Evropski okviri srpskog simbolizma
Izložba “Život – san – smrt. Evropski okviri srpskog simbolizma” u Galeriji Matice srpske u Novom Sadu, priređena u saradnji sa Narodnim muzejem u Beogradu, obuhvata 77 umetničkih dela iz nacionalnih i evropskih muzejskih i privatnih kolekcija.
Kroz devet celina (Život i Smrt, Tajni svet snova, Preispitivanje sopstva, Individualna religija i nova spiritualnost, U potrazi za mitom, Panteistička vizija sveta, Fatalna žena, Univerzalno stradanje i Nacionalna mitologija) izložba stvara iskaz o ključnim tematskim opredeljenjima, stilskim izborima i umetničkim dometima srpskog simbolizma, a svečano ju je otvorila 5. novembra ministarka kulture i informisanja i potpredsednica Vlade Srbije Maja Gojković koja je istakla da ta postavka predstavlja uvod u jedan od najznačajnijih projekata u oblasti kulture u Srbiji u narednoj godini, a to je program "Novi Sad - Evropska prestonica kulture".
Na izložbi su predstavljeni eksponati iz 17 muzejskih kolekcija iz Srbije, Hrvatske i Austrije, a među njima su dela Nadežde Petrović, Vlaha Bukovca, Ivana Meštrovića, Leona Koena, Franca Štuka, Đorđa Krstića, Paje Jovanovića...
Simbolizam, internacionalni umetnički pravac koji je obeležio evropsku umetničku scenu s kraja XIX i početkom XX veka, viđen je kao nezaobilazna tema u savremenoj nauci o istoriji umetnosti poslednjih godina u mnogim evropskim zemljama. Taj kompleksan pravac ujedinio je Galeriju Matice srpske u Novom Sadu i Narodni muzej u Beogradu na zajedničkoj realizaciji izložbe sa ciljem da se predstave osobenosti srpskog simbolizma sagledane kroz prizmu evropskih okvira.
Reprezentativna ostvarenja domaćih umetnika iz domaćih muzejskih (Narodnog muzeja u Beogradu, Galerije Matice srpske, Muzeja savremene umetnosti u Beogradu, Muzeja Jugoslavije, Muzeja grada Beograda, Jevrejskog istorijskog muzeja, Vojnog muzeja, Doma Jevrema Grujića, Narodnog muzeja Zrenjanin, Spomen-zbirke Pavla Beljanskog, Muzeja u Smederevu, Zadužbine kralja Petra Prvog Karađorđevića na Oplencu, Pravoslavne eparhije niške) i privatnih kolekcija, ilustruju proces prenosa tema i ideja evropskog simbolizma u okvire srpske likovne kulture, kao i tematsku raznolikost i osobenu poetiku srpskog simbolizma.
Najveći iskorak izložbe, kako su istakli organizatori, ostvaren je izlaganjem dela vodećih predstavnika evropskog simbolizma, poput Gistava Moroa, Odilona Redona, Franca Štuka, Rudolfa Jetmara, Adolfa Hiremi-Hiršla, Eduarda Vajta i drugih, koja dolaze iz Galerije Belvedere u Beču i hrvatskih muzeja (Muzeja za umjetnost i obrt i Nacionalnog muzeja moderne umjetnosti iz Zagreba, i Muzeja likovnih umjetnosti u Osijeku). Na taj način stvorena je mogućnost da se paralelno sagledaju dela evropskih i nacionalnih umetnika i time još jednom potvrdi da je srpska likovna umetnost integralni deo evropske umetnosti i kulture. Pored istorijskog pogleda, izložba donosi i primere savremene umetničke prakse čime se ukazuje na važnost simbolističkih ideja i njihovo univerzalno trajanje.
Otvarajući izložbu, ministarka Maja Gojković istakla je da neraskidivu vezu evropskog i srpskog simbolizma jača činjenica da su radovi izloženi "u gradu koji vekovima unazad uspešno promoviše evropske vrednosti, živi kroz njih, i koji je s punim pravom poneo prestižnu titulu prestonice kulture evropskog kontinenta".
"Putevi naše umetnosti, a posebno slikarstva, u prošlosti su se često ukrštali sa vodećim umetničkim tokovima i pravcima", rekla je Gojković i dodala da je taj spoj donosio dobrobit i srpskoj i ukupnoj evropskoj i svetskoj kulturi. „Kao i sa drugim pravcima koji su obeležili globalnu umetničku scenu u prethodna dva veka, takav je slučaj i sa simbolizmom“, dodala je Maja Gojković.
Izložbu prati istoimeni srpsko-engleski katalog čiji su autori prof. dr Igor Borozan i dr Snežana Mišić, muzejska savetnica Galerije Matice srpske, kao i Zbornik radova “Evropski okviri srpskog simbolizma”, takođe na srpskom i engleskom jeziku, u kojem su sakupljeni radovi devet stručnjaka iz oblasti istorije umetnosti, vizuelne kulture i književnosti, sa idejom da se u naučnom smislu celovito predstave osobenosti srpskog simbolizma.
Izložba je otvorena do 31. januara 2022.
Realizaciju izložbe omogućilo je Ministarstvo kulture i informisanja Srbije, a podršku u realizaciji pružili su Austrijski kulturni forum Beograd, DDOR osiguranje i UNIQA osiguranje.
*Foto: MKI
(SEEcult.org)
