Galicija u fokusu 31. Palića

Španska regija Galicija biće predstavljena u tradicionalnom fokus programu 31. Festivala evropskog filma Palić (FEF), koji će biti održan od 20. do 26. jula na Paliću i u Subotici, a u toj selekciji biće prikazana tri dugometražna igrana ostvarenja i 12 kratkih filmova, u izboru selektora Viktora Paza Morandeire, filmskog kritičara i programskog selektora iz Španije.

U programu dugometražnih igranih filmova publika će moći da pogleda filmove “Ražene gljivice” rediteljke Hajone Kamborde, u kome glavna junakinja Marija mora da se krije od vlasti i napusti zemlju, nakon što u frankističkoj Španiji 1971. pomogne mladoj ženi u nevolji. Najavljen je i “Obod” Alberta Gracije, čija radnja počinje Damijanovim učešćem u televizijskom šou programu u kojem pobeđuje lojalnost. Film “Matria”, koji je režirao Alvaro Gago, prati život junakinje Ramone u malom galicijskom ribarskom selu, ispunjen svakodnevnom borbom i žrtvovanjima.

Selektor Viktor Paz Morandeira je o selekciji dugometražnih igranih filmova rekao da su se mnogi filmski stvaraoci u poslednjih nekoliko godina opredelili za rad u inostranstvu i njihovi filmovi su izvrsni, a u selekciji za 31. Palić usredsredio se na Galiciju, odnosno na priče koje se dešavaju na tom području i većinom su ispričane na lokalnom jeziku.

Obod, kadar iz filma

Povodom kratkometražne selekcije, naveo je da tri skorašnja dugometražna filma koegzistiraju sa velikim izborom kratkih filmova iz poslednje tri-četiri godine.

“Dok su prvi fikcija, drugi istražuju animaciju, dokumentarni film ili eksperimentalni film, oblasti u kojima Galicija ima zanimljiv niz filmskih stvaralaca”, naveo je Morandeira koji je odabrao filmove novih nada, kao što su Anšoz Fazans, Anita Piko, Marta Valverde, Mario Fernandes Filoj i Diego R. Abale.

Uz filmski program, galicijska rediteljka Karla Andrade će na Paliću održati radionicu “Arthouse celluloid cinematography” posvećenu snimanju i montaži filmova snimljenih 8mm kamerama, popularnim “super osmicama”.

Matria, kadar iz filma

Galicija je regija na severozapadu Španije, neposredno iznad Portugala, zemlje sa kojom deli istorijske i jezičke veze. Njena kinematografija, bez velikih resursa i sa nekoliko izuzetaka, nikada nije bila poznata po umetničkom umeću ili industrijskoj snazi. Ali, 2010. godina promenila je tu sliku. Te godine Oliver Laše prikazao je debitantski film “Svi ste vi kapetani” na Quinzaine des Cinéastes (Dvonedeljni program režisera) u Kanu.

Snimljen sa malo novca ali ogromnom inventivnošću, Lašeov film osvojio je nagradu FIPRESCI. Taj događaj označio je eksploziju onoga što je postalo poznato kao Novi galicijski film (Novo Cinema Galego), generaciju mladih reditelja koji su, vođeni modernim filmom i sa velikom željom za inovacijama u pogledu forme, na kraju stvorili niz filmova koji su osvojili najprestižnije međunarodne festivale. Ovo se ponovilo u Kanu, a zatim su usledili Berlinale, Lokarno, Sandens i Roterdam.

Lašeu su se pridružila imena kao što su Eloj Encizo, Luis Patinjo, Angel Santos, Šacio Banjo, Alberto Gracia, Karla Andrade i Hajone Kamborda.

U isto vreme, možda kao odgovor na tu spektakularnu naglu pojavu, komercijalnija filmska produkcija postala je temeljnija i profesionalnija.

Pojavilo se nekoliko reditelja koji, iako su birali narativniji film, nisu odustali od toga da ostave autorski pečat u veoma dobro izvedenim filmovima - Alvaro Gago je najistaknutiji među njima. Još jedan značajan element je upotreba regionalnog jezika, galicijskog, u mnogima od ovih dela. Ranije je bio marginalizovan kao narodni jezik u poređenju sa španskim, koji se smatra “kulturnijim”, pa ovi filmovi doprinose razbijanju stigme vezane za galicijski jezik.

Selekcija “Galicija u fokusu” podržana je od Galicijske agencije za kulturne industrije (AGADIC) i Instituta za kinematografiju i audiovizuelne umetnosti (ICAA).

Festival evropskog filma Palić podržali su Ministarstvo kulture Srbije, Pokrajinski sekretarijat za kulturu, javno informisanje i odnose sa verskim zajednicama Vojvodine, Grad Subotica, Evropska unija kroz potprogram Kreativne Evropa MEDIA, kao i mnogobrojni prijatelji i medijski partneri.

Sponzor - prijatelj Festivala evropskog filma Palić više od 20 godina je Gorki list.

Festivalski sajt je palicfilmfestival.com, a program se nalazi i u Kalendaru portala SEEcult.org, kao i u prilogu (pdf).

*Naslovna fotografija: Ražene gljivice - kadar iz filma

(SEEcult.org)