Koloristički ekspresionizam u jugoslovenskom slikarstvu
Izložba “Koloristički ekspresionizam u jugoslovenskom slikarstvu” biće otvorena 26. avgusta u Ateljeu Dado na Cetinju, a predstavlja dela nekih od najznačajnijih i najplodnijih slikara druge polovine XX veka sa prostora bivše Jugoslavije: Milana Konjovića, Jovana Bijelića, Stojana Aralice, Branka Filipovića Fila, Miloša Vuškovića, Zore Petrović, Lazara Ličenoskog i Sava Radulovića.
Izložba “Koloristički ekspresionizam u jugoslovenskom slikarstvu” biće otvorena 26. avgusta u Ateljeu Dado na Cetinju, a predstavlja dela nekih od najznačajnijih i najplodnijih slikara druge polovine XX veka sa prostora bivše Jugoslavije: Milana Konjovića, Jovana Bijelića, Stojana Aralice, Branka Filipovića Fila, Miloša Vuškovića, Zore Petrović, Lazara Ličenoskog i Sava Radulovića.
Dela su deo zbirke Umetničkog muzeja Crne Gore, a izložba je koncipirana kao deo edukativnog segmenta programa Ateljea Dado u okviru kojeg se, kroz predstavljanje eksponata iz muzejskog fonda, promovišu ključni pravci u umetnosti XX vijeka. Takav vid predstavljanja omogućava sagledavanje različitih uticaja internacionalnih strujanja na rad umetnika sa jugoslovenskog prostora, koji su studirali ili se studijski usavršavali u evropskim centrima - Minhenu, Parizu, Rimu, Beču, Budmipešti ili, poput Sava Radulovića, u Americi.
Direktorka Umetničkog muzeja Crne Gore, istoričarka umetnosti Ljiljana Zeković, navela je u tekstu povodom izložbe da je za umetnike na jugoslovenskim prostorima, koji su se formirali na tekovinama jasno definisanih likovnih pravaca sezanizmu, intimizmu i kubizmu, ekspresionizam predstavljao veliki iskorak ka slobodi izraza koji se temeljio na ličnoj samospoznaji i individualnoj likovnoj interpretaciji.
“Slikari su svoj likovni prosede bazirali na osnovnim ekspresionističkim izražajnim sredstvima - boji, kao samostalnoj realnosti, i gestualnom potezu. Boja je oslobodila njihove emocije i strast, i otvorila im mogućnost da kroz preporođenu sliku izraze svoj lični stav, da stvore jedan novi svet pun uzbuđenja, tuge, duševnog bola, radosti i optimizma”, navela je Ljiljana Zeković.
Prema njenim rečima, ekspresionizam koji se zasniva na “unutrašnjoj nužnosti” samog umetnika, ipak se mora sagledati u kontekstu opšte društveno-duhovne klime podneblja iz kojeg je potekao. Slikar se vraća prirodi, sjedinjuje se s njom, i iz nje crpi svoje emotivne i duševne silogizme. U nju projektuje svoja osećanja i raspoloženje, i transponuje ih na njemu bliske predele.
Tako Jovan Bijelić oživljava nostalgične zavičajne pejzaže Bosne ispunjene jednom jakom psihološkom, dramskom i uznemirenom notom.
Milan Konjović u pejzaže vojvođanske ravnice unosi snažne emocije i definiše ih furioznom arabeskom koja prigušuje razorno dejstvo boje.
Nikola Graovac raskoš živih boja i radost slikanja koje je poneo sa svog rodnog Velebita prenosi na kolorističke kontraste ravničarskih seoskih pejzaža, dok je slikarstvo Stojana Aralice puno životne, mediteranske radosti, zaneseno bojom - njegov likovni jezik je boja.
Miloš Vušković sredinom 50-ih godina XX veka postao je neumorni portretista crnogoskih pejzaža ekspresivno-asocijativne konotacije. U makedonskim predelima, pološkoj ravnici i stočarskim bačijama Lazara Ličenoskog dominiraju snažni i zučni koloristički akordi zelene, crvene, sive, dok Savo Radulović na slikama Njujorka (od desete godine živi u Americi) ekspresivnim potezima kičice i linearnim kadencama postiže optičke ritmove i kompozicijsku dramatičnost, navela je Ljiljana Zeković.
Dok je većina zastupljenih umetnika radila portrete i mrtve prirode, Zora Petrović, kao umetnica jakih strasti i furioznog tretmana, prevashodno je slikala figuralne kompozicije i ženske aktove, izjavljujući da je nago telo kao lice.
Na izložbi se likovnom poetikom izdvaja Branko Filo Filipović - kompozicijama apstraktnog ekspresionizma, izvedenog iz ekspresionizma boje i gesta. Podstaknut snažnim impulsima unutarnje energije, emocijama, nostalgijom i prigušenom setom slikao je atmosferu rodnih crnogorskih predela.
Ekspresionizam je još uvek aktuelan likovni pravac, jer su koncentracija, sažetost, čvrst sklop i patos siline strasti karakteristike svuda gde se otkriva njegova prava suština”, navela je u tekstu koji prati izložbu Ljiljana Zeković.
Izložba će biti otvorena do 14. septembra.
*Foto: Milan Konjović - Pejzaž sa primorja
(SEEcult.org)
