Istorija samoorganizovanih izložbi u Šangaju
Istorija izložbi u Šangaju, koje su od 1979. do 2006. godine organizovali sami umetnici, tema je knjige sa obiljem arhivskog materijala koju je priredila nezavisna kustoskinja Biljana Ćirić, koja živi i radi u Kini. Biljana Ćirić je i autorka izložbe “Kao što je novac papir, tako je i galerija soba”, na kojoj su predstavljeni radovi lokalnih i stranih umetnika koji preispituju arhivski materijal o samoorganizovanim izložbama u Šangaju u proteklih par decenija.
Naziv izložbe u galeriji Osage fondacije citat je umetnika Mladena Stilinovića iz njegovog manifesta “Pohvala lenjosti” iz 1993. godine.
Među učesnicima je i grupa Irwin iz Slovenije, čiji član Miran Mohar učestvuje i u seriji pratećih razgovora o umetničkoj praksi tog kolektiva, kao i o njihovoj nerealizovanoj ideji sa početka 90-ih o otvaranju ambasade NSK (Neue Slowenische Kunst) u Kini.
Među učesnicima izložbe su i međunarodno etablirani kineski umetnici Zhang Jianjun i Shi Yong, koji su sa Biljanom Ćirić i predstavili ovih dana knjigu “Istorija izložbi: Šangaj 1979-2006” (A History of Exhibitions: Shanghai 1979-2006), kao ključni akteri u (samo)organizovanju umetničkih događaja tokom 80-ih, odnosno početkom 90-ih.
Kao sveobuhvatna arhiva izložbi koje su organizovali sami umetnici u Šangaju, knjiga Biljane Ćirić, u izdanju Centra za kinesku savremenu umetnost (CFCCA), istražuje karakteristike tih događaja, njihov izložbeni format i eksperimentalni duh koji je, kako je navedeno u saopštenju o tom izdanju, još uvek retka praksa u Kini.
Selekcija više od 30 izložbi fokusiran je primarno na grupne izložbe, ali obuhvata i određen broj samostalnih, čiji su autori imali specifičan interes za promišljanjem načina na koji se umetnička dela promovišu i predstavljaju. Uključena su i specifična umetnička dela koja imaju formu izložbe.
Knjiga je zasnovana na hronološkom principu, počev od 1979. godine i “Izložbe Dvanaestorice” (Twelve Men Exhibition) na kojoj su prvi put predstavljeni različiti radovi umetnika koji nisu pripadali bilo kojoj umetničkoj asocijaciji. Te rane izložbe, predstavljene u knjizi, značajne su zbog predstavljanja takozvane “nove umetnosti” ili “novih praksi” – ranih eksprimenata koji u svoje vreme nisu imali jasan status i smatrani su andergraundom. Rame uz rame, postojale su i izložbe koje su - više nego muzeji - bile mesta produkcije znanja u tom periodu u Kini, što odslikava i različite uloge koje su muzeji imali u odnosu na zapadni kontekst istorije umetnosti, u kojem su razvoj umetnosti i studije istorije umetnosti bilo vrlo isprepletani.
Arhivski deo knjige Biljane Ćirić završava se osvrtom na 38 solo izložbi koje su organizovane 2006. godine kao simbolična završna tačka (ili pauza), a trajale su svega po pola sata.
Knjiga ukazuje i da su u narednim godinama, uporedo sa komercijalnim bumom, otvoreni mnogi muzeji koji su uticali na način na koji umetnici rade i organizuju se, manje se fokusirajući na sam proces pravljenja izložbe.
I izložba Biljane Ćirić u Osage fondaciji ukazuje da su umetnici bili samostalni agregatori znanja i iskustva o organizovanju izložbi još početkom 20. veka, a od 80-ih, kako je navedeno u katalogu, ta praksa je postala važan pokretač ne samo za javno predstavljanje umetnosti, već je bila i jedini prostor za razvoj diskursa, s obzirom na odsustvo institucija u tom smislu. Uloga umetnika kao “kustosa” u smislu današnje terminologije manje-više je nestala sa scene zbog komercijalizacije umetničkih praksi, koja je preokrenula i same prakse pravljenja izložbi.
Izložba “Kao što je novac papir, tako je i galerija soba” (Just as money is the paper, the gallery is the room) predstavlja tako pokušaj reaktiviranja lokalnog znanja i praksi u umetničkom organizovanju izložbi, kao i predstavljanja zajedničkih tema iz šireg konteksta kako u samom regionu, tako i globalno.
Projekat Biljane Ćirić istražuje izložbe više kao epistemološki motor, a manje kao strateški osmišljene prezentacione događaje, preispitujući i rituale unutar sistema umetnosti. Izložba dotiče i pitanja iskustva izlaganja umetnosti u formatu izložbe, ambivalentnosti između pojedinca i kolektiva, mogućnosti razmene izvan kapitalističkog modela, kao i osećanja solidarnosti kao tačke povezivanja, između ostalog.
Izložba je dinamične prirode i uključuje određen broj radova koji će biti razvijani tokom njenog trajanja, pa i po završetku, među kojima je i serijal “Re-print” grupe 3-Ply (Fayen D'evie, Matt Hinkley i Nićolas Tammens), koja će reizdati i katalog izložbe Shanghai First International Fax Art iz 1996. godine.
Irwin će obnoviti svoj nerealizovani predlog iz 1992. godine o osnivanju ambasade NSK u Kini, i ujedno testirati mogućnosti za njeno otvaranje danas. S druge strane, Luke Willis Thompson projektom “Untitled” pokušava da pronađe paralele između uslova koji su prethodili konceptualnim i performativnim praksama u Šangaju i nejednakosti u drugim gradovima globalno.
Na izložbi, koja će biti otvorena do 28. februara 2015. godine, učestvuju i Charda Adytama, Yason Banal, Gong Jianhua, Hu Yun, Shi Yong, Marysia Lewandowska, Li Ran, Mona Vatamanu & Florin Tudor, Yu Youhan (uz doprinos Ding Yi), Fan Jiman, Feng Lianghong, Qin Yifeng, Shen Fan i Zhang Jian-Jun, Zhang Peili i Zhou Zixi.
Kustoskinja Biljana Ćirić, koja već 15 godina živi i uspešno radi u Šangaju, autorka je niza međunarodno relevantnih izložbi u Kini, uključujući “Institution for the Future” (2011), “Alternatives to Ritual” (2012-13), “One Step Forward, Two Steps Back - Us and Institution” (2013), “Tino Sehgal”, samostalna izložba tog britansko-nemačkog umetnika u UCCA u Pekingu (2013)...
Biljana Ćirić inicirala je 2013. platformu “From a History of Exhibitions Towards a Future of Exhibition Making”. Takođe, 2014. godine inicirala je sa nezavisnom kustoskinjom Majom Ćirić iz Beograda i razvojni projekat “Gift Exchange Residency”, čiji je cilj da poveže prostore kojima nedostaje komunikacija u globalnom sistemu umetnosti, a imaju slične karakteristike i pozicije. U okviru tog projekta, između ostalog, umetnik Vladimir Nikolić gostovao je u Tajms muzeju u Gvangdžou, a u Beogradu je nedavno boravila umetnica Yu Ji iz Kine.
*Foto: Prva izložba aktova u Shanghai Art Museum, 1988. (Gong Jianhua)
(SEEcult.org)
