Ekranizacija grčke literature
Jugoslovenska kinoteka i ove godine, kao prateću manifestaciju Sajma knjiga u Beogradu, predstavlja ekranizaciju zemlje-počasnog gosta, pa će publika imati priliku da vidi od 27. do 31. oktobra kako filmska dela drugih zemalja inspirisana grčkim mitovima, tako i ekranizacije grčkih autora, u kojima se preplitću talenti pisaca kao što su Kazancakis (Kazantzakis) ili Kavafi (Cavafy) sa majstorima iza kamere kao što su Kakojanis (Cacoyanis) ili Angelopulos (Angelopoulos).
Jugoslovenska kinoteka i ove godine, kao prateću manifestaciju Sajma knjiga u Beogradu, predstavlja ekranizaciju zemlje-počasnog gosta, pa će publika imati priliku da vidi od 27. do 31. oktobra kako filmska dela drugih zemalja inspirisana grčkim mitovima, tako i ekranizacije grčkih autora, u kojima se preplitću talenti pisaca kao što su Kazancakis (Kazantzakis) ili Kavafi (Cavafy) sa majstorima iza kamere kao što su Kakojanis (Cacoyanis) ili Angelopulos (Angelopoulos).
Grčka kultura i literatura se smatra jednim od stubova civilizacije, a generalna podela grčke literature, jedne od najdugovečnijih na planeti, podrazumeva starogrčki period (300 godine pne), predklasični (kojem pripadaju veliki epovi kao Ilijada i Odiseja), klasični (zlatno doba grčke tragedije i drame), helenistički (iz ere Aleksandra Velikog), rimski (iz vremena koje koincidira sa klasicima druge bazične evropske civilizacije), vizantijski (290-1453), moderni (posle 1453) i savremeni.
Program u Muzeju Kinoteke predstavlja kulturološku vertikalu koja zahvata dva i po milenijuma pisane reči i nešto više od jednog veka filma, a sastavni deo tog programa je i selekcija kratkih igranih filmova u saradnji sa Helenskim audiovizuelnim centrom (IOM), koja će biti prikazana 31. oktobra.
Program počinje ekranizacijama Euripida - filmom “Ifigenija” (1977) Majkla Kakojanisa (Michael Cacoyannis), u kojem igraju Tatjana Papamočou (Tatiana Papamoschou) i Irena Papas, a nastavlja se američkim filmom “Fedra” (1962) Žila Dasena (Jules Dassin), sa Melinom Merkuri (Mercouri) i Entonijem Perkinsom (Anthony) u glavnim ulogama. Biće prikazana i “Elektra” (1961) Majkla Kakojanisa (Mićael Cacoyannis).
Za 28. oktobar najavljeni su filmovi prema delima Sofoklea, Aristofana, Eshila... - italijanski “Kralj Edip” (1967) Pjera Paola Pazolinija (Pier Pasolini) sa Silvanom Mangano i Frankom Ćitijem (Franco Citti), “Herkul i kraljica Lidije” (1958) Pjetra Frančiskija, te “Avanture Odiseja” (1969) Franka Rosija (Franco Rossi), u kojem glavnu ulogu, pored Irene Papas, igra jugoslovenska zvezda Bekim Fehmiu.
Homer i mitovi tema su 29. oktobra, a biće prikazani “Crni Orfej” (1959) Marsela Kamija (Marcel Camus), “Odisejev pogled” (1995) Teodorosa Angelopulosa (Theodoros Angelopoulos), sa Harvijem Kajtelom (Harvey Keitel) u glavnoj ulozi, te američko-britanski hit “Troja” (2004) Volfganga Petersena (Wolfgang Petersen), sa holivudskom zvezdom Bredom Pitom (Brad Pitt) u jednoj od glavnih uloga.
Za 30. oktobar najavljeni su filmovi prema delu Nikosa Kazancakisa - “Onaj koji mora da umre” (1957) Žila Dasena, “Grk Zorba” (1965) Kakojanisa, sa Entonijem Kvinom (Anthony Quinn), Alenom Bejtsom (Alan Bates), te “Poslednje Hristovo iskušenje” (1988) Martina Skorsezea (Scorsese), u kojem igraju Viljem Dafo (Willem Dafoe) i Harvi Kajtel (Harvey Keitel).
Grčka će na 54. Sajmu knjiga u Beogradu, na kojem ima status počasnog gosta, predstaviti 12 pisaca, čije su knjige objavljene ove godine na srpskom, među kojima je i predsednik nacionalnog udruženja književnika Tanasis Valtinos, koji će se obratiti posetiocima i na otvaranju beogradske književne manifestacije 26. oktobra.
Sajt Sajma knjiga je www.beogradskisajamknjiga.com, a Jugoslovenske kinoteke je www.kinoteka.org.rs. Njihovi programi nalaze se i u Kalendaru Portala za kulturu jugoistočne Evrope SEEcult.org.
(SEEcult.org)
