Aktivno stanje praznine
Muzej savremene umetnosti u Beogradu predstavlja od 14. avgusta u Galeriji-legatu Milice Zorić i Rodoljuba Čolakovića na Dedinju izložbu koja se bavi se fenomenom praznine u domenu savremenog skulptorskog izraza, a obuhvata dela nekih od najzanačajnih vajara 20. veka sa prostora bivše Jugoslavije.
Na izložbi nazvanoj “Punina praznine” zastupljeni su: Vojin Bakić, Šime Vulas, Nandor Glid, Olga Jevrić, Ivan Kožarić, Jovan Kratohvil, Oto Logo, Velizar Vasa Mihić, Vjenceslav Rihter, Jakob Savinšek, Jovan Soldatović, Aleksandar Srnec, Ratimir Stojadinović, Vojin Stojić, Slavko Tihec, Đorđije Crnčević i Dušan Džamonja.
Sagledavajući značaj i ulogu praznine u modernoj i savremenoj skulpturi, za izložbu su odabrana dela koja svojom poetikom obuhvataju fenomen i stanje praznine, na kojima se u pronađenom (među)odnosu dvojstva punoće i praznine (oblika) uspostavlja sasvim novo značenje i smisao praznine u skulpturi, saopštio je MSUB.
Postavka obuhvata 23 dela iz Zbirke skulpture MSUB-a, rađena u različitim materijalima - bronzi, kamenu, drvetu, aluminijumu, čeliku, gvožđu, mesingu, staklu i plastici.
Ivan Kožarić, L-50, 1965. Foto: Saša Reljić
Ideja “punina praznine”, prema navodima autorke izložbe Rajke Bošković, kustoskinje Zbirke skulpture MSUB-a, odnosi se na domen određene “uobličene”, odnosno umetnički oblikovane praznine u skulpturi, a ne na neodređenost i sveobihvatnost prisustva kosmičke praznine.
Kovanica “punina praznine” proistekla je iz istraživanja i novog sagledavanja delotvornosti i značaja umetničkog izraza praznine u savremenom skulptorskom delu.
Vojin Bakić, Razlistala forma 1, 1959. Foto: Saša Reljić
Fenomen praznine se tretira ne kao “odsustvo”, već kao “prisustvo”; ne kao “slučajno” zatečen prazan prostor nastao između oblika, već kao aktivno stanje praznine i autonomni činilac u vizuelnoj dejstvenosti savremene skulpture.
Svako odabrano delo na izložbi predstavlja reprezent određenog načina shvatanja značenja praznine u skulpturi - odnosa pune mase i unutrašnje praznine oblika; dejstva praznine “u” plošnim ili “od” plošnih oblika; ispitivanja mogućnosti praznine unutar same mase materijala - kamena, metala i drveta; sagledavanja mogućnosti dejstva praznine u skulpturama “konstruisanih” u novim materijalima; do mogućnosti izraza i vizuelne dejstvenosti praznine u domenu skulpturalnog oblika na granici shvatanja proširenih medija.
Oto Logo, Bronzani faraon 1, 1964. Foto: Saša Reljić
Postavku čini 13 problemskih celina, kao što su Zona praznine kao središte izraza, Praznina kao glavni element skulptorskog izraza, Oblikovanje prazninom, Praznina kao energizovana zona, Dejstvenost “praznine” mase, “Disanje” prazninom i dr. Poseban, poslednji segment izložbe “Ispražnjenost” mase - kao suprotnost punini praznine, nudi primere oblikovanja skulpture kada se od punoće mase/materijala stvara “teskobno” osećanje unutrašnje praznine.
Uspostavljanjem odnosa punoće i praznine pojavljuju se novi odnosi oblika i praznine; skulptura pobuđuje radoznalost kakav će se profil otkriti iz drugog ugla gledanja – nove vizure otkrivaju i novu dimenziju skulpture.
Vojin Stojić, Skup, 1964. Foto: Saša Reljić
Zbirku skulpture MSUB-a čini oko 800 dela više od 200 srpskih i jugoslovenskih umetnika od početka 20. veka do danas. Zbirka pruža osnovu za sticanje uvida u sve važne pojave, poetike, autore i dela relevantna za razvoj skulpture jugoslovenskog umetničkog prostora i Srbije.
Izložba će biti otvorena u Legatu Čolaković do 14. oktobra (svakog dana od 12 do 20 časova, osim utorkom), a ulaz je besplatan.
(SEEcult.org)
