Jubilej Mosfilma bez premijera
Jugoslovenska kinoteka obeležiće 85-godišnjicu Mosfilma od 23. do 29. decembra, ali neće prikazati premijerni deo programa savremenog ruskog filma - zbog nemogućnosti partnera da ih obezbedi.
Jugoslovenska kinoteka obeležiće 85-godišnjicu Mosfilma od 23. do 29. decembra, ali neće prikazati premijerni deo programa savremenog ruskog filma - zbog nemogućnosti partnera da ih obezbedi.
Povodom jubileja Mosfilma, nekada sovjetskog, a sada ruskog filmskog preduzeća, biće prikazano sedam ostvarenja, počev od sovjetskog filma “Kmetova krila” iz 1926. godine, u režiji Jurija Tariča koji svedoči da su u kasnom nemom periodu, osim prevratničkih ostvarenja Ejzenštajna, Dovženka, Pudovkina i Vertova, snimani i odlični istorijski filmovi reditelja “preteklih” iz kinematografije Romanovih.
Biće prikazani i filmovi “U planinama Jugoslavije” (1946) Abrama Roma (Room), “Idiot” (1958) Ivana Pireva, “Začarano selo” (1964) Julije Solnceve, “Bajka o caru Sultanu” Aleksandra Ptuška, “Kavkaska zarobljenica” (1967) Leonida Gajdaja i, u završnici, sovjetski film “Tema” (1979) Gleba Panfilova.
Reč je o filmovima koji su ređe puštani u Muzeju Kinoteke, a imaju nesporni umetnički i rediteljski kvalitet, naveo je Aleksandar Saša Erdeljanović u tekstu povodom jubileja Mosfilma.
Tako je Romov film “U planinama Jugoslavije” tipičan primer ''bratske pomoći'' sovjetske novoj ''Titovoj'' kinematografiji u osnivanju, ali je vrlo brzo, zbog promene političkih okolnosti, u obe zemlje završio u bunkeru.
Pirjev se proslavio socrealističkim muzičkim komedijama o večno nasmejanim kolhoznicima, a filmom “Idiot” iskazao se kao mnogo veći talenat no što je bilo uvreženo mišljenje, stvorivši jednu od najblistavijih adaptacija nekog od dela Dostojevskog uopšte.
Julija Solceva, iako je u više ostvarenja samo delimično uspešno pokušala da vaskrsne neponovljivi duh i poetiku svog prerano preminulog supruga Aleksandra Dovženka, u “Začaranom selu” napravila je vizuelno raskošnu fresku, gotovo bez premca u sovjetskom filmu sedme dekade 20. veka, istakao je Erdeljanović.
Nasuprot njoj, Ptuško se i u “Bajci o caru Saltanu”, i u nizu prethodnih skaski i bajki, potvrdio kao vodeća autorska ličnost žanra koji je često potcenjivan, a istovremeno vrlo težak za ekranizovanje.
Decenijama majstor sovjetske komedije broj jedan, Gajdaj je “Kavkavskom zarobljenicom”, nastavkom izuzetno uspešne ekscentrične pustolovine “Operacija ‘Y’ i drugi doživljaji Šurika” iz 1965. godine, stvorio enormni bioskopski hit izazivajući neprekinute salve smeha u gledalištu, sve do naših dana.
Panfilovljeva “Tema” višeslojna je drama dugih kadrova, koja je diskretno otelotvorila beznađe sovjetske inteligencije brežnevljevske ere.
Prema navodima Erdeljanovića, odabrani naslovi svakako nisu dovoljni da pokažu svu veličinu i raznovrsnost osam i po decenija stvaranih imena i dela Mosfilma, ali su bar mala niska brojno i sadržinski beskrajno bogatog filmskog đerdana, kakav je bio i ostao ''ruski Holivud''.
Mosfilm, nekada sovjetska, danas ruska kompanija za proizvodnju i distribuciju filmova, čiji je sastavni deo i jedan od najvećih filmskih studija na svetu, nastala je od nekadašnjih studija i filmskih ateljea najvećih producenata carske kinematografije, Hanžonkova i Jermoleva, koji su nakon Oktobarske revolucije nacionalizovani kroz preduzeća Goskino i Sovkino.
Produkcija Mosfilma broji do danas više od 3.000 igranih filmova, najrazličitijih žanrova.
Gotovo da nema ni jednog bitnijeg sovjetskog reditelja koji nije snimao za Mosfilm, prepoznatljiv decenijama i po logou sa radnikom i kolhoskinjom uspravljenim ka nebu, sa zajednički visoko podignutim rukama u kojima drže srp i čekić.
U vremenima najvećeg blagostanja početkom 70-ih godina, tu se proizvodila gotovo trećina sovjetske produkcije. Danas je, uz neizbežnu privatizaciju, broj zaposlenih smanjen na oko 1.200, što nije uticalo na kvalitet snimljenih filmova i renome popularnog “ruskog Holivuda”.
I u promenjenim, tržišnim uslovima, uz upotrebu najsavremenijih, digitalnih tehnologija Mosfilm ostaje na pijedestalu jedne od vodećih evropskih filmskih kompanija, zahvaljujući i umešnom menadžmentu, kojim već godinama rukovodi istaknuti reditelj Karen Šahnazarov.
Program povodom 85-godišnjice Mosfilma trebalo je da prati manifestacija “Savremeni ruski film”, posvećena autorima mlađe generacije i ostvarenjima nastalim u Rusiji u poslednje dve godine. Organizator “Dana ruskog filma” je Asocijacija studenata sovjetskih i ruskih fakulteta iz Srbije, uz podršku ruskog Ministarstva kulture, ruske ambasade u Beogradu, Državnog filmskog fonda Ruske Federacije i Jugoslovenske kinoteke.
Bili su najavljeni filmovi “Naseljeno ostrvo: okršaj” (2008) Fjodora Bondarčuka (Fyodor Bondarćuk), “Duh” (2008) Karena Oganesjana (Oganesyan), “Papirni vojnik” (2008) Alekseja Germana mlađeg (Aleksei German Ml.), “Admiral” (2008) Andreja Kravčuka (Andrei Kravćuk) i “Taras Buljba” (2009) Vladimira Bortka.
Kinoteka neće raditi 24. decembra, za katolički Božić, kao ni od 30. decembra do 7. januara.
Sajt Kinoteke je www.kinoteka.org.rs, a program se nalazi i u Kalendaru Portala za kulturu jugoistočne Evrope SEEcult.org
(SEEcult.org)
