Actionart crteži Asllanija
Beogradski umetnik Arion Asllani predstaviće 16. januara u Galeriji Doma kulture Studentski grad crteže koji su deo projekta “Actionart”, započetog 2011. godine, a nose kritičku poruku koja ukazuje na potrebu izmeštanja sa spektakularne površine stvarnosti.
Actionart je, prema rečima Asllanija, proces koji kontinuirano traje nekoliko poslednjih godina. To je stanje, odnosno proces koji se ne zaustavlja, koji samo menja oblik i gest, prelazeći iz jednog u drugi. “Actionart, to je materija, ona ne jenjava, niti bledi, već samo menja svoje mentalno agregatno stanje”, naveo je Aslani o svom radu.
Prema navodima Maide Gruden u katalogu izložbe, mada actionart, kao stanje, u umetničkoj strategiji Asllanija, nastavlja da postoji i izvan delanja, ono podrazumeva vrlo planiran i organizovan rad. Umetnik ga sam shvata kao obavezu, zadatak koji svakodnevno treba obavljati, deo životnog rasporeda, poput odlaska u prirodu i crtanja actionart ctreža tokom određenog broja sati. Umetnički rad se pritom izjednačava sa bilo kojim drugim radom, određenim osmočasovnim radnim vremenom, ispunjenim i periodima kada samom umetniku nije do stvaranja, ali se prisiljava na kreativni rad, jer se plan i obaveze moraju izvršiti.
Actionart, tako, ima veze sa strukturom, unutrašnjom organizacijom delanja i koncentracijom, kao što i actionart ctrežima Asllani teži da detektuje unutrašnju strukturu pejzaža, a ne da ga ilustrativno prenese u svojoj spoljašnjoj vernosti.
Za takav poduhvat je potrebno vreme, koncentracija i disciplina, koje podrazumevaju vežbanje da se dosegne i spozna matrica ispod površine stvari, što u performativnom aspektu Asllanijevog rada, actionart povezuje sa sportom. Međutim, odlaskom u prirodu, na teren, vežbanjem i izoštravanjem percepcijskog i misaonog aparata kroz interakciju sa okruženjem, kroz crtež pejzaža, Asllani otkriva sve složenije aspekte te prakse. Uprkos logičnom objašnjenju da će istrajan rad uroditi većom i boljom produkcijom, bržom i lakšom izvedbom, otkriva da ne postoji linearan progres u tom pravcu, već često usporavanje u produkcijskom smislu i otvaranje novih uvida i zadataka za rešavanje.
U današnje vreme tehnološke posredovanosti, kada fotografisanjem pejzaža možemo vrlo lako doći u posed vernog fragmenta opaženog, fiksiranog preseka stanja stvari, ponovni odlazak u prirodu i direktni rad u njoj, predstavljaju novi izazov u savremenim, izmenjenim istorijskim i kulturološkim uslovima, sa novom dimenzijom u odnosu na povratke prirodi poznate iz istorije umetnosti. Takva praksa je, kako navodi Maida Gruden, u neraskidivoj vezi i sa performativnom umetničkom delatnošću Asllanija, sa određenim ponašanjem ili učestvovanjem, koje on paralelno neguje sa izražavanjem i u drugim umetničkim medijima, ili kada različite umetničke strategije sintetizuje dostižući autentične, kreativne spojeve. Perfomans je u njegovoj praksi takođe, ili pre svega, shvaćen kao veoma organizovana i režirana aktivnost, gotovo do praga matematičke izračunljivosti, što ipak ostavlja prostor za incidentnu, spontanu nadgradnju.
Actionart crteži rađeni su u tehnici grafitne olovke, kreona, laviranog tuša, mastila, suvog i uljanog pastela, u formatima manjih dimenzija, pogodnih za mobilnost pomoću bicikla kao prevoznog sredstva, kojim se dolazi do različitih delova grada u koje se umetnik otiskuje. Apstraktnost pejzaža, koji nastaju u actionart režimu, nosi istovremeno konkretnost rezultata, kao što se matematičkim brojevima i aprstakcijama referiše na određenu predmetnu, konkretnu stvar ili fenomen iz svakodenvnog okruženja.
Actionart crteži podrazumevaju često paradoksalane aspekte, spajaju dualne pojmove pri tome, konkretizujući činjenicu da sve kvalitativno postoji podjednako u isto vreme, relativizujući ideju pravolinijskog progresa. Asllanijevi crteži, kako navodi Maida Fruden, predstavljaju autentični, autonomni umetnički rad izuzetan po svojevrsnoj odgovornosti prema sebi, okruženju i drugima, sa kritičkom porukom koja ukazuje na potrebu izmeštanja sa spektakularne površine stvarnosti.
Prema rečima Asllanija, actionart crteži, koji su nastali na terenu, tzv. terenski crteži, u početku su služili kao priprema za slike, a kako je prolazilo vreme i kako je actionart polako okupirao teritoriju i zauzimao mesto koje mu pripada, dobili su svoj pravi smisao, postali su smisao sami sebi, i od tada više nisu u funkciji slike, već i sami služe actionart-u kao takvom.
“Actionart kao stanje, to je relativitet vremena i prostora. Ono nastavlja da postoji i bez delanja, zauzimajući svoje legitimno mesto na terenu. Ono je tu, pored, mimo, iza nas. Svi ovi crteži nastali su u upravo u ovom in situ okruženju. Dakle, to je realan prostor sa svojim koordinatama kao i fizičkom postavkom u istom, gde se može mapirati i na račun istog elaborirati”, naveo je o svom radu Asllani, koji stvaralački angažman vezuje za mnoge nevladine organizacije, institucije kulture, pozorišnu scenu, teatarske trupe…
Autor je različitih vizuelno-likovnih projekata, koji britkim i često duhovitim konceptima predstavljaju komentar najrazličitijih tema - od socijalno-političkog konteksta ovdašnje sredine ili globalnih previranja, do nekih čisto umetničkih, likovno-formalnih pitanja.
Rođen u Beogradu 1980. godine, Asllani je diplomirao na Fakultetu likovnih umetnosti u Beogradu 2005. Član je ULUS-a od 2007. godine.
Izlagao je u zemlji i inostranstvu kolektivno i samostalno od 2000. godine (DKSG, Dom omladine, Remont, Blok galerija…).
Izložba u Galeriji DKSG-a biće otvorena do 1. februara.
(SEEcult.org)
