Kritičari su izabrali 2013.
Umetnički par Marina Marković i Boris Šribar proveo je proteklih desetak dana u izolaciji u Likovnoj galeriji Kulturnog centra Beograda, koristeći taj prostor kao privremeno boravište, bez mogućnosti da ga napuste.
Reč je o izložbi “Kritičari su izabrali 2013”, prema zamisli Nikole Dedića, dobitnika nagrade “Lazar Trifunović” za 2010. godinu.
Marina Marković i Boris Šribar predstavljaju se publici izložbom projekta "Azil" od 17. do 22. januara, nakon desetodnevne izolacije.
Iako u izolaciji, dvoje umetnika komuniciralo je od 8. januara sa javnošću preko Fejsbuka, postavljajući fotografije i snimke svakodnevnice i performansa koje su izvodili u galerijskom prostoru, koristeći ga kao privremeno boravište. Izazvali su veliku pažnju raznolike publike u prometnoj Knez Mihailovoj ulici, gde su ih prolaznici mogli posmatrati kroz veliki stakleni galerijski izlog.
Na izložbi su predstavili instalacije i video radove koji su u međuvremenu nastali, a sličan projekat realizovaće uskoro i u Berlinu, na poziv.
Dvoje umetnika, prema navodima Dedića, reinterpretira tim projektom čestu pojavu u avangardnim, neoavangardnim i postmodernim umetničkim praksama koje počivaju na izvođenju interaktivnog odnosa umetnosti, sa jedne strane, i samog života, sa druge.
Umesto umetničkog projekta, umetničkog “dela” - materijalnog rada u tradicionalnom smislu te reči, autori “izlažu” sebe, svoje svakodnevne aktivnosti, umetničku praksu, svoju privatnost, odnosno svakodnevnu egzistenciju.
Marković i Šribar insistiraju na razlici između umetničkog i svakodnevnog. Oni veruju u kritički potencijal umetnosti, koji nastaje stvaranjem razlike između umetnosti i života, i to procesom njegovog dokumentovanja. Umetnost tako upućuje na život sâm, na čistu aktivnost, praksu. U uslovima u kojima je umetnost kao oblik javnog govora i delanja u potpunosti marginalizovana i obesmišljena, Marković i Šribar odbijaju proizvodnju umetnosti u tradicionalnom smislu i izlažu “život kao takav”, stvarajući od umetnosti neku vrstu protivjavne sfere.
Gest Marine Marković i Borisa Šribara svesno upućuje na prakse poput pokreta “Okupiraj Vol strit” ili danas više nego aktuelne studentske proteste - privremeni boravak na i u određenom prostoru postaje politički gest par excellence: određeni mikropolitički prostor se “osvaja”, pretvara u privremeni prostor “slobode”, svojevrsni azil i time se formira neka vrsta simboličke i medijske vidljivosti; ubrzo potom sve nestaje, da bi se sličan zahvat ponovo pojavio na nekom drugom mestu i u drugom kontekstu.
Izložba “Kritičari su izabrali” održava se u Likovnoj galeriji KCB-a više od četiri decenije, a od 2001. godine je, u koncepcijskom smislu, modifikovana u autorsku izložbu laureata nagrade “Lazar Trifunović”, prestižnog priznanja za likovnu kritiku i kritičko pisanje o savremenoj umetničkoj sceni koje se od 1992. dodeljuje u organizaciji KCB-a.
Dedić je dobio nagradu “Lazar Trifunović” za tekst “Multikulturalnost, mediji, umetnost u državi vanrednog stanja”, koji je objavljen u časopisu Treći program (broj 145), a napisan je povodom video rada Zorana Todorovića “Cigani i psi”, koji je predstavljen 2009. godine na 50. Oktobarskom salonu u Beogradu, a izazvao je kontroverzne reakcije u javnosti.
Nagradu “Lazar Trifunović” za 2012. godinu dobila je Jelena Stojanović za studiju “Situacionisti, omladinci i stripovi” povodom 26. Memorijala “Nadežda Petrović” u Čačku, čija je bila umetnička direktorka i selektorka.
Nagrada “Lazar Trifunović” tradicionalno je uručena 14. januara, na dan rođenja uticajnog srpskog istoričara umetnosti i profesora Lazara Trifunovića.
Istovremeno, uručena je i nagrada Društva istoričara umetnosti Srbije (DIUS) za najbolju izložbu 2012. godinu, kojom je proglašena “Zbirka slika druga predsednika” autora Nenada Radića, realizovana premijerno u Galeriji Matice srpske u Novom Sadu, a potom u Muzeju istorije Jugoslavije u Beogradu.
Dosadašnji dobitnici nagrade “Lazar Trifunović” su i Mileta Prodanović (1993), Ljiljana Ćinkul (1994), Lidija Merenik (1995), Branislav Dimitrijević (1996), Jasmina Čubrilo (1997), Stevan Vuković (1998), Bojana Pejić (1999), Jovan Despotović (2000), Dragica Vukadinović (2001), Branislava Anđelković (2002), Svetlana Racanović (2003), Darka Radosavljević (2004), Zoran Gavrić (2005), Milanka Todić (2006), Maja Ćirić (2007), Dejan Sretenović (2008), Jerko Denegri (2009), Nikola Dedić (2010) i Sava Stepanov (2011).
(SEEcult.org)
