Kritičari su izabrali - enformel
Istoričar umetnosti i likovni kritičar Jerko Denegri, dobitnik nagrade "Lazar Trifunović" za 2009. godinu, predstavlja u Likovnoj galeriji Kulturnog centra Beograda, u okviru izložbe "Kritičari su izabrali", radove vojvođanskih umetnika - Jožefa Ača, Pala Petrika i Bogdanke Poznanović. Ti umetnici predstavlјaju, i to u pojedinim etapama svoga rada, vodeće jezgro enformela i slikarstva materije u Vojvodini.
Istoričar umetnosti i likovni kritičar Jerko Denegri, dobitnik nagrade "Lazar Trifunović" za 2009. godinu, predstavlja u Likovnoj galeriji Kulturnog centra Beograda, u okviru izložbe "Kritičari su izabrali", radove vojvođanskih umetnika - Jožefa Ača, Pala Petrika i Bogdanke Poznanović.
Ti umetnici predstavlјaju, i to u pojedinim etapama svoga rada, vodeće jezgro enformela i slikarstva materije u Vojvodini.
Enfоrmеl u slikаrstvu Vојvоdinе sе јаvlја u pоslеdnjim gоdinаmа оnоg prvоg, hеrојskоg pеriоdа еnfоrmеlа u Srbiјi, kојi prеmа pеriоdizаciјi Lаzаrа Тrifunоvićа, trаје оd 1959. dо 1963. gоdinе, а аfirmišе sе uprаvо u gоdinаmа kаdа оn kао pоеtikа slikе ulаzi u drugu fаzu, kојu ’оbеlеžаvа prоcеs njеgоvоg оdumirаnjа’. Еnformel je, i u Vojvodini, kao i drugde, onaj prvi tipično posleratni izražajni jezik koji ništa bitno više ne duguje međurаtnom intimističkom, poznoekspresionističkom i poetskorealističkom nasleđu.
Enformel i slikarstvo materije u Vojvodini u vreme nastanka gotovo da i ne postoji kao jedna organizovana umetnička pojava. Dokaz o tome jeste da Ač i Poznanović, iako su živeli i radili u Novom Sadu, pripadaju različitim generacijama i umetničkim krugovima, dok Petrik od njih odvojen istovremeno deluje u Subotici.
Već iz samih naziva većine Ačovih slika u duhu enformela zapaža se da on svesno zadržava izvesne tematske osobine slike: pojam „prostor" konstanta je u svim ovim nazivima, no posredi nije neko konkretno topografsko nego pre svega metaforičko i simboličko poimanje predela.
Petrik, takođe, polazi od utiska prirode i po tome je srodan konceptu „poslednjeg naturalizma". Kao na svoj inspirativni povod poziva se na doživljaj poplavljene obale reke Tise u okolini koje na ispucalom i isušenom tlu ostaju efemerni tragovi dejstva ovog prirodnog fenomena.
U obimnom višemedijskom opusu Bogdanke Poznanović periodu njenog bavljenja slikarstvom enformela pripada početno i uvodno mesto. Njen enformel u retkim sačuvanim slikama malih formata u kombinovanim tehničkim postupcima, umesto na pojave prirode, pre kao da podseća na neka ranjiva i obolela, nekada sveža, potom uvenula i sasušena organska tkiva.
Izložba je realizovana u saradnji sa Kolekcijom Trajković i Vujičić kolekcijom iz Beograda, Savremenom galerijom iz Zrenjanina, Modernom galerijom “Likovni susret” iz Subotice i Muzejem savremene umetnosti Vojvodine iz Novog Sada, a biće predstavljena, posle Beograda, i u tim gradovima.
Izložba "Kritičari su izabrali" održava se više od četiri decenije u Likovnoj galeriji KCB-a, a od 2001. godine je koncepcijski modifikovana u izložbu laureata nagrade "Lazar Trifunović", prestižnog priznanja za likovnu kritiku i kritičko pisanje o savremenoj umetničkoj sceni koje se od 1992. dodeljuje u organizaciji KCB-a.
Denegri je dobio nagradu “Lazar Trifunović” za kritički tekst “Simptomi srpske umetničke scene posle dvehiljadite, koji je objavljen u prvom broju časopisa “Remont Art files”, kao i za tekstove u dopunjenom izdanju knjige “Jedna moguća istorija moderne umetnosti-Beograd kao internacionalna umetnička scena 1965-2006” (izdanje Signatura, BIGZ i MSUB, 2009).
Tradicionalno na dan rođenja Trifunovića, 14. januara, u KCB-u se svečano uručuje i priznanje Društva istoričara umetnosti Srbije (DIUS) za najbolju autorsku izložbu u protekloj godini.
(SEEcult.org)
