Lifka Baru i Simjanoviću

Prestižnu nagradu 'Aleksandar Lifka' Festivala evropskog filma Palić, koja se dodeljuje za izuzetan doprinos evropskoj kinematografiji, ove godine dobili su francuski glumac, reditelj i producent Žan Mark Bar (Jean-Marc Barr) i srpski kompozitor i muzičar Zoran Simjanović.

Nagrada će im biti uručena na 19. Festivalu Palić koji će biti održan od 14. do 20. jula, a prirediće i omaže dobitnicima.

Žan Mark Bar je specifična pojava u svetskoj kinematografiji po celovitosti i integritetu umetničke ličnosti, a debitovao je kao reditelj filmom “Ljubavnici” (Lovers) 1999. godine, koji je i producirao i napisao, inspirisan i delom života prerano preminulog beogradskog umetnika Dušana Gerzića (1961-1998) u Parizu.

Za rediteljski prvenac, u kojem jednu od glavnih uloga igra Sergej Trifunović, Bar je nagrađen specijalnim FIPRESCI priznanjem na Filmskom festivalu u Kotbusu, a iz tog filma izrodila se i njegova trilogija koju, pored “Ljubavnika”, čine i “Too Much Flesh” (2000) i “Being Light” (2001) koji je režirao s Paskalom Arnoldom (Pascal).

Bar je studirao filozofiju na Kalifornijskom univerzitetu u Los Anđelesu, Pariskom konzervatorijumu i Sorboni, a dramsku umetnost u Guildhall School of Music and Drama u Londonu. Prvo glumačko iskustvo stekao je u pozorištu u Francuskoj, sredinom 80-ih, a glumački put nastavio je i na televiziji i na filmu, gde je ostvario zapažene uloge u filmovima poput “Nada i slava” (1987) Džona Burmana (John Boorman) i “Veliko plavetnilo" (1988) Lika Besona (Luc Besson) koji mu je doneo svetsku popularnost. Ujedno je postao primer umetnički relevantnog i finansijski uspešnog filma (finansijski najuspešnije francusko ostvarenje tokom 80-ih).

Bar je 1991. glumio i u filmu kontroverznog danskog reditelja Larsa fon Trira (Lars von Trier) “Evropa”, što je predstavljalo početak njihove plodne saradnje. Bar se pojavio i Fon Trirovim filmovima “Kroz talase” (1966), “Ples u tami” (2000), “Dogvil” (2004), “Manderlej” (2005) i “The Boss of It All" (2006). Njihov poslovno-prijateljski odnos je i podstakao Bara da se i sam upusti u rediteljske vode.

Kao glumac, Bar se odlikuje umetničkim integritetom u odabiru uloga, pa je do sada radio kako sa mladim rediteljima i debitantima, tako i sa iskusnim i poznatim imenima, poput Burmana i Fon Trira, te Raula Ruiza (Raoul Ruiz), Džejmsa Ajvorija (James Ivory) i Brusa Beresforda (Bruce Beresford).

Bar je umetnički vezan i za naše prostore, budući da je tokom dosadašnje karijere sarađivao kao glumac sa rediteljima Lordanom Zafranovićem (Balkan Island: The Last Story of the Century, 1997) iz Hrvatske i s mladim Bojanom Vuletićem (Praktični vodič kroz Beograd sa pevanjem i plakanjem, 2011) iz Srbije.

Nagradu “Lifka”, nazvanu imenom jednog od prvih filmskih radnika na prostoru Balkana, dobio je i srpski kompozitor i muzičar Zoran Simjanović, autor muzike za 61 igrani film, više od 50 TV filmova i serija, više od 50 crtanih i kratkih filmova i više od 500 reklamnih spotova, kao i za tridesetak domaćih predstava u svim beogradskim pozorištima.

Simjanović je od malih nogu ušao u svet muzike, koju u različitim žanrovima stvara i danas, a radi i kao teoretičar i pedagog.

Nakon muzičke škole "Mokranjac" i Fakulteta muzičke umetnosti (Muzička akademija) u Beogradu, Simjanović je sa rok sastavima Siluete i Elipse ostavio trag u počecima istorije domaćeg rokenrola 60-ih, osvojivši više domaćih i međunarodnih nagrada. Takođe, pisao je i pop kompozicije za prijatelje pevače, sa kojima su uspešno učestvovali na domaćim festivalima.

Scenskom muzikom je počeo da se bavi 1975. godine i od tada sarađuje sa filmskim produkcijama, televizijama i pozorištima u zemlji i svetu.

Među brojnim nagradama koje je dobio su i dve Zlatne arene za rad na ostvarenjima “Miris poljskog cveća” (1978) i “Balkan ekspres” (1983).

Filmovi za koje je Simjanović pisao muziku osvajali su nagrade na svim velikim svetskim festivalima (Kan, Venecija, Montreal, Manila, San Sebastijan, Valencija, Korzika, Istanbul...).

Simjanović od 1993. godine predaje primenjenu muziku na Fakultetu dramskih umetnosti (FDU), od 1999. do 2002. i na Fakultetu muzičke umetnosti (FMU) u Beogradu, a od 2000. do 2003. i na Fakultetu dramskih umjetnosti (FDU) na Cetinju.

Predavao je i u filmskoj školi ”Dunav filma”, Višoj elektrotehničkoj školi u Beogradu, kao i na Akademiji umetnosti ”Braća Karić”.

“Narodna knjiga” objavila mu je biografsku knjigu ”Kako sam postao i prestao da budem roker”.

Član je Evropske filmske akademije, SACEM-a, francuskog udruženja kompozitora, kao i ASIFE - svetskog udruženja za animirani film.

Dobitnik je nagrade grada Beograda za film i radio-televizijsko stvaralaštvo za 2002. godinu za film “Kordon” i tri muzička CD-a “Jedna tema jedan film”.

Među dosadašnjim dobitnicima nagrade “Aleksandar Lifka” su Lučijan Pintilije (Lucian Pintilie), Jirži Mencel (Jirí Menzel), Margareta fon Trota (Margarethe von Trotta), Konstantin Kosta Gavras (Constantin Costa Gavras), Kšištof Zanusi (Krzysztof Zanussi), Dušan Makavejev, Eva Ras, Milena Dravić, Ljubiša Samardžić, Velimir Bata Živojinović, Ištvan Sabo (István Szabó), Mikloš Jančo (Miklós Jancsó), Peter Bačo (Péter Bacsó), Ken Louč (Ken Loach), Goran Paskaljević, Ken Rasel (Ken Russel), Miki Manojlović, Goran Marković...

Nagrada je prošle godine dodeljena hrvatskom reditelju Lordanu Zafranoviću i srpskom reditelju Srđanu Karanoviću.

Prošle godine je predstavljena i kapitalna monografija o Aleksandru Lifki “Lifka i Lifke”, u izdanju Festivala i Jugoslovenske kinoteke, povodom stogodišnjice postojanja Lifkinog stalnog bioskopa u Subotici.

Na toj monografiji, koja prvi put detaljno istražuje razvojni put i prikazivačku delatnost porodice Lifka, radilo je 15 istoričara filma, a objavljena je u
na srpskom i engleskom jeziku.

Palićki festival će i ove godine imati devet filmskih selekcija: Glavni takmičarski program, Paralele i sudari, Mladi duh Evrope, omaž programe posvećene dobitnicima nagrade “Aleksandar Lifka” i “Underground Spirit”, Novi švedski film, Novi mađarski film, Eco Dox i Dečji program.

Izborom najkvalitetnijih ostvarenja savremene evropske kinematografije, Festival evropskog filma Palić ispunjava humanističko-emancipatorsku misiju, boreći se za autonomnost savremenog čoveka u carstvu globalne kulturne industrije.

Festivalski sajt je www.palicfilmfestival.com

(SEEcult.org)