Najbolji na 8. ZagrebDoxu

Poljski film “Povratci” Krzysztofa Kadlubowskog pobednik je međunarodne konkurencije osmog ZagrebDoxa, dok je u regionalnoj Veliki pečat dobio film “Jedan dan na Drini” Ines Tanović iz Bosne i Hercegovine o rešavanju ratnih zločina.

Mali pečat za najbolji film autora do 35 godina osvojio je danski film “Oporuka” Christiana Sønderbya Jepsena, a nagradu Movies That Matter za film koji promoviše ljudska prava dobio je meksički “Mjesto moje malo” Tatiane Huezo. Novo priznanje, “Nagrada mojoj generaciji” pripalo je holandskom filmu “Ljudi koji sam mogao biti, a možda i jesam” Borisa Gerretsa.

Osmi ZagrebDox zvanično je završen 3. marta svečanom dodelom nagrada u Movieplexu, nakon čega je prikazan film “Veliki dan” Đure Gavrana. Nagrađeni filmovi biće reprizirani 4. marta, a u završnici će i publika dodeliti nagradu koju sponzoriše Hrvatski Telekom.

Pobednički film u međunarodnom programu, koji je ocenjivao žiri na čelu sa hrvatskim rediteljem Tomislavom Radićem, dodelio je Veliki pečat poljskom kratkom filmu “Povratci” uz obrazloženje da u samo sedam minuta donosi sve što treba: slika bez reči kazuje celu priču.

Reč je o dokumentarcu iz realnog života koji govori o svečanosti državne sahrane na Varšavskom aerodromu bez potrebe za pripovedačem koji bi objasnio zbivanja u slici, istakao je Radić u ime žirija, koji su činili i glavni urednik časopisa “DOX” Truls Lie i reditelj Alexander Gutman.

Posebnim priznanjem nagrađen je i poljski film “Paparazzi” Piotra Bernasa i letonijsko-gruzijski “Ramin” Audriusa Stonysa.

Pobednički film regionalne konkurencije, “Jedan dan na Drini” Ines Tanović, na prvi pogled deluje kao obična reportaža, ali prerasta u filmsko remek-delo, istakao je žiri. “Ne samo što prikazuje tragičnu istoriju rata u Bosni, već i svedoči o šokantnim posledicama svih ratova”, istakao je direktor Krakovskog festivala Krzysztof Gierat u ime regionalnog žirija, koji su činili i rediteljke Marianna Kaat i Vanja Sviličić.

Film Ines Tanović govori o pronalasku ostataka više od 250 nepotpunih kostura u avgustu 2010. godine za vreme popravke turbina u hidroelektrani Bajina Bašta, u mulju veštačkog jezera Perućac. To su većinom posmrtni ostaci Bošnjaka koje je vojska Republike Srpske pobila u Višegradu i okolini od 1992. do 1995. godine.

Sarajevska rediteljka Ines Tanović poznata je kao autorka bosanskog dela omnibusa “Neke druge priče”, a režirala je i napisala scenarije za filmove “Krugovi”, “Ideja”, “Čovjek S, Sindrom”, “Bez kalorija”, “Početi iznova”.

Posebnim priznanjima nagrađena su dva hrvatska dokumentarca: “Bosanoga (sasvim slučajna smrt)” Morane Komljenović i “Nije ti život pjesma Havaja” Dane Budisavljević, koja je nagradu posvetila roditeljima.

Mali pečat pripao je danskom filmu “Oporuka” Christiana Sønderbya Jepsena, uz obrazloženje žirija da su se autori “vrlo realistično stopili s pričom i povezali s likovima”.

Posebna priznanja dodeljena su letonijskom filmu “Šangaj Banzai” Jurate Samulionytea i poljskom “Decrescendo” Marte Minorowicz, a žiri su činili reditelj Piotr Zlotorowicz, reditelja i nastavnik Danske filmske škole Torben Simonsen i student dokumentarne režije na ADU-u Jadran Puharić,

Nagrada Movies that Matter za film koji na najbolji način promoviše ljudska prava dodeljena je meksičkom filmu  “Mjesto moje malo” koji na poetičan način govori o životu stanovnika gradića u ruralnom području El Salvadora po završetku građanskog rata.

“Prikazujući njihov težak život i suočavanje s bolnim sećanjima i ratnim traumama, autorka ih izbegava videti samo kao žrtve, već ih portretiše i kao snažne, pa i radosne osobe”, istakao je žiri koji su činili univerzitetska profesorka Nadežda Čačinovič, predsednica P.E.N.-a, direktor fondacije Movies That Matter Taco Ruighaver, univerzitetski profesor i nevladin aktivista Zdravko Grebo.

Posebno priznanje dobio je nemački rad “Loše vrijeme” Giovannia Giommia, koji je gostovao na ZagrebDoxu, a nagradu je posvetio junakinjama filma, ženama ostrva Banišanta.

Na osmom ZagrebDoxu prvi je put dodeljena “Nagrada mojoj generaciji”, i to po izboru osnivača i direktora festivala Nenada Puhovskog, a prvi dobitnik je dokumentarac “Ljudi koji sam mogao biti, a možda i jesam” Borisa Gerretsa.

“Nagrada se dodeljuje filmu koji nadilazi granice između profinjene vizuelnosti i jednostavne tehnologije, faktografskog i fikcionalnog, posmatrača i posmatranog; jednom rečju - za sjajan film”, obrazložio je svoj izbor Puhovski.

Puhovski je izrazio i zadovoljstvo povećanjem posete i razgovorima posle projekcija, poručivši da njegova ekipa “ima“snage i volje napraviti i još bolji” festival.

ZagrebDox je predstavio od 26. februara više od 150 dokumentaraca iz raznih krajeva sveta, uključujući pedesetak u konkurenciji za glavne nagrade, kao i autorsku retrospektivu posvećenu nagrađivanom američkom nezavisnom autoru Jayu Rosenblattu, koji je bio i gost tog najvećeg međunarodnog festivala dokumentarnog filma u regionu.

Sajt ZagrebDoxa je www.zagrebdox.net

(SEEcult.org)