Jun u Kinoteci – 24. Nitrat, Vangelis, Vera Čukić...
Junski program Jugoslovenske kinoteke tradicionalno će obeležiti Festival nitratnog filma, koji će u 24. izdanju predstaviti 48 ostvarenja iz celog sveta, snimljenih na zapaljivim nitratnim trakama, a publika će imati priliku i da pogleda retrospektive dobitnika Zlatnog pečata – glumice Vere Čukić i direktora fotografije Predraga Pege Popovića. Najavljene su i dve besplatne projekcije “Čuvara plaže u zimskom periodu”, digitalno restaurisanog u projektu A1 Kinoteka, te podsećanje na filmsku muziku nedavno preminulog grčkog kompozitora Vangelisa, kao i izbor filmova povodom 60 godina od smrti holivudske zvezde Merilin Monro. Kinoteka će u junu biti i domaćin Revije filmskog stvaralaštva dece i omladine Srbije.
Nakon repriznog programa posvećenog filmovima američkog reditelja, scenariste i glumca Vudija Alena, koji se završava 4. juna filmom “Ponoć u Parizu” (2011), u sali “Makavejev” Jugoslovenske kinoteke sledi od 6. do 16. juna 24. Festival nitratnog filma.
Tradicionalna manifestacija, koja počinje na Dan Kinoteke i prve filmske projekcije u Beogradu i na Balkanu, nudi raznovrstan program filmova najrazličitijih žanrova, od kojih će mnogi imati srpsku premijeru, ili su tek nedavno otkriveni i identifikovani.
Nitratni festival predstavlja ostvarenja iz čak 31 arhiva Evrope, Japana, Kine i SAD, a na svečanom otvaranju biće prikazan italijanski film “Poslednji dani Pompeje” (1926), koji su režirali Karmine Galone i Amleto Palermi. Posebnu pažnju privlači i digitalno restaurisani srpski film “Sveti pesak” (1968) u režiji pesnika Mike Antića, koji će biti prikazan 12. juna.
Kinoteka ce 18. i 19. juna podsetiti na velikog grčkog kompozitora Vangelisa (1943-2022), autora muzike za niz izuzetnih dela svetske kinematografije. Biće prikazane “Vatrene kočije” (1981) Hjua Hadsona, koje su mu donele Oskara za najbolju muziku, kao i filmovi “Istrebljivač / Blejd raner” (1982) Ridlija Skota, “Nestao” (1982) Koste Gavrasa i “Gorki mesec” (1992) Romana Polanskog. Kinoteka će 24. i 25. juna podsetiti i na filmove nedavno preminulog američkog glumca Reja Liote, među kojima su “Saga o mafiji/Dobri momci” (1990) Martina Skorsezea i “Zemlja policajaca” (1997) Džejmsa Mengolda.
U okviru ciklusa Po željama gledalaca, kojim će od 20. do 22 juna biti obeležene okrugle godišnjice premijera popularnih filmova, kao što su “Konan varvarin” (1982) Džona Milijusa, “Šunka šunka” (1992) Bigasa Lune i “Tvin Piks – Poslednjih sedam dana Lore Palmer” (1992) Dejvida Linča.
Projekat A1 Kinoteka iznedrio je još jedan digitalno restaurisan domaći filmski klasik - “Čuvar plaže u zimskom periodu” (1976) reditelja Gorana Paskaljevića i scenariste Gordana Mihića. Publika će 23. juna moći da uživa na dve besplatne projekcije nove kopije tog ostvarenja u kojem su igrali Irfan Mensur, Gordana Kosanović, Danilo Bata Stojković, Mira Banjac...
Omaž povodom 60 godina od smrti Merilin Monro (1926-1962), filmske zvezde koja je bila i jedan od najvećih seks simbola Holivuda, obuhvata deset njenih filmova, počev od 26. juna. Među njima su i “Muškarci više vole plavuše” (1953) Hauarda Hoksa, “Reka bez povratka” (1954) Ota Premingera, “Neki to vole vruće” (1959) Bilija Vajldera... sve do njenog poslednjeg filma “Neprilagođeni” (1961) Džona Hjustona.
Junski program u Muzeju Jugoslovenske kinoteke počinje ciklusom “Velikani domaćeg filma”, posvećenog Ljubiši Kozomari, a na programu je devet filmova za koje je pisao scenarija sa Gordanom Mihićem. Među njima su filmovi crnog talasa “Buđenje pacova” (1967) i “Kad budem mrtav i beo” (1967) Živojina Pavlovića, kao i zabranjivane “Vrane” (1969), koje su Kozomara i Mihić i režirali.
Od 7. do 17. juna u Muzeju Kinoteke na repertoaru su retrospektive ovogodišnjih dobitnika Zlatnog pečata – glumice Vere Čukić (u terminu od 20 sati) i direktora fotografije Predraga Pege Popovića (u 17.30 sati).
Izbor filmova u kojima je upečatljive uloge ostvarila jedna od najlepših srpskih glumica Vera Čukić otvara “Ko puca otvoriće mu se” (1965) Marka Bapca. Slede “Nož” (1967) Žike Mitrovića, “I Bog stvori kafansku pevačicu” (1972) Jovana Živanovića, “Žuta” (1973) Vladimira Tadeja i drugi filmovi različitih žanrova, zaključno sa “Dnevnikom uvreda” 1993. (1994) Zdravka Šotre.
Opus prvog diplomiranog filmskog snimatelja u nekadašnjoj Jugoslaviji, praškog đaka Predraga Pege Popovića predstaviće filmovi u kojima je sarađivao s nizom istaknutih reditelja: “Nedjelja” (1969) Lordana Zafranovića, “WR – Misterije organizma” (1971) Dušana Makavejeva, “Oktoberfest” (1987) Dragana Kresoje, “Kordon” (2002) Gorana Markovića...
“Duhovi na filmskom platnu” tema su programa Šok koridor predstavlja, koji će od 18. do 20. juna prikazati svojevremeni hit “Poltergeist” (1982) Touba Hupera, višestruko nagrađivani film “Duhovi u nama” (2001) Alehandra Amenabara, “Isijavanje” (1980) Stenlija Kjubrika, sa nezaboravnim Džekom Nikolsonom u glavnoj ulozi...
Muzej Jugoslovenske kinoteke biće od 22. do 26. juna domaćin Revije filmskog stvaralaštva dece i omladine Srbije, čiji će program biti objavljen naknadno.
Kraj meseca obeležiće program Sećanje na... koji obuhvata filmove nedavno preminulih glumaca Freda Vorda (SAD), Mišela Bukea i Žaka Perina (Francuska) i Lina Kapolikija (Italija), kao i reditelja Marvina Džeja Čomskog (SAD).
*Foto: arhiva JK
(SEEcult.org)
