Kinoteka o Polanskom, Bouviju, Šermanu, Kaselu...

Novi, 14. broj časopisa “Kinoteka” bavi se opusom Romana Polanskog, kome je posvećen februarski ciklus “Velikani svetskog filma”, berlinskom fazom Dejvida Bouvija, karijerom reditelja horora Garija Šermana, kao i predstojećim 46. Festom. Jugoslovenska kinoteka u novom broju svog casopisa objavljuje i intervjue sa evropskom zvezdom Vensanom Kaselom i popularnim hrvatskim glumcem Jankom Popovićem Volarićem, a tu su i tekstovi o impresionizmu na francuskom filmu, o velikoj producentskoj kući Jugoslovenski prosvetni film iz doba Kraljevine Jugoslavije, kao i drugi prilozi koji prate februarski program u salama Kinoteke.

Novi broj “Kinoteke” otvara tekst o Polanskom, čija retrospektiva traje od 11. do 20. februara. Pozorišni i filmski reditelj, glumac i scenarista na izuzetan je način dokazao potentnost naslovima koje je publika zavolela, a kritika i novinari nagradili nominacijama i Oskarom, piše Milica Ruzić o autoru “Rozmarine bebe”, “Kineske četvrti”, “Pijaniste”, “Krvoprolića”…

Sledi intervju sa hrvatskim glumcem Jankom Popovićem Volarićem, koji preporučuje publici Jugoslovenske kinoteke da pogledaju filmove koji su mu u raznim fazama života bili na neki način određujući, a kako je primetio u razgovoru sa Zoricom Dimitrijević, u većini njih oseća se atmosfera nostalgije i melanholije.

Uz program Nema sreda, ovoga puta posvećen impresionizmu u francuskom filmu, Aleksandar Saša Erdeljanović piše o tom stilu nastalom početkom treće decenije 20. veka, čije su karakteristike poetska senzibilnost i atmosfera ambijenta.

O srpskom dokumentarnom filmu u Kraljevini Jugoslaviji piše Božidar Marjanović, sa fokusom na preduzeće Jugoslovenski prosvetni film u kojem su bili okupljeni najznačajniji domaći stvaraoci i koje je realizovalo bogatu i rado gledanu dokumentarnu produkciju zavidnog kvaliteta.

Sandra Perović razgovarala je sa evropskom glumačkom zvezdom Vensanom Kaselom, vrlo traženom i u Holividu, o njegovom novom filmu “Gogen”, u režiji Eduara Delika i tome kako je ušao u lik slavnog francuskog slikara, o snimanju na Tahitiju, novim projektima, o potrebi da balansira između snimanja filmova i življenja. Kasel je poverio i svoj moto: “Gluma je laka. Najteži deo je prihvatiti da je laka”.

Povodom učešća restaurirane verzije filma “Kad budem mrtav i beo” Živojina Pavlovića na 68. Berlinalu, “Kinoteka” prenosi tekst “Prvi i poslednji srpski rokenrol film” Aleksandra D. Kostića (1962-2017), objavljen prošlog leta u nedeljniku “Vreme”. U jednom od svojih poslednjih tekstova, Kostić je ocenio da “Kad budem mrtav i beo” pripada onim najmalobrojnijim filmovima koji opstaju u svoj svojoj izvornoj veličini i snazi zauvek, uprkos promenama koje potresaju i redefinišu kreativne oblasti u kojima su stvoreni.

Povodom programa Gradovi na filmu: Berlin, u kojem će biti prikazan i film “Nebo nad Berlinom”, “Kinoteka” u rubrici “Kritika iz prošlosti” prenosi iz “Politike” tekst Milana Vlajčića sa Filmskog festivala u Kanu 1987. godine, sa posebnim osvrtom na to ostvarenje koje je Vimu Vendersu donelo nagradu za režiju, a gledaoce uzbudilo i očaralo originalnošću, smelošću ideja, preciznim i potresnim oblikovanjem alegorije o životu jednog grada.

U Berlinu je 70-ih godina stvarao i Dejvid Bouvi, a o njegovoj berlinskoj fazi, koju je smatrao svojim najkreativnijim periodom, piše Momčilo Rajin koji ocenjuje da su albumi “Low”, “Heroes” i “Lodger” neočekivanim spojem roka, eksperimentalne muzike, elektronike, džeza i orijentalnih uticaja, učvrstili Bouvija na poziciji jednog od najvećih umetnika rok muzike i širom otvorili vrata za dalje eksperimente.

Poslednji, šesti nastavak feljtona “Noar i neonoar” Ksenije Zelenović, na osnovu knjige “Neonoir film” (Filmski centar Srbije, 2012), približava prožimanja postmodernizma i noar žanra koji je imao veliki uticaj na razvoj filmskog izraza uopšte.

Nekoliko fotografija u novom broju “Kinoteke” najavljuje filmove 46. Festa, a rubrika “Sa polica biblioteke” podseća na početke tog popularnog festivala uz pomoć knjige Milana Vlajčića “Fest, odbrojavanje”, objavljene 2002. godine uoči jubilarnog, 30. Festa.

Tekst “Fest klasik” najavljuje istoimenu programsku celinu 46. Festa, čije odabrane naslove preporučuje umetnički direktor Festa Jugoslav Pantelić, koji je i direktor Jugoslovenske kinoteke.

Slobodan Aranđelović piše o filmovima sa posleratnog repertoara koji se ponovo mogu videti u ciklusu Beogradski filmoplov, a kao najzanimljiviji film u februarskom programu izdvaja egipatsku biografsko-političku dramu “Alžirka Džamila” (1958), prvi snažan i umetnički besprekorno koncipiran politički film najpoznatijeg i najboljeg egipatskig reditelja Jusefa Šahina.

Program Šok koridor predstavlja: Geri Šerman povod je za tekst Nenada Bekvalca o tom reditelju, Amerikancu jevrejskog porekla rođenom u Čikagu 1945. godine, koji je karijeru počeo radeći muzičke spotove i reklame, pisao scenarija, a sticajem okolnosti postao jedan od uticajnijih autora u horor žanru.

Povodom nedavne smrti istoričara filma i nekadašnjeg dugogodišnjeg  rukovodioca Arhiva Jugoslovenske kinoteke Stevana Jovičića, sadašnji upravnik Arhiva Aleksandar Erdeljanović ističe da je Jovičić ceo radni vek proveo na stručnim poslovima u Kinoteci i nemerljivo doprineo njenom razvoju i afirmisanju filmske arhivistike kao pomoćne istorijske nauke.

U rubrici Tragovi na filmu saradnici Kinoteke podsećaju i na stvaralaštvo nedavno preminulih sineasta - reditelja Ćela Gredea i Georgija Natansona, montažera Tomasa Stanforda i Džeralda Grinberga, kao i glumaca Pegi Kamins i Marijana Labude.

(SEEcult.org)