Čemu poezija?
Mesto i način vrednovanja savremene poezije u obrazovnom sistemu i medijima u Srbiji u fokusu su manifestacije koju Kulturni centar Beograda organizuje od 20. do 23. marta povodom Svetskog dana poezije, a okupiće autore iz Srbije, regiona i drugih evropskih zemalja.
Manifestacija Svetski dan(i) poezije, a postaviće javno pitanje zašto su (srpski) školski programi nastave književnosti anahroni u odnosu na potrebe mladih, kao i u odnosu na aktuelnu kvalitetnu poetsku produkciju.
Prema navodima organizatora, uticaj književnosti i pisaca značajno je umanjen u savremenim društvenim sistemima, što nameće preispitivanje njihovih uloga u društvu. Neoliberalni koncepti, konzumeristički principi i medijski imperativ “ozabavljene kulture” dodatno su udaljili književnost, a posebno poeziju, kao uostalom i mnoge druge umetničke i humanističke prakse, iz referencijalnog polja javnosti (izdavaštvo, mediji, vidljive kulturne manifestacije...). Čak i u obrazovnom sistemu kao naizgled jedinom vidljivom segmentu društva u kojem je poezija prisutnija (zahvaljujući obavezi propisanoj kurikulumom), pesništvo se tretira u najvećoj meri kao istorijska kategorija.
Pristup proučavanju književnosti u srednjoškolskom obrazovanju u Srbiji uskraćuje praćenje savremene pesničke scene koja je po jeziku i odnosu prema stvarnosti najbliža mladima, što je čini pogodnom za prenošenje određenih poruka, za izgrađivanje veštine pisanja, odnosno književnog ukusa, za bolje samorazumevanje, kao i za senzibilizaciju mladih u pravcu boljeg razumevanja (prednosti i problema) suživota u društvenoj zajednici.
Pobrojani razlozi samo su delimičan odgovor na ovogodišnji slogan manifestacije “Čemu poezija?”, čiji je koncept osmislio pesnik i srednjoškolski profesor Petar Matović.
Smatrajući da su potencijali i osobine savremene poezije potpuno neiskorišćeni, te da je školski sistem ujedno najširi krug potencijalnih aktivnih čitalaca, iz kojeg se formiraju i budući autori, organizatori manifestacije stoga će predstaviti pesnikinje, pesnike, kritičarke i kritičare, teoretičare kulture i aktiviste u domenu obrazovanja i kulture od kojih su neki i sami deo obrazovnog sistema, verujući u društvenu produktivnost osavremenjenih nastavnih planova i metodologija rada “sa” i “na” poetskim/književnim tekstovima.
Druga fokus-tema ovogodišnje manifestacije biće medijska slika kulture, odnosno poezije.
Javni diskurs o prisustvu i tretmanu sadržaja književnosti/poezije na televiziji, radiju i u štampanim medijima neophodan je, uprkos činjenici da u aktuelnom ekonomsko-političkom trenutku u Srbiji, koji karakteriše izrazita komercijalizacija medija i sumnja javnosti u vezi sa postojanjem/nepostojanjem cenzure, takva pitanja mogu delovati neproduktivno.
Festival će stoga ugostiti i strane autorke i autore čiji je deo aktivnosti usmeren ka povećanju prostora za poeziju i književnost u medijima (televizija, radio, štampani mediji), na digitalnim društvenim mrežama, odnosno kroz standardne štampane književne magazine koji, u evropskim razmerama, imaju velike tiraže.
Uz brojne autore iz Srbije, među stranim učesnicima manifestacije najavljeni su: Aleš Debeljak iz Slovenije, Adam Boržič (Borzicz) iz Češke, Tadeuš Dambrovski (Tadeusz Dobrowski) iz Poljske, Kozmin Perta (Cosmin) iz Rumunije, Nikola Madžirov iz Makedonije, Jolanda Kastanjo (Yolanda Castaño) iz Španije, Arvis Viguls iz Letonije, Mariana Jungmajer (Marianne Jungmaier), Tomas Havlik, Ketrin Homstrejt (Kathrin Hoemstreit), Markus Dejzenberger (Deisenberger) iz Austrije, Deidra Malruni (Deidre Mulrooney) iz Irske i Đani-Gregori Forne (Gianny-Gregory Fornet) iz Francuske.
Dosadašnja izdanja tog festivala omogućavala su da se poezija, osim u oficijelnim institucijama kulture, čuje/izgovori/odigra i ispred zgrada u kojima su nastajala najznačajnija dela srpske književnosti, na ulicama, trgovima, krovovima zgrada, pijacama, u parkovima, supermarketima, prodavnicama odeće, javnom prevozu…
Ove godine pesnici će kreirati atmosferu u kojoj su mladi ljudi glavni protagonisti, na mestima gde provode najviše vremena, a to su, pre svega škole, ali i neki od beogradskih klubova – prostora koje mladi posećuju sa najviše strasti i interesovanja.
Sajt KCB-a je kcb.org.rs, a program manifestacije nalazi se i u Kalendaru portala SEEcult.org, kao i u PRILOGU
(SEEcult.org)
