Hercegnovski filmski festival – omaž prošlosti, pogled u budućnost

Filmski festival Herceg Novi - Montenegro film festival (FFHN – MFF) svečano je otvoren 1. avgusta na Kanli kuli pred gledalištem popunjenim koliko je dozvoljeno aktuelnim epidemiološkim merama, a prema navodima organizatora, samo to je i ukazivalo na okolnosti u kojima je 34. festivalsko izdanje pripremano i u kojima se realizuje. Sve drugo, svečana atmosfera, poruke, vatromet i magija odabranih filmova, podsećalo je na najbolje godine te manifestacije od nacionalnog značaja u Crnoj Gori, koju je otvorio jedan od doajena jugoslovenskog glumišta Petar Božović.

Pozdravljen burnim aplauzom, Božović je FFHN opisao kao “jedan beli pramac broda koji se zove kopno, čiji mornari idu diljem okeana sveta i donose svojim draganama, verenicama, pune kovčege ogrlica dijamantskih, svilenih tkanina. Na pramcu stoje mislioci, književnici, a ispred svih zamišljeni Ivo Andrić. Iza njih, tamo negde davnih godina, sećanje na izvanrednu slikarsku, umetničku školu koja je dala jednog slikarskog diva sa Cetinja, Dada Đurića. A iza njega jedno golobrado momče iz Ozrinića, gura se i posle mnogo godina donese svoju veliku baklju i upotpuni svetlost sedme umetnosti, dragi Živko Nikolić”.

Nikoliću je priređen i omaž, u okviru programa Jugoslovenski klasici 34. FFHN – MFF-a, koji obuhvata i filmove reditelja Zdravka Velimirovića iz Srbije, a organizovan je u Dvorani Park.

U ime Opštine Herceg Novi, glavni administrator Nenad Đorđević istakao je na otvaranju 34. FFHN – MFF-a da je taj festival tokom više od tri decenije postojanja savladao sve izazove koje su postavljali vreme ili ljudi, pa i prošla godina, koja je zbog pandemije bila jedna od najtežih. “Kultura uvek deli sudbinu društva čiji je deo. Zato mi je večeras, usuđujem se reći – i više nego proteklih godina, izuzetno zadovoljstvo što vidim, koliko poštovanje propisanih epidemioloških mera dozvoljava, punu Kanli kulu”, rekao je Đorđević.

Ističući i da je FFHN jedna od ključnih tačka identiteta Herceg Novog kao grada kulture i filma, Đorđević je podsetio i da su lokalne vlasti, kao titular i pokrovitelj, snažnije nego što je predviđeno ugovorom sa Ministarstvom prosvete, nauke, kulture i sporta, podržale 34. FFHN - MFF.

Prema njegovim rečima, 34. FFHN – MFF predstavlja omaž korenima i ličnostima koje su ga izgradile, a u isto vreme donosi promene, uključivanjem novih generacija koje su odrastale uz novsku smotru filma.

“Osvrćući se na same početke i dosadašnje trajanje, a u isto vreme gledajući napred, verujem da će ovo izdanje podstaknuti na razmišljanje i dijalog o budućnosti festivala, kako bi iznedrilo neke nove pravce i rešenja koji će garantovati da nas hercegnovski đir kroz svet pokretnih slika i dalje povezuje i upoznaje sa regionom, svetom i nama samima”, poručio je Đorđević, kome se u pohvalama pridružio i direktor Direktorata za podsticanje i razvoj kulturno-umetničkog stvaralaštva u Ministarstvu  prosvete, nauke, kulture i sporta Andrija Radulović.

“Film pruža mogućnost svakom čovjeku da doživi umetnost i stvarnost na svoj način, jer pored svega iznosi na svetlost ljepotu, tugu i radost i progovara svojim munjevitim slikama o onim zataškanim stvarima i problemima savremenog čovečanstva, često i angažovanim izrazom, svojevrsnom stvaralačkom pobunom i slobodom bez koje nema umetnosti”, naveo je Radulović i dodao da raduje činjenica da će do 7. avgusta u Herceg Novom biti prikazano više od 50 filmskih ostvarenja koja nose bogatstvo različitih tema, autentičnih rukopisa, formi i poetika, zbog čega je Ministarstvo podržalo taj događaj od posebnog značaja za kulturu Crne Gore.

Organizatori 34. FFHN – MFF-a ranije su saopštili da su se suočili sa brojnim problemima kada su u pitanju budžet i organizacija, uključujući i to što svega nekoliko dana uoči otvaranja još nije bio potpisan ugovor o sufinansiranju sa Ministarstvom. Ipak, kako su istakli, zahvaljujući saradnji i entuzijazmu, pripremili su program koji će zadovoljiti filmsku publiku različitih ukusa.

Program otvaranja 34. FFHN – MFF-a, realizovan prema scenariju hercegnovskog glumca Dejana Đonovića, koji je i vodio ceremoniju sa koleginicom Dubravkom Drakić, bio je posvećen i svima koji su FFHN decenijama činili boljim, a preminuli su između dva festivalska izdanja. Među njima je i producent i poslovni direktor FFHN – MFF-a Zoran Živković, publicista, novinar i autor prve festivalske špice Milan D. Špiček, član tehničke ekipe Pero Dubanek, kao i brojni glumci koji su bili redovni ili povremeni gosti, između ostalih i Mira Furlan, Mustafa Nadarević, Boris Komnenić...

Festivalski program počeo je filmom “Jabuke” grčkog reditelja Hristosa Nikoua, koji je imao premijeru na 77. Festivalu u Veneciji, a potom je prikazano i “Polje maka” rumunskog reditelja Eugena Jebeleanua.

Na Kanli Kuli biće prikazani filmovi selekcije dugometražnog igranog filma, na Forte mare program Kino Evropa i Mreža festivala Jadranske regije, u amfiteatru Dvorane Park studentski filmovi, a u samoj Dvorani jugoslovenski klasici Zdravka Velimirovića i Živka Nikolića. U program su ušle i projekcije na Luštici, u selu Klinci, gde će biti prikazana četiri filma programa Luštica Replay.

Selekcija Mreže festivala Jadranske regije novost je na Festivalu. U okviru ovog programa biće predstavljena neka od najzanimljivijh ostvarenja evropske kinematografije iz ove godine, koja će se boriti za nagradu publike regiona (Adriatic Audience Award). Među njima su filmovi “Malo telo” (Small Body) italijanske rediteljke Laure Samani, turski film “Čuvar brata svog” (Brother's Keeper) nagrađivanog reditelja Ferita Karahana, “Ljudski faktor” (Human Factors) Ronija Trokera (Ronny Trocker), “Časovi nemačkog” (German Lessons) bugarskog reditelja Pavela G. Vesnakova, “Prirodno svetlo” (Natural Light) mađarskog reditelja i scenariste Deneša Nađa (Dénes Nagy), te “Neprijatelj” (The Enemy) belgijskog reditelja i scenariste Stefana Štrekera (Stephan Streker), koji kroz priču o istaknutom političaru koji je optužen za ubistvo supruge, postavlja gledaoce u položaj porote i podstiče ih da preispitaju sopstvena uverenja.

Program Kino Evropa čine filmovi koji su u protekloj godini postigli uspeh na renomiranim festivalima, među kojima su “Najgora osoba na svetu” (The worst person in the world)  norveškog reditelja i scenariste Joakima Trira (Joachim Trier), pobednički film nedavnog 28. Festivala evropskog filma Palić, “Benedeta” reditelja Pola Verhovena (Paul Verhoeven) o sestri Benedeti Karlini, kaluđerici iz 17. veka koja je smatrana vizionarkom, a kasnije optužena za homoseksualnost, te “Tri sprata”, najnoviji film italijanskog dobitnika Zlatne palme, reditelja Nanija Moretija (Nanni Moretti), ekranizacija romana izraelskog pisca Eškola Neve, čija je radnja premeštena iz Tel Aviva u Italiju. Najavljena je i “Mala mama” (Petite Maman), francuski film rediteljke i scenaristkinje Selin Sjame (Céline Sciamma), te “Jagnje” (Lamb) islandskog reditelja Valdimara Johansona (Jóhannsson) koji je ove godine u Kanu osvojio Specijalnu nagradu za originalnost u selekciji Izvestan pogled.

Nagrade za najbolja filmska ostvarenja biće dodeljene 7. avgusta na Kanli Kuli, na osnovu odluke žirija koji čine: Zlatko Vidačković (Hrvatska), Sali Saliji – Sallini (Turska), Andamion Murataj (SAD-Albanija), Ivan Salatić (Crna Gora) i Tanja Bošković (Srbija). Žiri studentskog programa čine: Marija Nikčević (Crna Gora), Vuk Vuković (Crna Gora) i Igor Bošnjak (BIH).

Festival je organizovan uz poštovanje aktuelnih epidemioloških mera. Cena karte za projekcije na Kanli kuli i Forte mare je 4 evra, a u Dvorani Park 3 evra.

Pokrovitelji 34. FFHN–MFF-a su Ministarstvo prosvete, nauke, kulture i sporta Crne Gore i Opština Herceg Novi, a partneri: Filmski centar Crne Gore, Filmski centar Srbije i Crnogorska kinoteka, zahvaljući kojoj će biti prikazani jugoslovenski klasici. Program Mreže festivala Jadranske regije podržava Kreativna Evropa.

Festivalski sajt je filmfestival.me, a program se nalazi i u Kalendaru portala SEEcult.org.

*Foto: Vanja Berberović

(SEEcult.org)