobedivi um”…, kao i selekcije ostvarenja sa evropskih i regionalnih festivala kratkometražnog i dokumentarnog filma, ali i filmove nominovanih i dobitnika Austrijske filmske nagrade za kratkometražni film.
Vera Vlajić, Avanture karikature
Selekciona komisija, koju su činili selektori domaćeg takmičarskog programa – Igor M. Toholj (filmski autor, producent i programer), Saša Radojević (filmski kritičar, reditelj i scenarista) i Miroljub Stojanović (filmski kritičar, publicista i urednik), te selektori međunarodnog takmičarskog programa – Borjana Gaković (filmska istoričarka, teoretičarka i programerka iz Nemačke), Dragan Nikolić (filmski reditelj, scenarista i urednik filmskog programa DOB-a) i Dejan Dabić (umetnički direktor 70. Martovskog festivala), odabrali su filmove u trci za nagrade od skoro 600 prijavljenih.
Filmovi se takmiče za Gran pri, te za nagrade za najbolji film (po kategorijama) i strukovne nagrade (za najbolju režiju, scenario, kameru, montažu, animaciju i dizajn zvuka/komponovanu muziku). Nacionalne takmičarske kategorije odnose se na: dokumentarni film do 50 i preko 50 minuta, eksperimentalni film i video art, animirani film i kratki igrani film. U međunarodnom takmičarskom programu zastupljeni su svi rodovi kratkometražnog filma.
Žirijem 70. Martovskog festivala predsedava: filmski reditelj, scenarista, animator, karikaturista i profesor Joško Marušić iz Hrvatske, a članovi su i filmski reditelj, scenarista i producent Želimir Gvardiol iz Srbije; filmska i televizijska rediteljka, scenaristkinja i profesorka FDU u Beogradu Narcisa Darijević Marković, filmski i televizijski producent i profesor Aleš Pavlin iz Slovenije i filmski i televizijski reditelj, scenarista i profesor Pjer Žalica iz Bosne i Hercegovine.
Zoran Amar, Nepobedivi um
Povodom jubileja, najavljena je promocija monografije “Martovski festival 1954 – 2023: filmski put dug 70 godina”, koju je priredio prof. Radenko Ranković, kao i programska celina “Laureati Martovskog festivala” od 29. marta do 1. aprila u Jugoslovenskoj kinoteci sa izborom nagrađenih filmova u dosadašnjoj istoriji manifestacije, koja će biti podsetnik na značaj tog festivala u kontekstu srpskog, ali i nekadašnjeg jugoslovenskog kulturnog prostora. Posebno mesto u selekciji dato je Zagrebačkoj školi crtanog filma, kao i 75-godišnjici jedne od najstarijih filmskih kuća na Balkanu - VFC Zastava film, koja je od početka uz Martovski festival i čiji su autori i filmovi dobijali najznačajnije festivalske nagrade.
Regionalna premijera dugometražnog dokumentarnog filma “1991. Adio Jugo film, adio Jugo festival, adio Jugoslavija… vidimo se u sledećem ratu” poznatog glumca Igora Gala iz Hrvatske poslužiće kao povod za tribinu “Martovski festival – između jugoslovenske prošlosti i postjugoslovenske budućnosti”.
Povodom 70 godina postojanja, Martovski festival je, ukazom predsednika Srbije, odlikovan Sretenjskim ordenom trećeg stepena za naročite zasluge u javnim i kulturnim delatnostima. To priznanje je, kako ističu organizatori, velika čast i pripada svim ljudima koji su u dugoj istoriji te manifestacije bili njen deo – filmskim autorima, organizatorima, publici, gostima, prijateljima, svima onima koji su učinili da BFDKF traje i bude jedan od najznačajnijih filmskih festivala u Srbiji i regionu.
Program jubilarnog Martovskog festivala obuhvata i brojne stručne programe i tribine za profesionalce i studente, razgovore sa gostima, masterklasove, promocije knjiga…
Na čelu Odbora 70. Martovskog festivala je Nikola Nikodijević, predsednik Skupštine Beograda, a članovi su: Boris Jovanović, Milena Nikolić, Nenad Popović i Dragomir Zupanc. Od 2019. godine umetnički direktor je Dejan Dabić, filmski kritičar i autor animiranih filmova, ugogodišnji selektor Festivala glumačkih ostvarenja u Nišu i urednik filmskog programa Niškog kulturnog centra.
Prošle godine Gran pri 69. Martovskog festivala dobio je rumunski igrani film “Interfon 15” Andreija Epurea, prikazan u okviru međunarodne selekcije, u kojoj je najboljim kratkim filmom proglašen “Marko” Marka Šantića, koprodukcija Hrvatske, Srbije, Francuske i Slovenije. U domaćoj konkurenciji najbolji dokumentarni film duži od 50 minuta je “ŽŽŽ (Žurnal o Želimiru Žilniku)” rediteljka Janka Baljka, najbolji dokumentarni do 50 minuta je “Anatomija hipomanije” Mine Vavan, najbolji kratki igrani je “Olga” Vladimira Đorđevića, a najbolji u kategoriji eksperimentalnog filma i video arta je “Iznutra” Jelena Prljević. Nagradu za najbolji animirani film dobilo je ostvarenje “Linije” Ivana Stojkovića.
BFDKF je stalna manifestacija u oblasti kulture od značaja za Grad Beograd, a organizator i izvršni producent je Dom omladine, dok su pokrovitelji Grad Beograd, Ministarstvo kulture Srbije i Filmski centar Srbije. Festival su podržali: Jugoslovenska kinoteka, Austrijski kulturni forum, Zastava film, Filmske novosti, Francuski institut u Beogradu, DPC, Living Pictures i turističke organizacije Beograda i Srbije.
Cena ulaznica je 400 dinara za projekcije u Velikoj sali DOB-a i 300 dinara za projekcije u sali Amerikana, dok studenti filmskih akademija, kao i do sada, mogu besplatno da posećuju projekcije uz indeks.
(SEEcult.org)
