Bredine lekcije
Simpozijum posvećen velikoj jugoslovenskoj i evropskoj umetnici Bredi Beban (1952-2012) biće održan 22. aprila u Studiju Tommaseo u Trstu, a ponudiće jedinstven pogled na njen život i rad, te istaći značaj i uticaj njenog umetničkog dela i pedagoških aktivnosti na umetnike i umetničke prakse danas.
Simpozijum “Bredine lekcije” prvi je takav događaj u Italiji, a organizuje ga Trieste Contemporanea, u saradnji s kustoskinjama Anom Čavić i Dubravkom Cherubini, koje su bile i dugogodišnje prijateljice Brede Beban.
Uz učešće kustosa, teoretičara, istoričara umetnosti i drugih profesionalaca u polju savremene umetnosti, simpozijum će istražiti teme kao što su umetnost i etičnost ili fotografija na margini velikih priča o geografiji i politici, koje su u bliskoj vezi sa radom Brede Beban.
Među učesnicima su najavljeni performans umetnica Ana Čavić iz Londona, rođena u Jugoslaviji, koja razvija i samostalnu karijeru i članica je umetničkog dua Ladies of the Press*, istoričar fotografije i kustos Miha Colner iz Slovenije, koji je od 2006. do 2016. radio kao kustos i programski koordinator Centra za savremenu fotografiju Photon u Ljubljani, te autor i izdavač Mario Flecha iz Britanije, poreklom iz Argentine, koji je vodio Mario Flecha galeriju u Londonu (1987-1992) i Mario Flecha Space u Džafri u Katalunji, gde je osnovao i Bijenale savremene umetnosti. Učestvuje i italijanska umetnica, novinarka i modna dizajnerka Fiora Gandolfi, kustoskinja Muzeja savremene umetnosti u Zagrebu Martina Munivrana, slovenački pisac i reditelj Marko Sosič iz Trsta, te direktorka Instituta za savremenu umetnost u Zagrebu Janka Vukmir, autorka mnogobrojnih publikacija o savremenoj umetnosti objavljenih u Hrvatskoj i na međunarodnom nivou.
U saradnji sa Slejd školom za umetnost Univerzitetskog koledža u Londonu, biće prikazani odlomci snimljenog predavanja Brede Beban, održanog 2008. godine na toj obrazovnoj intituciji, a tim povodom će specijalno biti preikazan i njen čuveni film “The most beautiful woman in Gucha” iz 2006. godine, snimljen na Dragačevskom saboru trubača u Guči u Srbiji.
Breda Beban bila je istaknuta umetnica, filmska autorka, kustoskinja i producentkinja, koja se u umetničkom radu bavila savremenim pojmovima subjektivnosti i emocija koje se javlјaju na marginama velikih priča o geografiji, politici i lјubavi. Filmovi i fotografije Brede Beban smatraju se jedinstvenim izrazom intimnosti, ranjivosti i autentičnosti.
Rođena u Novom Sadu u nekadašnjoj Jugoslaviji, Breda Beban je odrasla u Makedoniji i Hrvatskoj. Slikarstvo je studirala na Akademiji likovnih umetnosti u Zagrebu.
Karijeru je započela kao slikarka i umetnica performansa, a sredinom 80-ih, kada je srela svog kasnijeg životnog i umetničkog partnera Hrvoja Horvatića, počela je da radi na filmu, videu i fotografiji.
Nakon izbijanja rata u bivšoj Jugoslaviji 1991. godine, Breda Beban i Horvatić izbegli su zajedno iz Hrvatske, putujući najpre od mesta do mesta da bi se konačno skrasili u Londonu, gde su nastavili da rade zajedno sve do Horvatićeve prerane smrti 1997. godine.
Život emigranta, bez doma, prijatelja, na ivici egzistencije, kao i česta menjanja mesta boravka - od Italije, preko španske obale, do Južne Amerike i Argentine, Kanade i povratka u Evropu, odnosno Veliku Britaniju – doneli su nova životna iskustva i postali provokativne teme za umetnost Brede Beban.
Radeći samostalno i/ili u saradnji sa drugim umetnicima i sineastima, napravila je brojne radove koji su izlagani u najznačajnijim muzejima savremene umetnosti u Evropi i SAD, kao što su Tejt Modern u Londonu, Muzej moderne umetnosti (MoMA) u Nјujorku, Muzej kraljice Sofije u Madridu.
Pored umetničkog rada, bogate izlagačke prakse na samostalnim i grupnim izložbama širom sveta, među kojima je i Bijenale u Veneciji, Breda Beban je predavala multimedije na Umetničkoj akademiji u Stokholmu i prestižnom Halam univerzitetu u Šefildu, a bila je i kustos u nekoliko projekata, među kojima su izložbe “Imaginarni Balkan” (Šefild, Edinburg, Mančester, 2002) i “The Endless School” (2010), kao i onlajn projekat “Imagine Art After” – dijalog umetnika koji su emigrirali u Britaniju sa umetnicima, njihovim sunarodnicima, koji su ostali u svojim zemlјama.
Dosad najobimnije predstavljanje umetničkog opusa Brede Beban na prostoru bivše Jugoslavije bilo je 2014. godine, kada je u Kulturnom centru Beograda, a potom u Muzeju savremene umetnosti Vojvodine u Novom Sadu, te u Muzeju savremene umetnosti Republike Srpske u Banjaluci, održana izložba “Let’s call it love / Nazovimo to lјubav”, organizovana u saradnji tih ustanova sa portalom SEEcult.org, a realizovana je lјubaznošću porodice Brede Beban i Kalfajan galerije iz Atine-Soluna.
Izložba “Let’s call it love / Nazovimo to lјubav” pružila je celovit uvid u multimedijalni opus Brede Beban, uključujući i njene najvažnije video radove i filmove nastale u emigrantskom periodu – od 1992. godine i odlaska iz ratom zahvaćene bivše Jugoslavije do prerane smrti u aprilu 2012. u Londonu.
Trieste Contemporanea priredio je omaž Bredi Beban i u septembru 2012. godine, u saradnji sa festivalom I Mille occhi u Trstu, a program je obuhvatio projekciju njenih pet filmova “My Funeral Song” i izložbu “Avantura realnog” (The Adventure of the Real), čiji su kustosi bili Dubravka Cherubini i Branko Franceschi.
*Foto: Ferdy Carabott
(SEEcult.org)
