Istorija Jugoslavije u 20. veku
Knjiga nemačke istoričarke Mari Žanin Čalić “Istorija Jugoslavije u 20. veku”, u izdanju beogradske izdavačke kuće “Klio”, deo je šire nemačke kolekcije Evropska istorija u 20. veku, a ispituje četiri strukturalne pojave: nacionalno pitanje, društveno-ekonomska zaostalost, regionalne razlike i uloga velikih sila u događajima na Balkanu u 20. veku.
Glavni doprinos te hronološki komponovane studije, prema rečima istoričara Veljka Stanića, jeste u tome što sagledava istoriju Jugoslavije u kontekstu istorije Evrope, pokazujući političke, ideološke, ekonomske, kulturne i druge veze Evrope i balkanskog prostora. Drugi kvalitet te knjige je u tome što se istorija Jugoslavije sagledava kroz prizmu društvene istorije, budući da je autorka priznati stručnjak u toj oblasti, rekao je Stanić, jedan od recenzenata, na promociji u ambijentu izložbe “Živeo život” u Robnoj kući “Beograd” u Knez Mihailovoj.
“U autorkinom viđenju Jugoslavija je istorijska pojava 20. veka, prirodna tvorevina, uslovljena razlozima koji su upućivali na zajedništvo Južnih Slovena. Kao takva, ona je rezultat političke i kulturne moderne na početku 20. veka, ali joj odlučujuće doprinose i spoljnopolitičke okolnosti kakve donosi Prvi svetski rat”, ocenio je Stanić.
Prema njegovim rečima, knjiga “Istorija Jugoslavije u 20. veku” nije obična suma znanja, nego jedno čitanje, jedan pogled sa strane koji od autora traži ne samo veliku obaveštenost, nego i ozbiljan intelektualni napor da se jedna tako velika celina kao što je istorija Jugoslavije predstavi na naučno utemeljen, koherentan, pregledan i zanimljiv način.
Sociolog Jovo Bakić, docent na Odeljenju za sociologiju Filozofskog fakulteta u Beogradu, takođe recenzent knjige Mari Žanin Čalić, ocenio je da je “Istorija Jugoslavije u 20. veku”, delo nemačke autorke s hrvatskim korenima, izuzetno intelektualno pošteno napisana knjiga, koja potpuno izlazi iz šablona po kojima se pišu knjige o istoriji Jugoslavije!
“Izuzetna je erudicija autorke koja je pišući ovu studiju pažljivo i detaljno proučila izvore kako sa srpske i hrvatske strane tako i razne evropske izvore. Reč je o brižljivom istraživanju potpuno drugačijem od čitavog niza ideoloških i političkih stavova koji se brane autoritetom nauke”, rekao je Bakić.
Prema njegovim rečima, za čitaoce koji su navikli na istoriografske tekstove u kojima je Jugoslavija mahom predstavljena s izrazitim animozitetom knjiga Mari Žanin Čalić, koja se odvažno distancira od takvih neodmerenih tumačenja, predstavlja veoma dragoceno štivo.
"Rat je obrađen vrlo detaljno, ali na jedan vrlo korektan način, dobrim delom oslonjen na autorkinu studiju Sćolars’ initiative. Ozbiljnost njenog naučnog pristupa vidi se i u tome što autorka vrlo oprezno i odmereno koristi određene termine, poput ‘etničkog čišćenja’ koje piše pod znacima navoda”, naglasio je Bakić.
Uzroke raspada Jugoslavije Mari Žanin Čalić pronalazi u nemogućnosti jednostavnog prelaza u postindustijsko društvo i u ekonomskoj krizi u svetu sedamdesetih, kao i u krizi legitimiteta vladajuće komunističke ideologije.
Knjiga “Istorija Jugoslavije u 20. veku” objavljena je u biblioteci Polis, u prevodu Ranke Gašić i Vladimira Babića.
Podršku za objavljivanje ovog dragocenog istoriografskog dela dala je književna mreža “Traduki” čiji je sturčni profil, kako je ocenio Veljko Stanić, postao vrlo prepoznatljiv u prethodnih petnaest godina, naročito kada je reč o prevodima strane istoriografije i, posebno, sintezama istorije Balkana, balkanskih zemalja, Srbije i Jugoslavije.
Povodom objavljivanja knjige “Istorija Jugoslavije u 20. veku”, 3. jula biće održan i okrugli sto u Muzeju istorije Jugoslavije, na kojem će, pored Stanića i Bakića, govoriti i dr Milan Ristović, dr Mile Bjelajac, dr Vojislav Pavlović, dr Gordana Krivokapić Jović, dr Ranka Gašić i dr Predrag Marković.
(SEEcult.org)
