Autorski filmovi bez optimizma u trci za nagrade 48. Festa

Glavni takmičarski program 48. Festa, koji obuhvata prvi put i domaće i strane filmove, nudi 20 autorskih ostvarenja čiji su junaci ljudi najčešće čudnih i u manjoj meri čudesnih sudbina, a njihova budućnost tek donekle zavisi od njih samih.

“Ono što zasigurno ne dominira u tim izuzetno jakim autorskim filmovima jeste optimizam, no i ukoliko ga je moguće osetiti, proizvod je neosnovanih nadanja i vere u to da na kraju uvek sve bude dobro...”, izjavio je umetnički direktor 48. Festa Jugoslav Pantelić, najavljujući filmove iz Srbije, Francuske, SAD, Irana, Italije, Grčke, Slovenije, Australije, Bugarske, Brazila, Češke, Severne Makedonije, Sudana, Saudijske Arabije, Hrvatske, Danske i Kolumbije.

Kamo sreće

Prema rečima Pantelića, junaci filmova u Glavnom takmičarskom programu, naviknuti na ograničenja koja im nameću najrazličitije društvene i porodične, tj. tradicionalne stege, dominantno su okrenuti uvođenju evolutivnih životnih promena radi ostvarenja krajnjeg cilja, koji najčešće ne biva dostignut.

Samo 6,5

Jedan od takvih filmova je iranski “Samo 6,5” reditelja Saida Rustajia, koji prati Samada, pripadnika specijalnih policijskih snaga za borbu protiv narkotika, u gradu prepunom zavisnika od droge. Reč je o vrhunskom filmu o narko-dilerima, koji je istovremeno uzbudljiv krimić ali i oštra kritika mnogo širih društvenih prilika, naveo je Pantelić. To je, inače, najgledaniji iranski film (koji nije komedija) u istoriji ove zemlje.

Nasuprot tom ostvarenju je australijski film “Mlečni zubi” rediteljke Šenon Marfi, koji se takođe, između ostalog, bavi i pitanjem droge, ali na dosta pitkiji način, budući da je u pitanju komedija. Glavna junakinja je Mila, teško bolesna tinejdžerka koja se zaljubljuje u sitnog dilera droge, što njene roditelje dovodi do očajanja. Ona pokazuje svima oko sebe kako izgleda živeti život kad nemaš šta da izgubiš. Film je prikazan u takmičarskom programu Filmskog festivala u Veneciji.

Prošlogodišnji festival u Lokarnu otvorio je debitantski film italijanske rediteljke Đinevre Elkan “Kamo sreće”, koji kritičari zovu pravim crowd-pleaser filmom. Neočekivano zabavna, lagana i sentimentalna priča o razvodu ispričana je kroz perspektivu šestogodišnje devojčice.

Među filmovima koji ulaze u strukturu porodice je i “Dama herc”, erotska drama rediteljke Mej el-Tuki. Glavna junakinja je Ana, briljantna i posvećena advokatica koja vodi naizgled savršen život sa mužem i njihovim kćerkama bliznakinjama. Kada njen otuđeni pastorak dođe da živi sa njima, sve jača žudnja dovodi Anu u opasnu situaciju i pokreće niz događaja koji prete da unište njen svet. Film “Dama herc” osvojio je nagradu publike za najbolju internacionalnu dramu na Sandensu, a glavnu ulogu tumači čuvena danska glumica Trine Dirholm.

Rušenje postojećeg i formiranje novog sveta tema je koja je obrađena i u komediji “Otpisan” grčkog reditelja Zahariasa Mavroeidisa, u kojem Aris, neuspešni biznismen u tridesetim godinama, nalazi sklonište u domu svog dede, odavno preminulog veterana iz Drugog svetskog rata. Kada ponovo počne da se viđa sa starim prijateljima, život u konzervativnom predgrađu u kome žive generali pretvara se u poželjan nov početak.

O specifičnoj porodici u širom kontekstu govori i “Monos” najuspešniji kolumbijski film iz 2019. godine, u režiji Alehandra Landesa i Aleksisa Dos Santosa. To ostvarenje prati osam tinejdžera-gerilaca koja živi u napuštenom bunkeru u jednoj južnoameričkoj zemlji, a kritičari ga opisuju kao psihodelični triler koji kombinuje “Apokalipsu danas” i “Gospodara muva”. Prikazan je u Berlinu i na Sandensu, gde je osvojio specijalnu nagradu žirija.

U Glavnom takmičarskom programu 48. Festa našla su se i dva domaća ostvarenja - dugoočekivani drugi film Mladena Đorđevića “Sumrak u bečkom haustoru” i “Otac” Srdana Golubovića, kojim će 48. Fest i biti svečano otvoren 28. februara, nedugo nakon svetske premijere na 70. Berlinalu.

Od regionalnih naslova, publiku očekuju dobro poznata imena kao što su Milčo Mančevski i njegov novi film “Vrba”, nagrađivani slovenački reditelj Damjan Kozole sa dramom “Polusestra”, kritika katoličke crkve u filmu “Glas” Ognjena Sviličića i debitantska psihološka drama “Mater” Jure Pavlovića.

Članovi žirija biće slovenački glumac Sebastijan Kavaca (dobitnik nagrade za najboljeg glumca na Festu 2018. za ulogu u filmu “Ederlezi rajzing”), srpska glumica Nataša Ninković, hrvatska rediteljka Dana Budisavljević, nemački glumac Klemens Šik i srpski reditelj Nikola Ljuca (nagrađen za najbolju režiju na Festu 2016. godine za film “Vlažnost”).

U Glavnom programu van konkurencije biće prikazani filmovi velikih reditelja Gorana Paskaljevića “Uprkos magli”, braće Darden “Mladi Ahmed”, An Fontejn “Bela kao sneg”, te “Malmkrog” Kristija Pujua, koji će premijeru imati na 70. Berlinalu, a predstavlja svojevrsnu ekranizaciju tri razgovora ruskog filozofa Vladimira Solovjeva.

Program 48. Festa obuhvata ukupno 96 filmova, koji će biti prikazani od 28. februara do 8. marta na više od 300 projekcija u Sava centru, Kombank dvorani, Dvorani Kulturnog centra Beograda, Domu omladine, Jugoslovenskoj kinoteci i Muzeju Kinoteke, te u bioskopima “Fontana” i “Sinepleks” na Ušću.

Fest pokreće i novi takmičarski program Fest fokus koji je, prema navodima organizatora, nastao iz potrebe za dodatnim skretanjem pažnje na autorska ostvarenja koja hrabrim izrazom i izborom teme to zaslužuju.

Među gostima 48. Festa najavljeni su Džon Malkovič i Kosta Gavras, koji će dobiti priznanje Beogradski pobednik, kao i domaća glumačka diva Mira Banjac, kojoj će to nagradu uručiti na otvaranju Uliks Fehmiu, glumac i sin legendarnog Bekima Fehmiua, kome je i posvećen 48. Fest

Festivalski sajt je fest.rs, a program se nalazi i u Kalendaru portala SEEcult.org, odnosno u prilogu (pdf).

(SEEcult.org)