Evokativno dejstvo
Izložba “Evokativno dejstvo” Vane Urošević iz Skoplja i Zorana Todovića iz Beograda biće otvorena 1. oktobra u MC galeriji u Njujorku, a osim radova to dvoje umetnika, koji su posvećeni preispitivanju kulture pamćenja, obuhvata i deo fotografskog ciklusa beogradske umetnice Marije Ćalić.
Izražajni pristup umetničkih i civilizacijskih nasleđa u evropskom i mediteranskom opsegu dat je na izložbi, čiji je kustos Nikola Šuica, kroz posredne tradicijske strukture, pripovesti i vizuelne registre zajedničkih dela.
Ciklus “Le cadavre exquis” Vane Urošević i Zorana Todovića povezuje se sa drugom celinom - sa strukturama i evokativnim slojevima fotografskog ciklusa “Stern-Berg” Marije Ćalić, premijerno predstavljenog na 57. Oktobarskom salonu 2018. godine u Beogradu.
Zamišljena kao dejstvo evokativnih odlika savremene umetnosti, izložba intenzivira potencijal likovnih dela kao stecišta senzibilnog promišljanja nagomilane i zasićene prošlosti, naveo je Šuica, profesor Fakulteta likovnih umetnosti u Beogradu.
Vana Urošević i Zoran Todović
“Teza je da se “od početka 21. veka, splet ideja izmenjenih i potisnutih tragova, pre svega kulturnog pamćenja, može postaviti u drugačijim značenjskim nivoima. Van direktnih komešanja koja dominiraju aktuelnom umreženom kulturom vizuelne umetnosti, pre svega platformama jalovih jadikovki nad globalističkim krizama, nasilju liberalnog kapitalizma i raznim ekološkim, ekonomskim i ideološkim sunovratima i neretko, i nažalost za savremenu umetnost, predvidljivim političkim aktivizmima koji postaju svrha samima sebi”, naveo je Šuica.
U tom cilju otkrivanje minucioznih pojedinosti sugerisanih i odabranih dela u raznim medijumima (crteži u vezu na tkanini, objekti i fotografije), čine “prenošenja u produktivne korpuse emotivnog saznanja i raznolikih pozivanja iz najšire matrice prošlosti”.
Po delima objedinjenim za izložbu, kako naglašava Šuica, “prepoznaju se emancipatorski pravci modernizma, otiskujući naše traumatizovano razdoblje društvenih i ekonomskih, klimatskih, kao i identitetskih kriza”.
Marija Ćalić
Izložba je zamišljena kao dejstvo evokativnih stvaralačkih svojstava savremene umetnosti iz vizure promena upravo balkanskih društava razrušene ili zapostavljene materijalne kulture.
“Automatizam i aktiviranje nesvesnog kroz dela Vane Urošević i Zorana Todovića ‘Le cadavre exquis’, kao derivat izvornog nadrealističkog postupka i nasleđa je igra pisanjem, crtanjem i utkanim vezom. Postupak novostvorenog istorijskog aktivizma: politike i intrige, dvorovi i predanje iz evropskog dvorskog hijerarhijskog poretka upisuju se kao zagonetke funkcionisanja današnjeg sveta i naših odnosa supremacije, koristi, zasićenosti, pođarmljivanja, prevazilaženja i uznemirenosti. Fotografski ciklus ‘Stern-Berg’ Marije Ćalić, donosi strukture i evokativne slojeve sa brdske lokacije astronomske opservatorije Zvezdare u Beogradu, podignute sredinom dvadesetih godina (XX veka). Polazno mesto za fotografske kolaže je platforma za imaginarnu putanju kroz teksture i slojeve, senke i odsustva, nadgrađujući memoriju nestalog mesta i izgubljene svrhe. Podignuta posle Prvog svetskog rata nemačkim ratnim reparacijama Kraljevini Srbiji, opservatorija kao naučni centar sa opremom instrumenata i teleskopom, postaje geopolitička osnova na pravcu umetničke izmene i skrivenih saznanja. Fotografski snimljene lokacije prožete su pojedinim kadrovima filma ‘Žena na mesecu’ (Frau im mond, 1929) Frica Langa prema mentalnom duševnim putovanju na ivici snoviđajnog”, naveo je Šuica u tekstu u katalogu.
U oba priloga izložbe “Evokativno dejstvo”, kako je dodao, radi se o “izražajnom zahvatu kroz dubine iskustva koje objedinjuje opažanja i razumevanja, prepoznavanja i gubitke, raznolike emancipacije, misterije i sugestije prostornih izmičućih sceničnosti, jednako istorijskog pamćenja i savremene sveprožimajuće neizvesnosti”.
Izložba je nastala kao inicijativa regionalne saradnje u predstavljanju rezultata u kulturi u inostranstvu, a podržali su je Ministarstvo kulture Severne Makedonije i Ministarstvo kulture i informisanja Srbije.
(SEEcult.org)
