Laku noć - Stanje stvari

Nagrađivani mladi umetnik Mladen Miljanović iz BiH predstavlja se prvi put samostalno u Italiji - izložbom “Laku noć - Stanje stvari” koja će biti otvorena od 31. jula do 15. avgusta u slovenačkom izložbenom centru “A plus A” u Veneciji, a poziva na preispitivanje granica i uloge umetnosti.

“Možemo li prihvatiti brutalne akcije učinjene u ime umetnosti? Koliko daleko umetnik može da ide u ime umetnosti?”, neka su od pitanja koja Miljanović postavlja izložbom “Laku noć - Stanje stvari” koja će, kako je najavljeno, od jeseni će gostovati i u Regensburgu i Njujorku.

Koncepcija izložbe počiva na tri glavna rada - filmu “Nameravate li da me lažete?” o umetniku Vesi Sovilju, snimljenom bez njegovog znanja, seriji fotografija “Pokaži rukom gde te boli”, te performansu “Na ivici”, koji će Miljanović izvesti specijalno za tu priliku.

       Nameravate li da me lažete?

Prema navodima Miljanovića, jednog od najperspektivnijih umetnika mlađe generacije iz BiH/Republike Srpske, naziv izložbe tiče se posebnog stanja ljudskog tela koje je trenutak kada ono prelazi iz svesnog u nesvesno stanje. Taj međuodnos osnovni je diskurs njegovih radova, koji pokazuju rubno-prelazni položaj tela i našu kontrolu nad njim.

Kontekst većine radova i izložbe, prema rečima Miljanovića, može se opisati kao “edipovska” pozicija različitih subjekata. To je vidljivo kroz sučeljavanje lične, društvene, političke i umetničke pozicije tela u umetničkom društvu na tri različita stajališta. U cilju opisivanja umetnosti, umetnika, akcija i sistema, pojmovi kao što su taktike, strategije i simulacije, postali su sastavni deo savremenog tumačenja umetnosti. Miljanović pokušava da istraži trenutno “stanje tela” - najpre iz položaja umetnika Vesa Sovilja, u filmu koji je snimio povodom 30-godišnjice njegove karijere, ali bez njegovog znanja.

Miljanović je za potrebe filma “Nameravate li da me lažete?”, koji je prikazan i na Sarajevo film festivalu 2011. godine, pribegao određenim taktikama kako bih gledaoca gurnuo u svet brutalne stvarnosti.

        Nameravate li da me lažete?

Film pokazuje kako pripadnici specijalne jedinice policije upadaju u kafe, hapse Sovilja i sprovode ga u policijsku stanicu s lisicama na rukama. Čitavu operaciju odozgo nadgleda helikopter. Nakon toga sledi ispitivanje. Pojedinosti iz života osumnjičenog otkrivaju se kroz 26 pitanja. Publika se oseća kao da i sama stoji s druge strane providnog ogledala u isledničkoj prostoriji. Mogu se čuti odgovori osumnjičenog, a moguće je i zaviriti nakratko u rezultate dobijene poligrafom.

Drugi rad na izložbi, “Pokaži rukom gde te boli”, postavlja pred posmatrača šokantnu dokumentaciju o komunikaciji dvoje ljudi, od kojih je jedna osoba potpuno gluva i onesposobljena (PTSP - sindrom posttraumatskog stresa, kao posledica ratova na tlu bivše Jugoslavije).

       Pokaži rukom gde te boli

Serija od 22 fotografije predstavlja svojevrsni vizuelni dnevnik komunikacije bračnog para tokom gotovo jednogodišnjeg perioda. Fotografije sadrže uobičajene poruke koje supruga ispisuje u toku dana u komunikaciji s mužem. Rad pokreće pitanje etičkog čina koji izaziva slika brutalnih scena, i nečijeg tela kao predmeta/proizvoda mentalnog i ideološkog nasilja.

Treći rad, performans “Na ivici”, predstavlja umetnika koji pokušava da se na odgovarajući način pozicionira u odnosu na ostale radove na izložbi. Radi se o pokušaju “obrnute” situacije, gde se brutalna “spoljnja” stvarnost prikazuje u prijatnom zaštićenom unutrašnjem umetničkom prostoru, pri čemu se telo umjetnika postavlja u tranzicioni ili prelazni, rubni položaj između ove dve stvarnosti -- unutrašnje i spoljnje.

        Pokaži rukom gde te boli

Performans “Na ivici” najavljen je za otvaranje izložbe, a predviđeno je da telo umetnika visi izvan zgrade, s rukama na prozorskim oknima. Performans beleži jedna kamera sa ulice i snimak se prikazuje u galerijskom prostoru, dok će po okončanju performansa biti postavljen u formi video instalacije.

Izložbeni prostor “A plus A”, velikim delom programski posvećen istraživanju umetničke scene Balkana, istakao je u najavi izložbe da je Miljanović jedan od najinteresantnijih savremenih umetnika na istočnoevropskoj sceni. Snažan vizuelni uticaj Miljanovićevih radova, kako je istaknuto, prevazilazi kliše o posleratnoj umetnosti na Balkanu i dobija sve zapaženiju međunarodnu pažnju.

Miljanović polazi od sopstvene refleksije stvarnosti u okruženju, na osnovu koje, kako je istaknuto, stvara originalne radove koji imaju uznemiravajuću dimenziju u otkrivanju istine na veoma direktan, gotovo brutalan način.

Rođen 1981. godine u Zenici, a diplomirao na Akademiji umetnosti u Banjaluci, Miljanović je dobitnik nagrade Zvono za najboljeg mladog umetnika u BiH 2007. Dobio je i Henkel Art.Award za 2009. godinu, na osnovu koje je 2010. izlagao u bečkom MUMOK-u. Učestvovao je, između ostalog, i na trijenalu “Mlađi od Isusa” u njujorškom Novom muzeju 2009. godine, kao i na izložbi u Palati Forti u Veroni 2009. godine, te na 53. Oktobarskom salonu u Beogradu 2011...

Miljanović ovih dana, inače, učestvuje i radom “HAHAHA-AHAHAH” na festivalu MS Dockville u Hamburgu. Među učesnicima iz regiona je i umetnica Dušica Dražić iz Srbije.

Sajt Miljanovića je www.mladenmiljanovic.info

*Foto: A plus A

(SEEcult.org)