Čije je ljudsko (vlastito) telo?
Umetnica Jelena Trajković Popivoda predstavlja u Likovnoj galeriji Kulturnog centra Beograda ambijentalnu instalaciju “Vortex” – audio-vizuelnu koreografiju čiji su glavni protagonisti nage ženske figure naglašenog mišićnog tonusa, bez izraženih individualnih karakteristika. U njih je stoga moguće upisati slikarkin autoportret, ali i bilo koju drugu ljudsku jedinku.
Audio-vizuelna koreografija odvija se kroz šest vizuelnih polja, odnosno u šest činova, koji se nižu u formi spirale, koja se očitava kao sublimat večitih vrtloženja, ljudskog uzdizanja, rasta i slobodnog pada. Kompleksno tkivo tog ozvučenog ambijenta sazdano je od različitih značenjskih slojeva i citata.
Žensko telo uzeto je kao univerzalni simbol savremenog sveta, ali i celokupnog čovečanstva. Telesnost je pritom pozicionirana kao natpolna kategorija, a ples je iskonska nit koja povezuje i prožima ljudska obličja i njihovo kretanje kroz vreme.
Predstave tela su u mirovanju, snu, pokretu, trku, sedenju, letu, skoku, padu, grču, opisujući životni tok. Svaki čin ove koreografije doslovno i jeste kadar iz jedne plesne izvedbe: od Isidore Dankan i Mage Magazinović, preko Bolera, zatim plesnih trupa koje kombinuju borilačke veštine i jogu, do Pine Bauš i “Olimpa” Jana Fabra. Ti se kadrovi u suodnošavanjima izvijenih prozirnih tabli preklapaju, uspostavjajući novu igru pokreta i senki, stvarajući nove međuodnose, ali i interakcije sa posmatračem, navela je Danijela Purešević u tekstu povodom izložbe, primećujući da sekvencijalna naracija audio-vizuelne koreografije “Vortex” poseduje dramatiku i dramaturgiju reljefnih predstava na zabatima antičkih hramova. Osim toga, naglašeno je antičko poimanje tela, spartanski duh, ritualnost, što dovodi do reminiscencija na kult tela kakav je negovan, recimo, u filmovima Leni Rifenštal (Olimpija). Takođe, postavka Vortex podseća da čovek kroz čitavo svoje postojanje vodi borbu za pravo nad vlastitim telom i da je ekonomija tela jedna od suštinski važnih civilizacijskih odrednica.
“Stigli smo do 21. veka sa nerazjašnjenim pitanjem – čije je ljudsko (vlastito) telo? Upravo tu paradoksalnu nerazrešenost Jelena Trajković inscenira postavkom Vortex”, navela je Danijela Purešević. Umetnica, kako je dodala, strogoj, kontrolisanoj, proračunatoj i arhitektoničnoj strukturi ambijentalne konstrukcije suprostavlja slobodu pokreta i oslobođenost tela sugerišući da savremeni čovek, zetečen i okovan u "nepomičnosti vratolomne brzine" treba da se vrati uzorima antičkog čoveka, njegovim vrednosnim i etičkim principima, ne bi li ponovo uspostavio temelje ravnoteže tela i duha, te da prateći logiku prirode ona treba da ga dovede do nove humanosti.
Jelena Trajković Popivoda, rođena 1980. u Kraljevu, diplomirala je i magistrirala na Fakultetu likovnih umetnosti u Beogradu, na odseku slikarstva u klasi prof. Čedomira Vasića. Doktorske umetničke studije odbranila je na temu “Dekonstrukcija osećaja tragizma savremenog čoveka” ambijentalnom instalacijom pod mentorstvom prof. Radomira Kneževića.
Još na studijama počela je da istražuje različite medije vizualnog izražavanja i moduse osvajanja prostora u kojem umetničko delo postoji. Radi u mediju klasičnog crteža, slikarstva, koji su njena glavna preokupacija, ali i slike – objekte, svetlosne i ambijentalne instalacije, multimedijalne umetničke projekte.
Na Fakultetu umetnosti u Nišu angažovana je u zvanju docenta na predmetu Crtanje i slikanje od 2012.
Izlagala je na 30 samostalnih i na brojnim grupnim izložbama u zemlji i inostranstvu. Učestvovala je u radu mnogobrojnih likovnih kolonija, radionica, seminara i tribina. Član je ULUS-a od 2005. godine, a živi i radi u Nišu i Beogradu.
Izložba “Vortex” biće otvorena od 14. februara do 3. marta.
U okviru pratećeg programa, za 23. februar najavljeno je vođenje Jelene Trajković Popivode i autorke postavke Vaske Kulić kroz izložbu. Takođe, vođenje će biti organizovano i 2. marta, kao i kroz ostale izložbe u KCB-u.
*Slike na transpartenim folijama
(SEEcult.org)
