Dokumentarci 18. Interakcije o odlivu mozgova
Međunarodni studentski filmski kamp “Interakcija”, koji 18. godinu već organizuje u Zapadnoj Srbiji Nezavisni filmski centar “Filmart”, počeo je okupljanjem petnaestoro studenata filmskih akademija iz celog sveta u Beogradu, a nakon uvodne radionice, učesnici su otputovali u Čačak, Užice i Požegu, gde će snimiti tri kratka dokumentarna filma na temu “Odliv mozgova”.
Uvodna radionica 18. Kampa “Interakcija” tradicionalno je počela u Kulturnom centru Beograda, u čijoj će bioskopskoj dvorani nova tri dokumentarca biti prikazana 23. avgusta, nakon premijere na drugom izdanju Festivala kratkog dokumentarnog filma koji NFC “Filmart” organizuje od 16. do 23. avgusta istovremeno u Čačku, Užicu i Požegi.
Studenti iz 12 zemalja - Argentine, Brazila, Francuske Polinezije, Holandije, Indije, Izraela, Kine, Kolumbije, Nemačke, Švajcarske, Španije i Srbije, podeljeni u tri ekipe, u narednih sedam dana pronaći će priče i snimiti dokumentarce na temu odliva mozgova.
Srbija je u Evropi, sa zemljama Zapadnog Balkana, na vrhu liste po iseljavanju mladog obrazovanog stanovništva. Popis iz 2022. godine pokazuje najveći pad broja stanovnika u Šumadiji i Zapadnoj Srbiji (196.906 ljudi). Čačak, Užice i Požega suočavaju se sa problemom odliva mozgova u okviru unutrašnjih i spoljašnjih migracija, što ove sredine suočava sa teškim demografskim i ekonomskim posledicama. Učesnici “Interakcije” će kroz dokumentarni film, u interakciji sa meštanima ova tri grada, progovoriti na ovu temu.
Nakon snimljenog materijala za filmove, sve tri ekipe će se okupiti u Čačku, gde će do 21. avgusta montirati filmove. Produkcija filmova se odvija od mentorstvom izrealskog reditelja Efima Graboja, dokumentariste iz Izraela i autora nagrađivanog kratkog dokumentarca “Dolina vladara”, koji je i sam bio učesnik “Interakcije”.
Užičku ekipu prevodi izraelsko-švajcarska rediteljka Jarden Malka Bone, koja pohađa diplomske studije na filmskom departmanu Minshar umetničke škole u Tel Avivu, s fokusom na režiju i montažu igranog i dokumentarnog filma.
Čačansku ekipu predvodi rediteljka dokumentarnih filmova i montažerka Korali Gordon iz Francuske Polinezije. Trenutno, u pauzi studija, uz podršku Francuskog nacionalnog centra za kinematografiju, Korali Gordon režira svoj kratki dokumentarni film u Egiptu.
Treću ekipu učesnika, koja će boraviti u Požegi, predvodi Bohao Liu iz Kine, koji je diplomirao filmsku režiju i dramaturgiju na Univerzitetu u Njujorku i Londonskoj filmskoj školi (LFS). Njegov diplomski film, kratkometražni dokumentarac “Orlovo utočište” (Eagles Rest) iz 2021. godine osvojio je u Liangšanu studentskog Oskara, Emi nagradu, kao i nagradu Američkog udruženja reditelja (DGA). Takođe, njegov kratki hibridni film “Dok raketa čeka na lansiranje” (When a Rocket Sits on the Launch Pad) prikazan je ranije ove godine na na Berlinalu u takmičarskoj selekciji Generation 14plus. Bohao Liu trenutno završava doktorske studije iz filmske teorije i prakse u Parizu.
Pored troje reditelja, učesnici 18. Kampa “Interakcija” u sektorima kamere, montaže, zvuka i produkcije su: snimatelji Kamilo Viljamizar Plazas iz Kolumbije, Jovana Berar iz Srbije i Manas Krišna iz Indije; studentkinja Luisa Navka iz Nemačke, Argentinac Ignasio Banjol Leal i Marijana fon Zekendorf Asis iz Brazila su snimatelji i dizajneri zvuka, a montažu filmova će potpisati Tai Inbar iz Izraela, Pablo Biedma Nunjez iz Španije i Navaš Ali Tiruvalur iz Indije. Organizatori ekipa su studenti produkcije iz Beograda Nikola Pavlović i Nikola Petrović, kao i Tara Milošević, studentkinja iz Holandije.
Podršku učesnicima u svim fazama pruža tim Kampa "Interakcija”, kao i članovi lokalnog saveta Interakcije (Jasminka Đurić Lalović, Dušan Darijević, Zoran Filipović) u sva tri grada.
Učesnicima Kampa pridružiće se od 16. avgusta u Čačku učesnici 11. Radionice dokumentarnog filma, programa Teen Doc, IVA.lab i Meet2Talk, a tada će biti i otvoren drugi Festival kratkog dokumentarnog filma, što ovogodišnji program “Interakcije” čini dosad najobimnijim.
Jedinstven edukativni segment “Interakcije” je i Radionica dokumentarnog filma koja će u 11. izdanju okupiti od 16. do 23. avgusta 28 filmskih profesionalaca iz 15 zemalja (Brazila, Finske, Francuske, Hrvatske, Holandije, Indije, Irana, Izraela, Italije, Kazahstana, Malte, Rumunije, Španije, Slovenije i Švajcarske), koji će imati priliku da kroz program predavanja unaprede znanja i veštine iz kreativnog dokumentarnog filma, kao i da kroz konsultacije sa tutorima radionice razvijaju svoje projekte.
Predavači 11. Radionice “Interakcija” su programerka brojnih festivala, predavačica i nagrađivana autorka dokumentarnih filmova Rada Šešić, selektorka takmičarskog programa dokumentarnog filma Sarajevo film festivala, zatim rediteljka dokumentarnih filmova, distributerka, konsultantkinja i glavna selektorka programa DocPoint festivala Inka Achte, distributer i osnivač kompanije Square Eyes Vauter Jansen i istaknuti dokumentarista Vladimir Perović, čiji su filmovi prikazivani i nagrađivani na najznačajnijim festivalima u svetu.
Poseban segment 11. Radionice dokumentarnog filma je Doc in Progress, u okviru kojeg će petoro učesnika, kroz individualne i grupne konsultacije, razvijati svoje projekte sa tutorima – Radom Šešić, Vladimirom Perovićem, Inkom Ache, Vauterom Jansenom i Nebojšom Slijepčevićem.
U želji da omogući i susrete publike, autora i učesnika, “Interakcija” je 2022. godine pokrenula i Festival kratkog dokumentarnog filma, za čije je drugo izdanje selektor i umetnički direktor Dejan Petrović, i sam nagrađivani autor, odabrao 22 ostvarenja u okviru takmičarskog i dva prateća programa (U fokusu i Interscreen).
Među 15 filmova u takmičarskom programu su i dobitnici prestižnih nagrada na IDFA, Sandensu, Kanskom festivalu, kao i kandidati za Oskara za najbolji kratki dokumentarac i za nagradu Doc Aliance Award.
Festivalski program U fokusu posvećen je delu istaknutog srpskog i jugoslovenskog reditelja i scenariste Puriše Đorđevića (1924-2022), koji je, pored velikog doprinosa domaćoj i svetskoj kinematografiji dugometražnim igranim filmovima, ostavio značajan pečat i kao autor više od 50 kratkih dokumentaraca, od kojih su neki prikazivani i nagrađivani na festivalima u Kanu i Veneciji. U okviru vantakmičarskog programa Interscreen, biće prikazani kratki dokumentarci učesnika Kampa i Radionice.
Filmove u takmičarskom programu ocenjivaće žiri koji čine: Urška Đukić (Slovenija), Inka Achte (Finska) i Luka Papić (Srbija). Nagradu obezbeđuje Sirogojno Company, a pored nagrade za najbolji film, biće dodeljene i nagrade publike i žirija mladih.
Otvaranje 1. Festivala Interakcija, Požega, 2022. Foto: Arhiva Filmarta
Novina “Interakcije 2023” je Teen Doc radionica, edukativni program namenjen srednjoškolcima iz Crne Gore, Bosne i Hercegovine, Severne Makedonije, Hrvatske i Srbije, koji žele da nauče više o kreativnom dokumentarnom filmu, da razvijaju sopstvenu kreativnost i sarađuju sa mladima iz zemalja regiona. Teen Doc radionica, pod sloganom “Za bolji region”, okupiće 16 tinejdžera sa kojima će kao mentori i predavači raditi reditelji, snimatelji, producenti i filmski radnici: Nebojša Slijepčević (Hrvatska), Ivan Čojbašić (Crna Gora), Elena Melončeli (Severna Makedonija), Aleksandra Mitrić-Štifanić (Bosna i Hercegovina) i Vesna Milosavljević, Petar Mitrić i Dejan Petrović (Srbija). Učesnici Teen Doc radionice činiće i žiri mladih Festivala “Interakcija”.
“Interakcija” sedmu godinu zaredom obuhvata i IVA.lab program (Inter_video_akcija laboratorija), koji je koncipiran kao platforma otvorena za različite kolaboracije i eksperimente u polju video umetnosti za vizuelne umentike iz Srbije i regiona. Ovogodišnji učesnici su Filip Markovinović i Nenad Pinter, koji će tokom “Interakcije” razvijati svoje projekte sa tutorima – istoričarima umetnosti Miroslavom Karićem i Slađanom Petrović Varagić.
Prateći program Meet2Talk (M2T), namenjem je svim učesnicima “Interakcije”, njihovom povezivanju, uspostavljanju novih kontakata i saradničkih odnosa, kao i otkrivanju novih pogleda na dokumentarni film kroz panel diskusije i razgovore.
Panele u okviru M2T programa, posvećene mladima i edukaciji, moderiraće Petar Mitrić i Vladimir Perović. U okviru prvog dela panela “Dokumentarni film – mladi i edukacija”, predstaviće se festivali i organizacije iz regiona: Underfill Podgorica, Prvi kadar Istočno Sarajevo, Winter Apricot Prilep, Kinoklub Karlovac, Atelje Varan i Kameo festival Čačak. U drugom delu panela u diskusiji će učestvovati: rediteljka i članica UO Udruženja dokumentarista DokSrbija Tea Lukač, kritičarka portala Filmoskopija Ana Filipović, reditelj, scenarista i predavač na Akademiji dramskih umetnosti u Zagrebu Nebojša Slijepčević, reditelj, selektor Filmskog festivala Herceg Novi i predavač na FDU na Cetinju Sead Šabotić i scenarista, reditelj, mentor i predavač na radionicama dokumentarnog filma Ateljea Varan Dragan Nikolić.
NFC “Filmart” realizuje “Interakciju 2023” u sklopu projekta “Prestonica kulture Srbije 2023 – Čačanska rodna” uz podršku Ministarstva kulture Srbije, Filmskog centra Srbije, Grada Čačka, Western Balkan Fonda, Cinnamon Filmsa i drugih partnera i sponzora.
*Foto sa uvodne radionice: Ana Melentijević
(SEEcult.org)
