Granice sećanja

Gradske galerije Osijek predstavljaju od 10. februara izložbu novosadske umetnice Jelene Jureše “Mira, skica za portret” - dvokanalnu video instalaciju koja preispituje granice sećanja - kroz priču o jednoj ženi, jednoj porodici, jednoj zemlji - i tri rata.

Jelena Jureša tim projektom, koji je predstavljen ranije u Zrenjaninu, Zagrebu, Puli, Gracu, Beogradu… pripoveda o premreženosti ratnih okolnosti i individualnih ljudskih sudbina. Kombinovanjem videa i fotografija, arhivskog materijala, zapisa svakodnevnice i medijskih slika iz starih filmova, rad “Mira, skica za portret”, kako je navela kustoskinja Branka Benčić, pripoveda o prelamanju individualnih i kolektivnih povesti. Kontekst rada formira narativ o individualnoj sudbini jedne gotovo anonimne žene kroz koju se, vođeno specifičnom poetikom i senzibilitetom autorke, reflektuje čitavo stoleće.

Putem arhivske građe, fotografija i video materijala, korišćenjem i kombinovanim unutar specifično promišljenog modela prezentacije, oživljava se porodična istorija bosanskih Jevreja, Mirinih predaka, stradalih na najsuroviji način u logorima na tlu bivše Jugoslavije. Mirin život korespondira sa kratkim periodom mira i postojanja jedne države – stradala je 1990. godine u saobraćajnoj nesreći u okolini Pakraca, gde su ubrzo počeli nemiri koji su označili kraj Jugoslavije i početak rata.

Prema rečima Jelene Jureše, rad “Mira, skica za portret” kombinuje “istorijsko vreme sa svojim objektivnim tokom, koji se prelamaju kroz lične povesti koje su u prvom planu. Time se suptilno gradi odnos na relaciji individualno-kolektivno, te lično-povesno...”

Izložbu prati knjiga umetnika “Mira, Study for a Portrait” u izdanju Fotohofa iz Salcburga (2014), a na otvaranju će biti predstavljena i novoobjavljena knjiga “Mira, skica za portret” koja je strukturisana kao teorijska čitanka koja okuplja četiri teksta autorki: Branke Benčić, nezavisne kustoskinje iz Zagreba, kustoskinje Muzeja savremene umetnosti u Beogradu Une Popović, profesorke teatra, performansa i medijskih studija na Univerzitetu u Gentu Kristel Stalpaert (Christel Stalpaert) i američke višemedijske umetnice Sare Mendelson (Sarah Mendelsohn).

Knjigu će predstaviti Una Popović i Branka Benčić koja je, inače, i kustoskinja hrvatskog paviljona na predstojećem 57. Bijenalu u Veneciji, u kojem će se predstaviti Marko Marković i Tina Gverović.

Knjiga je objavljena u izdanju Gradskih galerija Osijek i MSUB-a, u čijem je Salonu u Pariskoj izložba “Mira, skica za portret” održana pre godinu dana.

Jelena Jureša rođena je u Novom Sadu, gde je diplomirala je na Akademiji umetnosti, a trenutno živi i radi u Belgiji, gde istražuje politike sećanja u okviru doktorskih studija na Fakultetu za umetnost i filozofiju Univerziteta u Gentu i Konzervatoriju KASK.

Kroz medije fotografije, video-instalacije i teksta, Jelena Jureša bavi se pitanjima identiteta, politikama sećanja i zaborava,  odnosom pomatrača i posmatranog, reprezentacijskih (ne)moći “slike”.

Izlagala je na samostalnim i grupnim izložbama u Srbiji, Austriji, Hrvatskoj, Sloveniji, Grčkoj, Italiji, Francuskoj i SAD. Boravila je na umetničkim rezidencijama u Parizu, Hyde Park Art Center u Čikagu, Q21 u Beču…

Izložba u osiječkoj Galeriji Waldinger biće otvorena do 26. februara.

(SEEcult.org)