Doba heroja
Narodni muzej Crne Gore predstavlja od 4. avgusta u Ateljeu Dado na Cetinju izložbu “Doba heroja”, koja je posvećena stogodišnjici Oktobarske revolucije, a obuhvata radove crnogorskih i jugoslovenskih umetnika nastale nakon Drugog svetskog rata do kasnih 60-ih.
Izložba “Doba heroja – iz kolekcije Narodnog muzeja Crne Gore” obuhvata radove koji u ikonografskom smislu tematizuju Narodnooslobodilačku borbu i period izgradnje socijalističkog društva.
Na izložbi su predstavljeni radovi: Mila Milunovića, Petra Lubarde, Miloša Vuškovića, Milana Božovića, Aca Prijića, Sava Radulovića, Antona Lukatelija, Marka Brežanina, Ivana Medara i Ivana Sabolića.
Revolucionarni zanos, duh kolektiviteta i vera u istorijsku misiju socijalističkog društva, koji su obeležili posleratni period, bili su karakteristični i za umetnost od koje se zahtevala vaspitno-pedagoška uloga. U poleratnim godinama podrazumevao se visok stepen srodstva revolucionarnog romantizama i socijalističkog realizma koji su zagovarali “herojski idealizam” figure, jer se jedino tako mogla predstaviti istina o novom čoveku. Tokom vremena, doktrinarni pristup umetnosti počeo je da labavi, ali je veliki broj umetnika, koji su iskusili ratne strahote, a potom i veru u ideal napretka novog društva, nastavio kontinuirano ili sporadično da se bavi reavolucionarnom tematikom, prilagođavajući je svojim likovnim poetikama, navela je kustoskinja Ljiljana Karadžić.
Ivan Medar
Umetnički dometi, kako je dodala Ljiljana Karadžić, nisu zavisili od programske sadržine dela, već od snage talenta i autorske autentičnosti svakog stvaraoca ponaosob. Socijalistički realizam u tom periodu i njegovi zakasneli odjeci u narednoj deceniji nije bio samo doktrinarna umetnost nametnuta od vlasti koja proizvodi očekivane ideološke sadržaje, i koja je represivno cenzurisala slobodu i kreaciju, kako se često pojednostavljuje i posmatra jednostrano, već je bio i izraz lične volje umetnika i njihove iskrene pripadnosti društvu i posvećenosti idealu socijalne pravde.
Zbog toga je, kako je navedeno, “neophodna kritička istraživanja složenog konteksta u kojem je nastajala ta umetnost kako bi se izbegli - sa jedne strane neoliberalni pogled i nacionalistički diskurs koji poništava njene vrednosti, a sa druge - nostalgična glorifikacija i bezuslovna afirmacija obojena salonskim levičarenjem”.
Miloš Vušković
Izložba će biti otvorena do 10. septembra, a ulaz je besplatan.
*Rad na vrhu: Anton Lukateli
(SEEcult.org)
