Kolekcionar Đileta Markovića

Galerija Dar-Mar u Beogradu započinje nov koncept predstavljanja samo jedne slike izložbom “Kolekcionar” Srđana Đileta Markovića, koja će biti otvorena od 13. do 29. novembra.

Slika “Kolekcionar”, dimenzija 140x180 cm, nastala je 2014. godine i predstavlja jednog (možda tipičnog?) kupca umetničkih dela. Njena implicitna značenja suočavaju publiku sa hipokrizijom društva i sa sistemom vrednosti protiv koga se “ne(dovoljno) borimo”.

“Kolekcionar” je deo novog Markovićevog ciklusa “Urbani pejzaži” iz 2013. i 2014. godine, kojim dominiraju (beo)gradski motivi koji idu dalje od predstavljanja grada i njegovih lica i naličja. Te slike na površinu iznose sve ono što je inače ispod nje, andergraund.

“Droga, seks i kocka nisu više skriveni tabui. Pod mangupskim mesecom koji puši ogroman džoint odvija se život grada sa kreaturama noći i neonskim reklamama koje sa jednakim entuzijazmom najavljuju striptiz-barove, govore političara, banke, supermarkete, kockarnice i kafane. To, međutim, nije više onaj podzemni svet u koji se može zakoračiti samo pod okriljem noći, već eksplicitna gradska stvarnost, od Slavije do Trga republike. Među tim slikama jedna se izdvaja upućujući nas na kontemplaciju o sociološkim posledicama tranzicionog procesa koji je, poput poplave, iznad nataloženog mulja izbacio “novokomponovane” mutne likove koji Điletove slike kupuju da bi ih uramili u barokne zlatne ramove i od njih napravili adekvatan milje u kojem će moći da impresioniraju erotsku lutku ili nekoga ko ima njene osobine. To je 'Kolekcionar', model za današnje kupce i sakupljače umetničkih dela, za one koji su tu ulogu preuzeli od onih finih predstavnika građanske elite koji su, ne tako davno, zaveštavali svoje zbirke srpskom narodu”, navedeno je u tekstu za katalog.

U pitanju je prepoznatljiva ikonografija Markovića, čije slike ostaju autentični predstavnici alternativne umetničke scene beogradskog andergraunda. Njegova angažovana umetnost preuzima estetiku stripa i grafiti umetnosti, ali je od stripa razlikuje manuelan štafelajni rad, a od grafita kritička pozicija. Uzori su joj u kalifornijskoj lowbrow umetnosti, a subverzivna je i angažovana utoliko što stvarnost secira, preuveličava njene segmente i predstavlja je kroz satiru i grotesku. Umetnik prepoznaje i izdvaja simptome urušavanja društvenih vrednosti i parodira ih kako bi na njih skrenuo pažnju.

“Umetnik u novi ciklus uvodi neke nove motive, ali zadržava prepoznatljivu estetiku. Naša stvarnost je, s druge strane, počela sve više na liči na njegove slike. A kada stvarnost počne da nam liči na slike Đileta Markovića, možda to znači da je vreme da se nad njom zamislimo”, navedeno je u tekstu za katalog izložbe kojom Galerija Dar-Mar menja koncepciju posle 12 godina poslovanja.

Kao razlog za tu promenu, Galerija Dar-Mar navela je želju da se postavke izložbi prilagode nevelikom izložbenom prostoru i da se na taj način posmatračima omogući jasnije sagledavanje jednog, uglavnom kapitalnog ili prelomnog, dela.

“S jedne strane, okruženi smo hiperprodukcijom kojom se galerije nadmeću za svoje mesto na tržištu, a sa druge strane suočeni smo sa činjenicom da je umetničko tržište zamrlo i da je publike sve manje. Rešili smo da za taj mali broj entuzijastičnih pojedinaca iz raznovrsne ponude izdvojimo jedno delo koje ćemo izložiti u praznom prostoru galerije. Kada pred sobom imate samo jednu sliku i oko nje bele zidove, primorani ste da je posmatrate, da razmišljate kako o njoj, tako i o okolnostima koje su dovele do toga da samo ta jedna slika stoji pred vama”, navela je Galerija Dar Mar, koja se nalazi u Ulici kralja Petra 44.

Đile Marković spada u red multumedijalnih umetnika koji su načinili fizionomiju stvaralačke scene tokom 80-ih i 90-ih godina 20. veka izvan oficijelnih institucionalnih i društvenih krugova. Pripadnik je novotalasnog pokreta u slikartsvu, muzici, filmu i drugim umetnostima i umetničkim rodovima koji su bili prihvaćeni od pripadnika njegove generacije i koji su, posebno u muzici (Supernaut), stekli brojne sledbenike i poštovaoce.

Poreklom iz umetničke porodice, Marković je obrazovanjem, znatiželjom i spremnošću da se okrene od akademskog stvaralaštva i upusti u neizvesno eksperimentisanje formama i medijima, postao jedan od umetnika koji su utirali mukotrpne puteve novog, oslobađajućeg shvatanja mesta i svrhe umetnosti na aktuelnoj kulturnoj mapi.

(SEEcult.org)