Frljić na kraju MESS-a

Završnica 51. MESS-a u znaku je hrvatskog reditelja Olivera Frljića, koji učestvuje sa dve predstave, a obeležio je ovogodišnje izdanje tog međunarodnog pozorišnog festivala i polemikom s glumcem Emirom Hadžihafizbegovićem, u kojoj je dobio podršku MESS-a.

Završnica 51. MESS-a u znaku je hrvatskog reditelja Olivera Frljića, koji učestvuje sa dve predstave, a obeležio je ovogodišnje izdanje tog međunarodnog pozorišnog festivala i polemikom s glumcem Emirom Hadžihafizbegovićem, u kojoj je dobio podršku MESS-a.

MESS se završava 9. oktobra Frljićevim predstavama “Otac na službenom putu”, u izvođenju beogradskog Ateljea 212, i “Pismo iz 1920”, koprodukcijom MESS-a i Bosanskog narodnog pozorišta Zenica. U završnici MESS-a u Zenici, inače, gostuje Bitef teatar predstavom “Hipermnezija” Selme Spahić.

Frljićeva verzija “Oca na službenom putu” Abdulaha Sidrana, jedna od novih hit predstava Ateljea 212, biće izvedena u Narodnom pozorištu, dok će na sceni SARTR-a biti održana sarajevska premijera Frljićevog autorskog projekta “Pismo iz 1920”, zasnovanog na istoimenoj priči Ive Andrića.

Ta predstava je, međutim, nakon zeničke premijere na početku MESS-a, izazvala raspravu, i to zbog dela audio zapisa Hadžihafibegovićeve ratne monodrame “Godine prevare” koji je Frljić iskoristio.

Prema navodima Frljića, Hadžihafizbegović mu je zapretio telefonom da će, između ostalog, upasti na sarajevsku premijeru 9. oktobra, te da će, pošto se ne oseća dobro, učiniti nešto kako bi se i on tako osećao.

Frljić je rešio da upozna javnost sa tim pretnjama, navodeći u otvorenom pismu da mu je ceo telefonski razgovor sa Hadžihafizbegovićem “pokazao da taj bivši kantonalni ministar kulture, dobroćudno lice s reklame za mobilne telefone, nekadašnji pripadnik HVO-a i Armije BiH, slavljenik na čijem rođendanu se okupilo trista zvanica iz cele bivše Jugoslavije, bivši član Stranke reformskih snaga i aktuelni član Stranke demokratske akcije, ima još jedno lice”.

“To je lice koje neodređenom prtnjom pokušava napraviti pritisak i umetničku cenzuru. Istu stvar je, ako se gospodin Hadžihafizbegović seća, 2008. godine pokušao napraviti upravnik Splitskog leta Milan Štrljić”, naveo je Frljić, podsećajući na problem koji je imao sa zabranom predstave “Bakhe” u kojoj je koristio snimak govora tadašnjeg hrvatskog premijera Ive Sanadera sa protesta za Mirka Norca 2011.

Prema navodima Frljića, radeći “Pismo iz 1920.” kao autorski projekat, za polazište nije uzeo nikakav dramski tekst, nego je predstava nastajala kroz istraživanje različite dokumentarne građe. Tako je otkrio i Hadžihafizbegovićevu monodramu.

“Nastala tokom rata, ona je sa ove vremenske distance sjajan dokument jednog vremena u kojem ratnohuškačka retorika eksploatiše patnju i negativne sentimente napaćenog bosanskog naroda. ‘Godine prevare’ Hadžihafizbegović završava sledećim pozivom: 'Zakuni se narode moj krvlju rahmetli Hajre Mešića i sakatom decom bosanskom, da halaliti više nikada nećeš. Ko halali, dabogda ga rođena deca proklela... Taj završetak, kao i cela monodrama, u predstavi su dovedeni u kontekst današnjeg društvenog realiteta BiH. U tom kontekstu glumci postavljaju pitanje na kojim temeljima počiva današnji suživot tri konstitutivna naroda, da li se proces pomirenja zaista dogodio, da li je uopšte moguć i pod kojim uslovima”.

Hadžihafizbegović je odgovorio Frljiću takođe preko medija, optužujući ga da je psovao i “bio u stanju koje nije normalno”, ali i da nema nameru da upada na premijeru.

"Zašto on moj obračun sa zločincima nad nedužnim ljudima u formi teksta, nastao pre 20 godina, tretira kao ostrašćen? Kakve to veze ima s mojim radom u regionu i pozivima na snimanje širom ex-Jugoslavije”, naveo je Hadžihafisbegović, preneli su sarajevski mediji.

Povodom te polemike, reagovala je i Direkcija MESS-a, navodeći da smatra da je reč o pritisku na umetničku slobodu i kreativnost.

Napominjući da je jedna od najvećih vrednosti MESS-a to što je poznat po tome da na njemu nema cenzure, diktata, niti ikakvih političkih imperativa, direktor Festivala Dino Mustafić izjavio je da se MESS ponosi činjenicom da će ga ove godine zatvoriti dve predstave, “dela jednog od najboljih i najintrigantnijih reditelja u regionu, Olivera Frljića, čije su predstave ogledalo njegovog ljudskog i umetničkog karaktera, koji odlikuje beskompromisnost u borbi za istinu“.

“Pokušaj diskreditovanja tako cenjenog i značajnog umetnika kao što je Oliver Frljić od strane kolege Emira Hadžihafizbegovića smatram neučtivim i pretećim, te je ispod svakog civilizacijskog nivoa javnog dijaloga“, naveo je Mustafić.

Frljić učestvuje 9. oktobra i na MESS Forumu na temu “Aspekti iskustva rata: percepcija pojma patriotizma u okolnostima odsustva nacionalnog identiteta”, koji moderira Bojan Munjin.

MESS se završava ceremonijom dodele nagrada, a veče uoči zatvaranja, u Narodnom pozorištu je uručen Zlatni lovorov venac za doprinos umetnosti teatra Jugoslovenskom dramskom pozorištu iz Beograda.

(SEEcult.org)