Brod je iznutra potonuo

Novosadska umetnica Mia Ćuk predstavlja se u galeriji Artget Kulturnog centra Beograda izložbom “Brod je iznutra potonuo” - instalacijom kojom nastavlja istraživanja, odnosno razotkrivanja fenomena fotografskog medija.

Mia Ćuk i novim radom, koji će biti predstavljen od 6. jula, problematizuje metodologije reprezentacije fotografije i uvodi strategiju povlačenja iz polja predstavljačkog, naveli su umetnički direktori Artgeta u 2017. godini, istoričari umetnosti Slađana Petrović Varagić i Miroslav Karić.

Mia Ćuk od početka svoj rad idejno i problemski razvija oko pitanja šta podrazumeva i šta znači uopšte fotografsko danas, zanimajući se najpre za rubove područja u kojima se fotografija definiše, interpretira i prikazuje. Njen rad je u tom pogledu radikalno preispitivački prema konvencionalnim fotografskim pristupima i više je usmeren ka iznalaženju novih i drugačijih vizuelnih izraza kroz koje bi bilo moguće razmatrati fotografiju u njenim suštinskim značenjima ali i potencijalima kao društvene, kulturne i umetničke prakse.

Iskorak iz očekivanih ili pretpostavljenih načina i okvira u produkciji i izlaganju fotografske slike otvoriće za Miu Ćuk polje mogućnosti u eksperimentu i testiranju granica šta jeste fotografsko i kada to prestaje da bude.

Kontinuirana instalacija predstavljena na izložbi u Artgetu nastala je u okviru procesa kojim se, putem jednostavog postupka kontakt-kopiranja fotografskog sadržaja i njegovog brisanja, sakriva izloženo. Rad uključuje slučajno pronađeni arhivski materijal sa gotovo stotinu negativa (portreta) na staklu, nepoznatog autora i porekla, za koje se pretpostavlja da su nastali u nekom fotografskom studiju tokom 30-ih godina XX veka. Kontakt-kopije koje umetnica u dužem vremenskom periodu produkuje u kućnim uslovima postaju deo rutinizirane svakodnevne radnje, ali i konceptulano integralan i značajan deo rada. Sam čin neprestanog kopiranja direktnim postavljanjem staklenih negativa preko fotografskog papira prati proces brisanja, koji autorka namenski uvodi i razvija upornim korišćenjem greške. Upotreba greške kao metoda podrazumeva da se foto-papir koristi bez upotrebe fiksira, a autorka postupak intencionalno ponavlja iznova bez želje da se greška prevaziđe. Sam izbor foto-papira kao materijala za Miu Ćuk ostaje važan prevashodno i zbog njegovih različitih svojstva koja se ogledaju u kapacitetima da sliku razvije, ali da je u isto vreme i proguta, ukoliko se ovaj proces ne zaustavi fiksiranjem.

Tenzija i neizvesnost koje sam proces generiše između mogućnosti reprezentacije slike i njenog materijalnog gubitka otvara polje eksperimenta. Fiksiranje se ne doživljava kao proces koji je imanentan prirodi samog materijala i iz tog razloga se namerno izostavlja. Osvetljavanjem i eksponiranjem, zabeležene predstave u tom procesu vremenom menjaju boju, blede i nestaju, dok se kontakt-kopije savijaju i postaju krhki objekti umesto reprezentativne jasne slike koje su zabeležile određeni trenutak u prošlosti.

Kako ukazuju kustosi izložbe, tome treba dodati i dva korenspodirajuća punkta u postavci, “nemu” slajd-projekciju u funkciji “hvatača” senki zatečenog galerijskog mobilijara i arhivsku kutiju sa “pohranjenom” projekcijom fotografija čiji se sadržaji u obrisima tek naslućuju.

“Uvođenjem označiteljskih i simboličkih potencijala izabranog tehnološkog postupka, materijala, naglašavanjem interiornosti fotografske slike i nekih minimalnih procesa koji leže iza njenog prikazivanja, korišćenjem greške kao osnovnog principa u nastanku rada, implementiranjem arhivske građe ne kao naracijskog elementa i istorijskog spekulativnog dokumenta, već kao prostora kontradiktornosti između čuvanja i nestajanja, Mia Ćuk na neposredan način u fokus postavlja mnoga pitanja koja se najpre tiču odnosa prema posmatranju i čitanju fotografije…”, naveli su Slađana Petrović Varagić i Miroslav Karić.

Jedna od tema kojom se umetnica bavi u okviru nastanka tog rada jeste i traganje u polju teksta i interesovanje za tekstualnost fotografije. Tako unutar same instalacije, aproprijacija lista iz knjige Ortegina klepsidra Silvije Monros-Stojaković, koji se tu našao naknadno odštampan sa namerom da čitaoca uputi na ispravku slovnih i jezičkih grešaka u određenom izdanju, postaje važan konceptualni zamajac sa jedne strane u onome što autorka sprovodi kroz ceo rad kao suptilan i istovremeno subverzivan gest u percepciji i interpretaciji vizuelnih/fotografskih sadržaja, a sa druge u propitivanju mogućnosti simultanog odnosa teksta i fotografije.

U tom još uvek otvorenom i kompleksnom eksperimentu, u kojem i sam izlagački prostor postaje konstitutivni element rada, Mia Ćuk usvajanjem strategije odmicanja od predstavljačkog - odabirom fenomena greške i neuspeha za poetički iskaz, zapravo, uključuje brojne označitelje tihe kritičke promisli, neophodnih redefinisanja i novih sagledavanja u reprezentacijskim formatima i tumačenjima fotografskog medija, istakli su Slađana Petrović Varagić i Miroslav Karić.

Mia Ćuk (1988) završila je osnovne studije fotografije na novosadskoj Akademiji umetnosti, a diplomu mastera fotografije stekla je na univerzitetu Vestminster u Londonu, u klasi profesora Dejvida Bejta.

Učestvovala na brojnim izložbama u Srbiji i inostranstvu.

Dobitnica je stipendije “Dositeja” Fonda za mlade talente Srbije za postdiplomske studije u inostranstvu. Dvostruka je finalistkinja prestižne nagrade “Dimitrije Bašičević Mangelos” (za 2016. i 2015. godinu).

Jedan je od osnivača platforme Dust Studies, gde sa grupom umetnika sarađuje na istraživanju prostora grada, njegovih nepredviđenih površina i zaboravljenih detalja.

Izložba “Brod je iznutra potonuo” biće otvorena do 27. jula, uporedo sa izložbom “Neoplanking” Dragana Vojvodića u Likovnoj galeriji i projektom “Put predmeta” internacionalne grupe umetnika u prostoru Podroom KCB-a.

(SEEcult.org)